Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Tarımsal İşletmelerde Ekim ve Sayım Beyanları

I-GENEL BİLGİLER

Bilindiği üzere, Gelir vergisi kanununun 52’inci maddesi hükmüne göre zirai kazanç her türlü zirai faaliyetlerden doğan ve elde edilen kazançlar zirai kazanç olarak tarif edilmiştir. 52’inci mad. hükmünde zirai kazanç, zirai faaliyet, zirai işletme, çiftçi ve mahsulün tarifi yapılmıştır.

Öte yandan, yine yasanın 54’üncü mad. hükmüne göre zirai kazancın gerçek usulde tespiti açısından bir takvim yılı içerisinde dikkate alınacak ölçüler yasada gösterilmiştir. Yasanın 59’uncu mad. hükmünde ise zirai kazançlarını bilanço esasına göre kimlerin ve nasıl tespit edeceği saptanmıştır. Zirai kazançlarını bilanço esasına göre tespit edenler her yıl ekim ayı içerisinde “Ekim- Sayım Beyanı” yapmak zorundadırlar. Ekim ve sayım beyanları aşağıda olduğu gibi yapılmaktadır. Öte yandan, 213 sayılı VUK’un 213 ve 214 mad. hükümlerinde çiftçi işletme defteri ve amortisman kayıtlarına yer verilmiştir. Yine 213 sayılı VUK’un 243’üncü maddesinde Ekim ve sayım beyanlarının nasıl yapılacağı ayrıntılı olarak belirtilmiştir. Ekim ve sayım beyanları her yıl Kasım ayında yapılması zorunludur. İhtiyar heyetleri veya muhtarlıklarda Ekim Sayım defterlerine yazılacak bilgilere dayanılarak beyanda bulunan çiftçilere tasdikli bir Ekim ve sayım ilmühaberi verilir. Muhtar ve ihtiyar heyetlerince verilen ilmühaberler için hiçbir resim ve harca tabii değildir.

Öte yandan, VUK mad. 245 gereği muhtar ve ihtiyar heyetleri 243’üncü maddede belirtilen hükümlere göre yapılan beyanların doğruluğunu araştırmak zorundadırlar.

Muhtar ve ihtiyar heyetleri, hiç beyanda bulunmayanlar ile yanlış veya gerçeğe aykırı beyanda bulunanları düzeltmeye mükellefi davet ederler. Buna rağmen; beyanda bulunmayanların veya önceden verilen beyanlarını düzeltmeyenler için 15 gün ek süre verilir. Bu süre içerisinde beyanlarını düzeltmeyenler muhtarlık tarafından vergi dairesine bildirilir. (VUK mad. 345 )

Zirai işletmeleri, Gelir Vergisi Kanununun 54’üncü maddesinde yazılı işletme büyüklüklerinin üstünde bulunan çiftçiler, zirai işletmelerinin (Gezici hayvancılıkta kışlaklarının) bulundukları köy ve mahallelerin muhtarlıklarına müracaatla ekim sayım beyanında bulunurlar.

II -EKİM SAYIM VE BEYANINDA HANGİ BİLGİLER YER ALMALIDIR?

213 sayılı VUK mad. 243 hükmü gereğince Ekim ve sayım beyanları Kasım ayı sonuna kadar yapılmalıdır. Buna göre, zirai işletmelerin GVK’nun 54’üncü mad. hükmü gereği işletme büyüklüklerinin üzerinde olan çiftçiler zirai işletmelerinin bulundukları köy ve mahallelerinin muhtarlıklarına müracaatla ekim sayım beyanında bulunabilirler.(VUK GT 244 )

-Çiftçinin adı ve soyadı,

- Çiftçinin ikametgâh adresi,

 -Zirai işletmenin (Gezici hayvancılıkta kışlaklarının) bulunduğu yer,

Ekimde; geçen yılın Ekim ayı sonundan beyanın yapıldığı yılın Kasım ayı başına kadar ekilen arazinin,

Genişliği, Ekimin içeriği, detayı,

1. Hayvancılıkta; beslenen hayvanların,
    Cins,Miktarları,
2.  Meyvecilikte; icabına göre, meyve verebilecek hale gelmiş,
    Ağaç sayısı,
    Bunların dikili bulunduğu arazinin genişliği

III-ORTAKLIK İŞLETMELERİNDE EKİM VE SAYIM BEYANLARI NASIL YAPILIR?

Adi ortaklıklarda beyanın ortaklardan biri aile reisi beyanında aile reisi tarafından yapılması kâfidir.
Bu takdirde;
- Diğer ortakların ad ve soyadları,
- Eş ad ve soyadı,
- Çocukların ad ve soyadları,
- İkametgâh adresleri,
- Hisseleri,
beyanda bulunan tarafından deftere yazdırılır.

IV-EKİM VE SAYIM BEYANI NE ZAMAN YAPILACAKTIR?

Ekim ve sayım beyanı her yılın Kasım ayında yapılır.

***Maliye Bakanlığı iklim şartları bakımından özellik gösteren illerde beyan süresini değiştirebilir.

V-EKİM VE SAYIM BEYANI ŞEKİL İTİBARİ İLE NASILDIR?

Ekim ve sayım beyanları sözlü veya yazılı olabilir.

VI -BEYAN TASDİKİ NASIL VE KİM TARAFINDAN YAPILIR?

Beyanlar,
a- Beyanı yapanlar tarafından imza,
b- Mühürle tasdik edilir.

VII-BEYAN EVRAKLARI NE ZAMAN NEREYE TESLİM EDİLİR?

Beyan evrakları iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası beyan süresinin sonundan itibaren 15 gün içinde ilgili vergi dairesine makbuz karşılığında teslim edilir.

***Kayıt işlerini kendi imkânları ile tekemmül ettiremeyecek durumda olan muhtarlıklara valiliklerce gerekli yardımda bulunulur.

VIII-SONUÇ YERİNE

213 sayılı VUK’un 243 ila 246’ıncı maddelerinde zirai işletmeleri, GVK’nın 54’üncü maddesinde düzenlenen işletme büyüklüğü kriterlerinin üzerinde olan çiftçiler tarafından zirai işletmelerinin , gezici hayvancılıkta kışlaklarının bulunduğu köy veya mahallelerinin muhtarlıklarına başvuru yapılarak, ekim-sayım beyanda bulunmak zorundadırlar.

YARARLANILAN KAYNAKLAR

1. 213 sayılı VUK,
2. 193 sayılı GVK,
3. Beyanname Düzenleme Rehberi 2018, Vergi Müfettişleri Derneği Yayını, Ocak,2018-Ankara,
4. Beyanname Düzenleme Klavuzu 2018, Cilt1, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, S:107 ila 122

26.10.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.