Mustafa Kalafat
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi
İşletme Bilim Uzmanı
mkalafat@guris.com.tr

7326 Sayılı Kanun Kapsamında Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı ve Örnek Uygulama

Değerli Okurlar,

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7326 sayılı Kanun 9 Haziran 2021 tarihli ve 31506 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Bu kanun detaylı olarak incelendiğinde bir çok konuyu kapsamaktadır. Ancak bu makalede kurumlar vergisi mükelleflerinin yapmayı planladıkları Kurumlar Vergisi Beyannameleri ile ilgili matrah artırımları üzerinde durulacaktır. 7326 sayılı kanun maddelerinin uygulanması ile ilgili herhangi bir zorunluluk yoktur.

Kanunun temel amacı vergi barışı adı altında tahsil edilemeyen vergilerin ve borçların tahsil edilmesi ile hazineye girdi sağlamak, ayrıca mükelleflerin yapacakları matrah artırımı vb. işlemlerden oluşacak vergilerden bir fon oluşturmaktır.

Kanunun beşinci maddesinde “Mükellefler, bu fıkrada belirtilen şartlar dâhilinde gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını artırarak bu maddede belirtilen süre ve şekilde ödemeleri halinde, kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmaz”. ibaresi yer almaktadır. Bu madde mükellefler açısından avantaj gibi görünse de, matrah artırımı yapılması planlanan yıllar ile ilgili detaylı çalışma yapılması gerekmektedir.

Mükellefler genel itibari ile matrah artırımına sıcak bakmaktadır. Ortaya çıkacak vergi karşılığında matrah artırımı yapılan yıllar ile ilgili maliye tarafından incelemeye alınmayacak olmak mükelleflerin içini rahatlatmaktadır.

Ancak özellikle son yıllarda çok daha sık bir şekilde çıkan bu tarz kanunlar mali müşavirlerin yapmış olduğu işlemlerin değerini azaltmakta, sunulan hizmetin kalitesini etkilemekte ve meslek mensuplarında yaptıkları işin değerinin olmadığı kanısı yaratmaktadır. Herhangi bir senaryoda işletme sahipleri tarafından “Nasıl olsa matrah artırımı çıkar! Ben risk almak istiyorum” gibi ifadeler söylenmektedir.

Burada üzerinde durulması gereken esas nokta, vergi affı ya da barışı olarak nitelendirilen bu kanunların hazineye sağladığı katkıdır. Bu da tahsilat becerisiyle ölçülmektedir. Ancak maalesef son yıllarda çıkan kanunlar incelendiğinde zaten nakit olarak ciddi sıkıntıda olan işletmeler tarafından hazineye beklenen katkının sağlanmadığı görülmektedir.

KURUMLAR VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI VE ÖRNEK UYGULAMA

Kurumlar vergisi mükellefleri vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde (ihtirazi kayıtla verilenler dâhil) vergiye esas alınan matrahlarını, 31.08.2021 tarihine kadar (bu tarih dahil)

-2016 yılı için %35

-2017 yılı için %30

-2018 yılı için %25

-2019 yılı için %20

-2020 yılı için ise %15 oranından az olmamak üzere artırırlar.

Kurumlar vergisi mükelleflerinin artırımda bulunmak istedikleri yıl ile ilgili olarak vermiş oldukları beyannamelerinde, zarar beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş (ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya kazanç elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve kazançlarını vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar dâhil) olması hâlinde, vergilendirmeye esas alınacak matrahlar ise;

-2016 yılı için 94.000,00 TL

-2017 yılı için 99.600,00 TL

-2018 yılı için 105.800,00 TL

-2019 yılı için 112.400,00 TL

-2020 yılı için ise 127.500,00 TL den az olamaz.

Ayrıca  kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait mahsup edilebilir geçmiş yıl zararlarının %50’si, 2021 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmez.

Artırılan matrahlar, %20 oranında vergilendirilir ve üzerinden ayrıca herhangi bir vergi alınmaz. Ancak, kurumlar vergisi mükelleflerinin, artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, bu vergi türlerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş ve bu vergi türleri için bu Kanunun 2 nci ve 3 üncü madde hükümlerinden yararlanmamış (madde 2: kesinleşmiş alacaklar, madde 3: kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar) olmaları şartıyla bu fıkra hükmüne göre artırılan matrahları %15 oranında vergilendirilir. İstisna, indirim ve mahsuplar nedeniyle bu beyannameler üzerinden ödenmesi gereken verginin bulunmaması halinde de bu hüküm uygulanır.

ÖRNEK: ÜNYE A.Ş., 7326 sayılı kanun kapsamında 2016-2017-2018-2019 ve 2020 yıllarına ait kurumlar vergisi matrah artırımından yararlanmayı planlamaktadır. Belirtilen yıllara ait bilgiler aşağıdaki gibidir.

ÇÖZÜM:

Yukarıdaki tabloda da görüleceği üzere, ÜNYE A.Ş. nin 2016 ve 2019 yıllarına ait beyan ettiği kurumlar vergisi matrahı bulunmamaktadır. Bu durumda 2016 yılı için kanunda belirlenen 94.000,00 TL ve 2019 yılı için 112.400,00 TL lik vergi artırımına esas matrah oluşmaktadır. Ayrıca 2017 ve 2018 yıllarında matrah beyan edilmesine rağmen, kanunda belirlenen oranlarla çarpıldığında beyan edilecek asgari tutarın altında kaldığı tespit edilmiştir. İlgili yıllar için de asgari matrahlar üzerinden işlem yapılmalıdır.  2020 yılı için ise beyan edilen matrah ile oran çarpıldığında çıkan tutar asgari matrahın üzerinde çıktığından bu tutar üzerinden işlem yapılmıştır. Bu durumda vergi artırımına esas matrah toplamda 549.805,33 TL dir.

Tablodan da anlaşılacağı üzere vergiye esas matrahlar her yıl için kanunda belirlenmiş olan oranlar ile çarpılarak beyan edilecek matrahlara ulaşılır. Ancak ilgili yıl için kurumlar vergisi beyannamesinde matrah beyan edilmemesi halinde asgari matrah hesaplamaya esas matrah kısmına taşınır.

Örneğimizde firmanın beyannamelerini kanuni süresinde vermesi ve ödemesi ile ilgili bilgi verilmediği için beyan edilecek matrahlar her iki durum için de hesaplanmıştır.

ÜNYE A.Ş.’nin beyannamelerini kanuni süresinde verdiği ve ödediği varsayılırsa, toplamda 82.470,80 TL lik vergi ödemesi çıkmaktadır.

Sonuç olarak ÜNYE A.Ş. belirtilen yıllar için matrah artırımı beyannamesi düzenleyip beyanname düzenleme programı (BDP) üzerinden 30.06.2021-31.08.2021 tarihleri arasında onayladığında ve 82.470,80 TL (taksit seçeneklerine göre tutar değişecektir) yi ödediğinde 2016-2017-2018-2019 ve 2020 yılları için kurumlar vergisi yönünden incelemeye tabi tutulmayacak ve tarhiyat yapılmayacaktır.

Ayrıca hesaplanarak veya artırılarak ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak kabul edilemeyip indirim, mahsup ve iade işlemlerine de konu yapılamayacaktır. Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden %10 indirim yapılacak ve katsayı uygulanmayacaktır.

28.06.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.