Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Ticari Defterlerin Noterden Tasdiki Prosedürü Nedir ?

Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nda kapanış tasdikine ilişkin herhangi bir zorunluluk getirilmemiş, açılış tasdiki yeterli ve zorunlu sayılmıştır. Diğer taraftan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (‘Yeni TTK’)'nun Defter tutma yükümlülüğü başlıklı 64. maddesinde, ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerine ilişkin hükümlere yer  verilmektedir.
 

A) 213 sayılı  Vergi Usul Kanunu Uyarınca 2013 Yılında Kullanılacak Defterlerin Tasdiki Prosedürü Nedir?

Vergi Usul Kanunu’nun Tasdike Tabi Defterler başlıklı 220. maddesinde tasdike tabi defterler; yevmiye ve envanter defterleri, işletme defteri, çiftçi işletme defteri, imalat ve istihsal vergisi defterleri (Basit İstihsal Vergisi defteri dahil), nakliyat vergisi defteri, yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri, serbest meslek kazanç defteri olarak belirtilmiştir.

Anılan Kanun’un Tasdik Zamanı başlıklı 221. maddesinde ise bu defterleri kullanacak olanların, bunları aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmeye zorunlu oldukları açıklanmıştır:

a)     Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda (31.12…..);
b)     Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda;
c)     Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde;
d)     Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya çeşitli sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce.

Yukarıda da ifade edildiği üzere, hesap dönemi takvim yılı olan mükelleflerin 2013 yılında kullanacakları defterleri en geç 31 Aralık 2012 tarihine kadar notere tasdik ettirmeleri zorunludur.

Diğer taraftan, aynı Kanun’un Tasdiki Yenileme başlıklı 222. maddesinde defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenlerin Ocak ayı, hesap dönemleri Maliye Bakanlığınca tespit edilenlerin bu dönemin ilk ayı içinde tasdiki yeniletmeye zorunlu olduklarına hükmedilmiştir.
 

B) Yeni TTK Uyarınca Defterlerin Açılış ve Kapanış Tasdik Prosedürü Nedir?

Yeni TTK’nın defter tutma yükümlülüğüne ilişkin 64 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları uyarınca fiziki ortamda tutulan;

a)     Yevmiye defteri,
b)     Defteri kebir,
c)     Envanter defteri,
d)     Pay defteri,
e)     Yönetim kurulu karar defteri,
f)      Genel kurul toplantı ve Müzakere defterinin

açılış onayları, kuruluş sırasında ve kullanılmaya başlanmadan önce noter tarafından yapılacaktır. Bu defterlerin izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayları, defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar (hesap dönemi takvim yılı olanlarda Aralık ayı içinde) notere yaptırılacaktır. (Yeni şirket  kuruluşlarında  defter  tasdikleri ticaret  sicil müdürlüklerine de yaptırılabilir)

öte yandan, pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen faaliyet dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilebilecektir.

Yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayının sonuna kadar (hesap dönemi takvim yılı olanlarda Mart ayı içinde) notere yaptırılacaktır.

Yeni TTK’da kapanış tasdikleri sadece yevmiye defteri ve yönetim kurulu karar defteri ile sınırlandırılmış olup, envanter defteri için bu şekilde bir zorunluluk yer almamaktadır.

Diğer taraftan, ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması halinde bu defterlerin açılışlarında ve yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanışında noter onayı aranmayacaktır.

Fiziki ortamda veya elektronik ortamda tutulan ticari defterlerin nasıl tutulacağı, defterlere kayıt zamanı, onay yenileme ile açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken çıkarılacak tebliğle belirlenecektir.

Öte yandan, Yeni TTK’nın 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında düzenlenen açılış ve kapanış onaylarını yaptırmayanlar, aynı Kanunun Suçlar ve Cezalar başlıklı 562 nci maddesine göre, dört bin Türk Lirası idari para cezasına çarptırılacaktır.

13.12.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.