Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Vergi Ve SGK Alacaklarının Takibinde : Teminata Bağlanmış Alacaklarla İlgili Takip Usulü Nedir?

6183 sayılı kanunun 56. maddesi hükmü gereğince  teminatlı kamu  alacaklarında uygulanacak  koğuşturma usulü düzenlenmektedir.  Bu  madde hükmü SGK alacakları  açısından da aynen geçerli  sayılmaktadır.[1] 

Kamu  alacağı için bir koruma  yöntemi olarak  teminat  gösterilmiş olabilir veya kamu  alacağının  özel  kanunda  alacağın  teminata bağlanması  zorunlu  kılınmış olabilir.[2] 

Teminatlı kamu  alacağı vadesinde ödenmediği  takdirde, bu  madde hükümleri  uygulanmak  suretiyle takip olunur.[3] Dolayısıyla; bu  alacaklar için, 55. madde hükümleri uygulanmaz; yani, ödeme emri tebliğ olunmaz.[4]

6183 sayılı kanunun 56. maddesi hükmüne göre; takip için, ön koşul, kamu alacağının vadesinde ödenmemiş olmasıdır. Özel kanununda ödeme  süresi gösterilmemiş olan kamu alacakları için, öncelikle, 6183 sayılı kanunun 37. maddesi uyarınca yazılı tebligat yapılarak, 1 aylık  ödeme  süresinin başlatılması  zorunludur.[5] Aksi  takdirde, 56. madde hükümleri uygulanamaz. İdare tarafından  56. madde hükümlerinin uygulanması durumunda hukuka aykırı  bir işlem yapılmış olunur ki, bu da ayrıca dava konusu  yapılabilir.[6]

Teminatlı  alacaklarda kamu alacağının  vadesinde ödenmemesi  halinde alacaklı tahsil idaresi  teminatlı alacağın borçlusuna bir resmi yazı tebliğ etmek zorundadır. [7]

Bu yazıda;

1) Kamu alacağının (7) gün içinde ödenmesi  gerektiği

2) Borç ödenmediği  takdirde teminatın paraya dönüştürüleceği veya kamu  alacağının diğer şekillerde cebren tahsiline devam olunacağı.

Borçlu mükellefe  bildirilecektir.[8]

Diğer taraftan, yasada kamu  alacağının  diğer şekillerde  tahsile devam edileceği  uyarısının  da yapılmasının amacı:  kamu  alacağının  tahsili için  beyan edilen teminatın değerini vade tarihi itibariyle kısmen  veya tamamen  yitirip / yitirmediğinin  tespitidir.

Yöntemine uygun  şekilde kamu  borçlusuna tebliğ olunan yazı  borcun 7  gün içerisin ödenmesi gerektiğini kapsamasına rağmen  6183 sayılı kanunun 55. maddesinde belirtilen bir ödeme emri mahiyetinde değildir.[9]  Bu nedenle bu yazı   ödeme emri mahiyetinde olmayan uyarı niteliğinde bir yazıdır.[10]  Yukarıda da ifade edildiği  gibi bu  gibi yazıların idari davaya konu edilmesi mümkün görülmektedir. [11]

Sonuç olarak, teminatlı  alacakların takibinde öncelikle mükellefe uyarı amaçlı bir yazı tebliğ edilmektedir.   Bu yazıda borcun 7 gün içinde ödenmesi gerektiği mükellefe hatırlatılmaktadır.[12]  Borcun ödenmesi halinde teminat amme borçlusuna iade edilir.  Borcun ödenmemesi halinde  teminatın paraya  çevrilmesi süreci  alacaklı kamu idaresi  tarafından başlatılır.

---

[1] 5510 sayılı yasanın  88. maddesinin 16. fıkrasına göre  kurumun süresi  içerisinde ödenmeyen  prim ve diğer alacaklarının  tahsili  hakkında 6183 sayılı kanunun  51, 102 ve 106. maddesi hükümleri  aynen  uygulanır.

[2] BİLGİLİ Özkan, Sosyal Güvenlik Uygulaması, Eylül 2008, İzmir SMMM Odası Yayını, s.339.

[3] YERLİKAYA G.Kürşat, 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Şerhi, XII Levha Yayınları, İstanbul, Ocak 2012, s.478

[4] Dnş. 7. D.nin, 22.05.2000 gün ve E:1999/2810-K:2000/1631 sayılı kararında; “Teminatlı  alacaklarda, vadesinde ödenmeyen alacağın  ödeme emri ile takip edilemeyeceği” hakkında karar verilmiştir. 

[5] Dnş. 7. D.nin, 2.09.2005 gün ve E:2003/1835-K:2005/2152 ve yine Dnş. 7. D. nin, 09.02.2006 gün ve E:2004/868-K:2006/544 sayılı kararlarında; “6183 sayılı kanunun 56. maddesi uygulanarak  teminatın paraya çevrilebilmesi için, ön koşul kamu alacağının  vadesinde ödenmesi olduğundan;  vadesi bilinmeyen kamu alacağının  vadesinin belirlenmesi için, öncelikle, anılan kanunun 27. maddesinde öngörülen  tebligatın yapılmasın  zorunlu olduğu” hakkında karar verilmiştir.

[6] CANDAN Turgut, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, 2. Baskı, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, Ocak 2011, s. 285

[7] ALPASLAN Mustafa – SAKAL Mustafa, Vergi Hukuku Uygulaması –I, Grafmat Basım, Ocak 2008, s.345-352.

[8] KIZILOT Şükrü – KIZILOT Zuhal, Vergi İhtilafları ve Çözüm Yolları, 13. Baskı, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2008, s.303-379

[9] Aynı görüş için bkz. CANDAN Turgut, age. s. 284

[10] Bkz. Dnş. 7. D. kararı, 16.2.2006 gün ve E:2005/449-K:2006/950 sayılı kararı. Bu karar, Ankara SMMM Odası internet  sitesinde bulunmaktadır. Eşirim için: http://www.asmmmo.org.tr/asmmmo/dk.detail.php?content_id=62

[11] Bkz. Dnş. 7.D. kararı, 19.01.2000 gün ve E:1999/1760-K:2000/67 sayılı kararı.

[12] ALPASLAN Mustafa, Uygulamada Vergi Davaları ve  AHİM’e Müracaat,  İzmir, 2012, s.18.

16.10.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.