Bilindiği üzere; 4369 sayılı Kanun'la, 01/01/1999 tarihinden geçerli olmak üzere Vergi Usul Kanunu'ndaki ceza hükümlerinde bazı değişiklikler yapılmış ve kaçakçılık suçları ile bu suçlar için hükmolunacak hapis cezalarına yeniden düzenlenen 359'uncu maddede yer verilmiştir. Bu düzenlemede; kasıt unsuru taşıyan ve aynı zamanda nitelikli fiiller kaçakçılık suçu olarak belirlenmiş ve "sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlenmesi" veya "bunların kullanılması" da kaçakçılık suçları arasında sayılmıştır.[1]
Söz konusu yasa hükmüne göre, “sahte belge” hakiki bir işlem veya durum bulunmadığı halde bu işlemler yapılmış gibi düzenlenen faturalar ise, irsaliyeler vb. belgeler içeriği itibariyle yanıltıcı belge sayılabilmektedir. Sahte belge olsun veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge olsun her iki belgede de kullanma veya düzenleme fiilleri önem taşımaktadır. Bir tüccarın sahte belge kullanması halinde bu durumun vergi tekniği raporu ile saptanması zorunludur. Vergi tekniği raporu ile saptanan bu durumdan dolayı kullanıcı veya düzenleyici kimseler özel esaslara alınmaktadır. Ve aynı zamanda 3 kat vergi ziyaı cezası kesilmesi durumunda asliye ceza mahkemesine sevk edilmektedir. Bir kat kesilen vergi ziyaı cezası kesilmesi halinde olay tarhiyat öncesi uzlaşmaya konu edilmesi halinde ceza mahkemesinde yargılama yolu yoktur. Dolayısıyla bir kat kesilen vergi ziyaı cezalarında 213 sayılı VUK’nun 359. maddesi hükmü uygulanmamaktadır.[2]
Diğer taraftan, sahte belge kullanma veya düzenleme fiillerinde kasıt unsuru da ön plana çıkmaktadır. TCK md. 27 hükmüne göre suçun oluşumunda kastın varlığına bağlı olup olmadığı araştırılmaktadır. 213 sayılı VUK’a bağlı olarak yayımlanan 306 Seri Nolu Genel Tebliğ hükümlerine göre vergi müfettişleri düzenledikleri vergi inceleme raporlarında bu durumun tespitini yapmaktadırlar. 306 Seri Nolu Tebliğ bu anlamda vergi müfettişinin kanaatini ortaya koymaktadır. Bilerek ve isteyerek sahte belge kullanımı hakkında raporda yer alan hükümden yola çıkılarak olay ceza mahkemesine sevk edilmektedir. Vergi müfettiş raporunda mükellefin bilerek veya isteyerek sahte fatura kullanmadı hakkında raporun hüküm fıkrası verilmişse bu durumda mükellefe ceza mahkemesi yolu gözükmez. Tarhiyattan önce uzlaşma ile konu uzlaşmaya taşınabilir.[3]
Son yıllarda, mali idare birçok mükellefi 2010/2 sayılı İç Genelge hükümlerine göre özel esaslara alarak KOD 4 diye isimlendirilen listede takip etmektedir. KOD’a giren mükelleflerden mal veya hizmet alan birçok mükellef otomatik olarak “sakıncalı mükellefler” grubunda yer alıp, vergi inceleme riskine maruz kalmaktadır. Hatta bu mükelleflerle ilgili olarak bağlı bulundukları vergi dairesi kullandıkları sahte fatura suçlaması nedeniyle KDV beyannamelerinin geriye doğru düzeltilmesi ilgili vergi dairesi tarafından yazılı olarak istenmektedir. Düzeltme işlemi bazı hallerde salt KDV beyannamesi ile sınırlı kalmayıp diğer gelir, kurumlar, geçici beyannameleri de inhisar etmektedir. Geldiğimiz noktada Türkiye’de özel esaslara girmeyen mükellef nerdeyse yoktur. Ticari ve mali yapının yeniden düzenlenmesinin gerektiği şu günlerde KOD uygulamaları ile ilgili vergi idaresinin, vergi denetim kurulunun piyasayı rahatlatıcı yönde düzenlemeler yapması zorunlu hale gelmiştir. Aksi takdirde, KOD uygulamalarından dolayı ve özel esas uygulamaları nedeniyle ticari ve mali yapı neredeyse felç olmaktadır.
[1] Bkz. İzmir 1. Vergi Mahkemesi kararı 25.09.2012 gün ve E:2012/473-K:2012/1200 sayılı kararları. Bu kararda, vergi tekniği raporu ile sahte fatura kullandığı iddia edilen bir mükellef hakkında yapılan 3 kat vergi ziyaı cezalı tarhiyat iptal edilmiştir.
[2] 6111 sayılı yasaya göre (sahte fatura kullanımı nedeniyle) matrah arttıran mükellefe cezalı tarhiyat yapılmayacağı şeklinde İzmir 2. Vergi Mahkemesinin 23.03.2012 gün ve E:2011/1004-K:2012/267 sayılı kararları ile yapılan cezalı tarhiyat iptal edilmiştir.
[3] Bkz. VUK GT Seri No 306
21.01.2013
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.