Mustafa Günay
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
mustafagunay@lvg.com.tr

İç Denetimin Amaç ve Önemi Uygulanabilir Denetim Prosedürleri

Gelişme hedefleri olan tüm şirketlerin geleceği planlayabilmesi gerekir bu planlamanın güvenilirliği ve gerçekçiliğine etki eden ise sağlıklı bir iç denetim mekanizmasına sahip olmalarından geçer bir takım nedenler bağımsız dış denetimin yanında iç denetimi gerekli kılar bu gereklilik aşağıdaki sebeplerden kaynaklanır

1. Çıkar Çatışması

2. Muhasebe Sisteminin Karmaşıklığı

3. Mali tabloları kullananların sayılarının ve etkilerinin artması ve güvenilir bilgiye duyulan ihtiyaç

4. Maliyet ve zaman kaybı

5. Bilgi edinmede karşılaşılan güçlükler

Denetimi zorunlu hale getiren nedenlerden bazılarıdır

Güvenilir bir denetim denetimin doğru planlanması ile başlar denetim planlanması uygulamanın en önemli ve ilk adımı olur. Uygulayacağınız denetimlerde faydalanabileceğiniz bir makaleyi sizlerle paylaşıyorum.      

1-    Denetim Amacı

Muhasebe hata ve hilelerinin tespiti Vergi Usul Kanunu Kurumlar Vergisi Kanunu KDV Kanunu usul ve esaslarına ;ve muhasebe usul ve esaslarına göre hataların tespiti  İç denetim Prosedürüne bağlı olarak iç denetimin yapılması rasyo analizlerinin yapılması işletmenin Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yapılması gereken iş ve işlemlerinin Tutması gereken defter ve belgelerin kontrolü denetlenmesi işletme personelinin ihmal hata ve hilelerinin incelenerek bu hata ve hilelerin ortadan kaldırılmasını amaçlamaktadır.

2-Denetimin Kapsamı

2.1-İç Denetim

2.2-Mali Tablolar Denetimi

2.3-Mevzuat Denetimi

2.4-TTK Denetimi

2.5-Maddi Hata Hile Denetimi

 
3-Denetimin Dayanağı

Denetçi İç denetim Mali Tablolar denetimini aşağıdaki yasa hükmüne bağlı olarak gerçekleştirebilir

3568 Sayılı Serbest Muhasebecilik Mali Müşavirlik Kanunu 2. Maddesi

Gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin;

a) Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince, defterlerini tutmak, bilanço kâr zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer belgelerini  düzenlemek ve benzeri işleri yapmak.

b) Muhasebe sis temlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, malî mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu konularda müşavirlik yapmak.

c) Yukarıdaki bentte yazılı konularda, belgelerine dayanılarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak, malî tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak

        

DENETİM PROSEDÜRLERİ

Seçim ve kabul ile başlayan denetim aşağıdaki prosedürlerinin uygulanması ile sonuca ulaşır.

1-İşletme Veri Girişi

2-Denetim Planlanması

3-Saha Çalışması

4-Saha Çalışması Değerlemesi

5-Risk Değerlendirmesi

6-Riske Cevap Verme

7-Denetim Raporu

8-Denetim Kalite Prosedürleri

9-Sonuç
 

1-İşletme Veri Girişi

1.1-İşletme Kabulü

• İşletme İşletmenin Tanınması

(Denetlenecek firmanın  bulunduğu sektör ve bu sektördeki ekonomik koşulların tanımlanması denetlenecek firmanın yönetim biçimi işletmenin tanınması açısından önemlidir )

• Önceki Denetçi ile Görüşme

(varsa önceki denetçi ile görüşme yapılabilir )

• Denetim Dosyası Bilgileri
• Genel Bilgiler

1.2-Denetim Anlaşması

• Denetim Sözleşmesi
• Denetim Sözleşmesi Açıklamaları Formu

1.3-Denetim Dosyaları

1.3.1-Daimi Dosya  (Gelecek cari yılda ve gelecek yıllarda da kullanılmak üzere işletmenin kuruluşundan  denetim aşamasına kadar olan süreyi kapsayan bilgi ve verileri içerir )

• işletmenin Ana Sözleşmesi
• Organizasyon Şeması
• Yönetim Kurulu Üyeleri Ve Başkanı

(Yönetim Kurulu ve üyeleri hakkında bilgi edinme olası bir ilişkili taraf kurulmasının önüne geçecektir )

• imza Sirküleri
• Vergi Levhası
• Ticaret Odası Kayıt Belgesi
• Faaliyet Belgesi
• Kira Kontratı
• Tapu Fotokopisi
• Yönetim Kurulu Tutanakları
• Muhasebe Yönetmeliği
• Muhasebe Talimatnameleri
• Hesap Planı
• Önceki Yıl Mali Tabloları
• Önceki Yıl Denetim Raporu
• Sanayi Sicil Belgesi
• Kapasite Raporu

1.3.2- Cari Dosya

• Denetim Sözleşmesi
• Denetim Programı
• Denetim Takvimi
• İşletme Mizanı Ve Denetim Mizanı
• Mali Analizler
• İşletme Personeli ile Yapılan Görüşme Tutanakları
• Doğrulama Mektuplarına Gelen Cevaplar

