Mustafa Kalafat
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi
İşletme Bilim Uzmanı
mkalafat@guris.com.tr

Net Dönem Karı Dağıtımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Değerli Okurlar,

17.05.2020 tarih ve 31130 sayılı Resmi Gazetede “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Geçici 13’üncü Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” ile söz konusu geçici maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yürürlüğe girmiştir.

Tebliğin amacı; 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun geçici 13 üncü maddesinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler bu Tebliğ kapsamı dışında bırakılmıştır.

Tebliğ ile İlgili Tanımlar:

Tebliğde geçen,

1. Bakanlık :Ticaret Bakanlığını,
2. Geçmiş yıl karları: Geçmiş faaliyet dönemlerinde ortaya çıkan ve henüz diğer öz kaynak hesaplarına aktarılmasına karar verilmemiş olan tutarları,
3. Genel Müdürlük: Bakanlık İç Ticaret Genel Müdürlüğünü,
4. Hesap dönemi: Hesap dönemi olarak takvim yılını esas alan şirketlerde 2019 yılı hesap dönemini, özel hesap dönemini esas alan şirketlerde ise tamamlanmış olan son hesap dönemini,
5. Kanun: 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununu,
6. Kar payı: Net dönem karı veya serbest yedek akçeler üzerinden ortaklara ve kara katılan diğer kimselere genel kurulca dağıtılmasına karar verilen tutarı,
7. Serbest yedek akçe: Kanuni yedek akçelerin sermayenin veya çıkarılmış sermayenin yarısını aşan kısmı ile kanun ve sözleşme gereği ayrılanlar dışında genel kurulca ayrılmasına karar verilen yedek akçeleri,
8. Sermaye şirketi: 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa tabi halka açık şirketler de dahil olmak üzere anonim ve limited şirketler ile sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketleri,
9. Yönetim organı: Anonim şirketlerde yönetim kurulunu, limited şirketlerde müdür veya müdürler kurulunu, sermayesi paylara, bölünmüş komandit şirketlerde yöneticiyi veya yöneticileri ifade eder.

KAR PAYI VE KAR PAYI AVANSI DAĞITIM ESASLARI NELERDİR?

1) Sermaye şirketlerinde, Kanunun geçici 13 üncü maddesinin yürürlüğe girmesinden 30/9/2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem karının, yalnızca yüzde yirmibeşine kadarının nakden dağıtımına karar verilebilir, geçmiş yıl karları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemez.

Bu sınırlama, Kanunun 462 nci maddesi uyarınca iç kaynaklardan yapılacak sermaye artırımında uygulanmaz.

2) Sermaye şirketlerinde genel kurul tarafından birinci maddedeki sürenin sonuna kadar yönetim organına kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilemez.

3) Kanunun geçici 13 üncü maddesinin yürürlüğe girmesinden önce genel kurulca kar payı dağıtımı kararı alınmış, ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, birinci maddede yer alan sınırı aşan kısma ilişkin ödemeler ile hesap döneminde zarar edilmiş olmasına karşın serbest yedek akçelerden dağıtım kararı alınmışsa henüz ödenmemiş kısma ilişkin tüm ödemeler birinci maddede belirtilen sürenin sonuna kadar ertelenir. Ertelenen ödemelere ilişkin olarak faiz tahakkuk ettirilmez.

4) Genel kurulca yönetim organına kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilmişse, avans ödemeleri birinci maddede belirtilen sürenin sonuna kadar ertelenir.

KAR PAYI DAĞITIMINA İLİŞKİN İSTİSNALAR NELERDİR?

Aşağıda belirtilen şartları sağlayan şirketler hakkında, bakanlıktan uygun görüş alınması hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kar payı ve kar payı avansı dağıtım esasları hükümleri uygulanmaz.

a) 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun ek-2 nci ve geçici 23 üncü maddesi uyarınca yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğinden ve/veya ücretsiz izne ayrılanlardan 4447 sayılı Kanunun geçici 24 üncü maddesi uyarınca nakdi ücret desteğinden yararlandırılanları istihdam edenler ile 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 20 nci maddesi ve ilgili Kararlar uyarınca Hazine destekli kredi kefaleti

kullanan ve halen kapanmamış kredi borç bakiyesi bulunanlar hariç, 120.000 Türk Lirası ve altında kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler,

b) Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kar payının yarısından fazlasının, Kanun hükümleri çerçevesinde başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt borcunun nakden ve defaten ifasında kullanılması şartıyla, kar payı dağıtımı kararı alınan şirketler,

c) Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kar payının, imzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 30.09.2020 tarihine kadar muaccel hale gelen yükümlülüklerin ifasında nakden kullanılması şartıyla, kar payı dağıtımı kararı alınan şirketler.

Ayrıca (c) bendi uyarınca kar payı dağıtımı kararı alınan şirketlerde, pay sahiplerinin ifa yükümlülüklerini aşan tutara ilişkin ödemeler 30.09.2020 tarihine kadar ertelenir.

Bakanlıktan Uygun Görüş Alınması:

Kar payı dağıtımına ilişkin istisnalar kısmındaki ifadeler uyarınca yapılacak kar payı dağıtımlarının genel kurulda görüşülebilmesi için Bakanlıktan uygun görüş alınması zorunludur.

Başvurularda genel kurul yapılmasına ilişkin yönetim organı kararının noter onaylı örneği, şirketin hesap dönemine ilişkin finansal durum tablosu ile kar veya zarar tablosuna ek olarak aşağıdaki belgeler Genel Müdürlüğe sunulur.

ESAS ALINACAK FİNANSAL TABLOLAR

Kar payının hesaplanmasında; finansal tablolarını Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından belirlenen standartlara uygun hazırlamak zorunda olanlar tarafından Kanunun 88 inci maddesine göre hazırlanan, bunlar dışında kalanlar tarafından ise 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre hazırlanan finansal tablolar esas alınır. Dağıtılması öngörülen kâr payı tutarı, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre tutulan kayıtlarda bulunan kar dağıtımına konu kaynakların toplam tutarını aşamaz.

SONUÇ

Yukarıdaki bilgiler ışığında, tebliğin amacı sermaye şirketlerinin dağıtacakları kara belirli oranda sınırlama getirmek ve işletmelerin bazı durumlarda dağıtmaması gereken kara müdahele etmektir. Muhasebenin temel kavramları içinde yer alan ihtiyatlılık kavramını şirketlerin kar payı dağıtımı aşamasında da uygulaması istenmektedir. Nakit sıkıntısı yaşanan bu günlerde işletmelerin vereceği kar dağıtım politikalarını da gözden geçirmelerinde fayda vardır.

Ayrıca tebliğde her ne kadar şartlar açıklanmaya çalışılsa da Bakanlıktan görüş alınması gerektiği sürekli vurgulanmıştır. Süreçle ilgili problem yaşamamak için kar dağıtım işlemlerinde Bakanlıkla irtibat halinde olmak, işletmeler açısından daha sağlıklı olacaktır. 

KAYNAK:

6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun Geçici 13 Üncü Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ

28.05.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.