Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Muhasebeye Geç İntikal Eden Alış Veya Satış Faturalarının Akıbeti Nedir ?

2011 yılına ilişkin satın aldığımız hizmet veya mal faturaları 2012 yılı  içerisinde elimize geçmiş olabilir.  Örneğin, 2011 yılı Aralık ayına ilişkin bir fatura 2012 yılının  Mart veya Nisan  ayı içerisinde elimize geçmiş olabilir.  Bu gibi durumlarda  takvim yılı kapanan dönemlerle ilgili olarak  geç gelen  faturaların akıbeti şöyle olacaktır:

1- Kurum beyannamesi 25 Nisan tarihine  kadar verileceğinden dolayı bu  tarihe kadar  gelen  faturaların akıbeti:

2011 yılı  ile  ilgili sonradan  2012 yılı  içerisinde  tarafımıza intikal eden faturalar kurumlar vergisi beyannamesi verileceği tarihe kadar intikali halinde mal  bedeli  + KDV toplamı üzerinden  hesaplarımıza alınarak kar/zarar belirlenecektir.

Dolayısıyla 2011 tarihli faturanın KDV’sini 2012 yılı kayıtlarında  indirilecek KDV (191)  hesapta  izlemeniz mümkün değildir.  Başka bir ifade ile, KDV’nin indirilecek KDV olarak düşülmesi mümkün değildir.   

2- Geç gelen fatura yeni yılın  tarihini taşıyor ise ne yapılmalıdır?

2011 yılı ile ilgili olduğu  halde, işin tabiatı gereği 2012 tarihli  olarak düzenlenebilen  faturanın  KDV’si kayda alındığı izleyen  2012 yılında indirilecek KDV olarak  dikkate alınabilecektir.  Bu konuda elektrik, gaz, su, telefon faturalarına yönelik olarak  verilmiş muhtelif tarihli Gelir İdaresi  özelgeleri bulunmaktadır. Ancak, son zamanlarda KDV açısından  farklı  değerlendirmeler yapılmaya başlanılmış  olduğunu gözlemliyoruz.

Bu  faturaların  muhasebe kayıtlarında gider veya maliyet olarak önceki yılla ilişkilendirilmesi  gerekecektir. 2012 yılı kurumlar vergisi açısından  gider olarak dikkate alabilmenin en kolay yolu 2011 kurumlar vergisi beyanının  diğer indirimler satırında gösterilebilir.

3- 2011  ile ilgili olup faturası izleyen yılda (2012’de 2012 tarihli olarak) düzenlenen "Ciro primleri"

Fatura ve benzeri  vesikalarda ayrıca gösterilmeyip, sene sonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro üzerinde yapılan iskontolar  hakkında şu açıklamalara yer verilmiştir:[1]

"KDV Kanunu'nun 35'inci maddesi ile KDV matrahında çeşitli sebeplerle değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükelleflerin, bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükelleflerin ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltebilmelerine imkân sağlanmıştır.

Fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, yılsonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında (satış primi, hasılat primi, yılsonu iskontosu gibi adlarla) yapılan iskontolar esas itibariyle, asıl işleme ilişkin KDV matrahının değişmesi sonucunu doğurmaktadır. Dolayısıyla, KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu bu gibi durumlarda KDV Kanunu'nun 35'inci maddesine göre düzeltme yapılması gerekmektedir.

Bu itibarla, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmeyip belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında yapılan iskontolar nedeniyle KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu hallerde düzeltme işlemi, alıcı tarafından satıcı adına bir fatura ve benzeri belge düzenlenmek ve bu amaçla düzenlenecek belgede, KDV matrahında değişikliğe neden olan iskonto tutarına ilk teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlem için geçerli olan KDV oranı uygulanmak suretiyle yapılacaktır."

Bu tebliğ düzenlemesi uyarınca, 19 Ocak 2012 tarihinden itibaren düzenlenecek bu türden iskonto ya da ciro primi faturalarında, artık %18 oranı değil, daha önce satışı yapılan ürüne ait olarak satış anında uygulanmış KDV oranı ne ise o uygulanacaktır. Başka bir deyişle, bu tür ciro primlerinde daha önceki mal tesliminde ya da hizmet ifasında düzenlenmiş faturada belirtilen KDV oranı uygulanmakla, daha önce yapılmış olan işleme ilişkin KDV matrahında düzeltme yapılmış olacaktır.

Bu anlamda, zincir marketler ya da bayiler vb satış dağıtım kanalından ya da diğer kişi ve kurumlardan gelecek bu tür ciro prim ya da iskonto faturalarında uygulanacak KDV  oranı konusunda karşı tarafın uyarılmasında ve düzenlenecek faturalarda %18 değil, satışa konu olmuş olan mal ya da hizmet için daha önce uygulanmış olan KDV  oranının esas alınmasını sağlamakta fayda olacaktır.

4-Geç gelen faturalarla ilgili bir özelge:

KDVK'nın 58. maddesi nedeniyle tereddüt yaşayan şirketlerin sordukları sorulara cevaben bakanlık (İstanbul Boğaziçi Vergi Dairesi Başkanlığı KDV-29/240/8141 sayı ve 24.12.2003 tarihli mukteza), geç gelen faturanın artık indirilecek KDV olarak dikkate alınabilmesi mümkün olmayacağı gerekçesiyle gider olarak dikkate alınabileceği görüşünü vermiştir.

---

[1] Bkz. 116 Seri Nolu KDV GT: 6.2. Bölüm.

10.10.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.