1.4- İşletme Mali Verilerinin Aktarılması veri tabanı oluşturulması ve fiili dosyalanması  Mali Tabloların tasniflenmesi

1.4.1- Tekdüzene Göre Mali Tablolar

A-  Temel Mali Tablolar

• Gelir Tablosu
• Bilanço   
• Aktif Hesaplar
• Duran Varlıklar
• Pasif Hesaplar
• Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar
• Öz Kaynaklar

B- Ek Mali Tablolar

• Fon Akım Tablosu
• Satışların Maliyeti Tablosu
• Kar Dağıtım Tablosu
• Öz Kaynaklar Değişim Tablosu

1.4.2-  Muhasebe Fiş Aktarımı veri tabanına alınması ve fiili dosyalama

1.4.3-  Muhasebe Defter Aktarımı veri tabanına alınması ve fiili dosyalama

• Defter- i – Kebir  incelemesi  fiili dosyalama
• Yevmiye Defteri incelemesi  ve fiili dosyalama
• Özet Mizan ve Detay Mizan incelemesi  ve fiili dosyalama

2- Denetim Planlanması

2.1-  Denetim Planı

• Denetim Planı Toplantısı
• Denetim Planı Kabul Prosedürü
• Denetim Planı Kontrol Prosedürü

2.2- Denetim Ekibi İş Dağılımı

 3- Saha Çalışması

3.1- Çalışma Mizanı

3.2- Mali Tablo Analizleri

3.3- Denetim Prosedürleri Seçimi

3.3.1-  Fiziki İnceleme Ve Sayım

• Stok Sayımı
• Demirbaş Sayımı
• Çek Senet Sayımı
• Diğer Sayımlar

3.3.2-   Doğrulama(Mutabakat)

• Olumlu Doğrulama (Mutabakat)
• Olumsuz Doğrulama (Mutabakat)
• Boş Bakiyeli Doğrulama (Mutabakat)
• Doğrulama Dosyaları İncelemesi

3.3.3- Kayıt Sistemini Geriye Doğru İzleme

3.3.4-Mali Tablolardan Örnek Hesap Seçilmesi

• Mali Tablolardan Örnek Hesap Seçilmesi
• Seçilen Hesabın Defteri Kebir Kaydının incelenmesi
• Seçilen Hesabın Yevmiye Defteri Kayıtlarının İncelenmesi
• Seçilen Hesabın Belgesinin İncelenmesi

3.3.5- Kayıt Sistemini İleriye Doğru İzleme

• Seçilen Hesabın Yevmiye Defteri incelenmesi
• Seçilen Hesabın Defteri Kebir Kaydının incelenmesi
• Seçilen Hesabın Mali Tablodaki durumunun incelenmesi

3.3.6- Gözlem

3.3.7- Yeniden Hesaplama

• Amortismanların Yeniden Hesaplanması
• Değer Düşüklüğü Karşılıklarının Yeniden Hesaplanması
• Ücret Bordrolarının Yeniden Hesaplanması
• Kar Payları Ve Yedek Akçelerin Yeniden Hesaplanması
• Diğer Hesap Kalemlerinin Yeniden Hesaplanması

3.3.8-    Belgelerin İncelenmesi

3.3.9-    Göz Atma

3.3.10-    Soruşturma

3.3.11-  Hesaplama Ve Karşılaştırma

3.3.12-  Analitik İnceleme Prosedürleri

3.3.13-  Birincil Analitik İşlemler

3.3.14-  Analitik Prosedürler

3.3.15-  Analiz İşlemleri Özet Formu

3.3.16-  Son Analitik İnceleme

3.3.17-   Çalışma Kağıtları

4- Saha Çalışması Değerlemesi

4.1-Denetim Çalışmalarının Gözden Geçirilmesi 

• Denetim Tamamlanma Tarihi
• Denetim Standartları Değerlendirme Formu
• Dosya Tamamlama Son Kontrol Soru Formu
• Düzeltilmemiş Hataların Özeti
• Gelecek Yıl için Öngörüler
• Yönetimle ilgili Yorumlar
• Diğer

4.2- Denetim Çalışmalarının Onaylanması

5- Risk Değerlendirmesi

5.1-Denetim Riski

• Denetim Riski Özeti
• Denetim Riski Kontrol Listesi
• Risk Sorumluluk Özeti
• Risk Hareket Planı
• Detaylı Risk Değerlendirmesi
• Önemlilik Düzeyinin Belirlenmesi
• Denetim Riski Hesaplanması

5.2- Denetim Stratejileri

5.3- İç Kontrol Sisteminin Değerlendirilmesi

6- Riske Cevap Verme

• Denetim Stratejisi Değerlendirilmesi
• Denetim Planı Revizyonu
• Kontrollerin Test Edilmesi
• Muhasebe Tahminleri
• ilişkili Taraf incelemeleri
• Bilanço Sonrası Olaylar
• Süreklilik

7- Denetim Raporu

8- Denetim Kalite Prosedürleri

9- Sonuç

25.09.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.