Bilindiği gibi, 7326 sayılı Yasa genel itibari ile ödenmeyen vergi borçlarının taksitlendirilmesini ve ayrıca matrah artırımı yapılarak vergi incelemesinden kurtulma olanaklarını düzenleyen bir yasa olup, ayrıca vergi mükelleflerine muhtelif kolaylıklar getiren bir yasa niteliğindedir. Söz konusu yasa resmi gazetenin 09.06.2021 günlü nüshasında yayınlanmıştır. Yasa kapsamında ödenmeyen sosyal güvenlik prim borçları da kapsam dahilindedir. Biz bu çalışmamızda öncelikle sahte belge düzenleme vergi incelemeleri konusunda devam eden vergi inceleme süreçleri hakkında soru-yanıt şeklinde açıklamalarda bulunmak istiyoruz. [1]
Soru-1: Sahte belge düzenleme şüphesiyle vergi incelemesine alınan ve fakat bu arada 7326 sayılı Kanunun 5. Mad. göre matrah artırımında bulunan mükellefler açısından durum nedir?
Cevap: 7326 sayılı Kanunun 5. mad. göre matrah artırımında bulunanlar kullanıcı durumunda iseler bu mükelleflerin 30.09.2021 tarihine kadar başvurmaları halinde matrah artırımı yapmaları halinde ve ödemelerini de düzenli olarak sürdürmeleri halinde vergi incelemesi sonlanmış olacaktır.
Soru-2: Sahte belge düzenleme şüphesiyle vergi incelemesine tabi tutulan mükelleflerin matrah artırımı yapmaları halinde durum nasıl olacaktır?
Cevap: Haklarında sahte belge düzenleme açısından sahte belge düzenleyicisi raporu olan mükelleflerin matrah artırımından faydalanmaları mümkün değildir. Bu mükellefler hakkında 09.06.2021 tarihinden önce vergi dairesine intikal etmiş vergi inceleme raporları olması zorunludur. Rapordaki tespitlerin 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarıyla ilgili raporların mevcut olması gerekmektedir. Konuyla ilgili 1 seri nolu Genel Tebliğin incelenmesinde yarar görülmektedir.
Soru-3: 09.06.2021 tarihinden önce başlatılmış olan sahte belge düzenleme vergi incelemelerinin akıbeti ne olacaktır?
Cevap: 09.06.2021 tarihinden önce başlatılmış olan incelemeler 30.06.2022 tarihine kadar sonuçlandırılması gerekecektir. İnceleme 30.06.2022 tarihine kadar bitirilmediği takdirde işlem biter, yani sahte fatura düzenleme raporu artık düzenlenemez.
Soru-4: Sahte fatura kullanma şüphesiyle 09.06.2021 tarihinden önce başlatılmış olan incelemeler, düzenleme şüphesine yönelik incelemelere dönüştürülebilir mi?
Cevap: Bize göre 7326 sayılı Kanunun 5. mad. göre matrah artırımı yapan mükellefler açısından vergi incelemesi kullanıcı şüphesiyle başlatılmış ise daha sonra bu inceleme sahte fatura düzenleme incelemesi şekline dönüştürülemeyeceği görüşündeyiz. Öte yandan kullanıcı şüphesiyle devam eden incelemelerde matrah artırımı yapan mükelleflerin (bütün vergi türleri dahil) vergi incelemeleri 02.08.2021 tarihinde son bulması gerekmektedir. Ancak daha sonra somut verilerin bulunmaması halinde kullanıcı şüphesiyle incelemeye alınan mükelleflerin sahte belge düzenleme incelemesine dönüştürülmesi mümkün bulunmamaktadır. (VUK mad. 135-140)
Soru-5: 09.06.2021 tarihinden sonra başlatılmış olan sahte belge düzenleme vergi incelemeleri sonucuna göre matrah artırımı yapmış mükelleflerin akıbeti ne olacaktır?
Cevap: 7326 sayılı Yasa’nın 5. maddesinin 13. fıkrasına göre matrah artırımı yapmış olan mükellefler için VUK mad. 367 hükmüne göre vergi incelemeleri düzenleyici şüphesiyle sürdürülebilmektedir. 7326 sayılı Kanunun 5. mad. göre matrah artırımı yapmış olan mükellefler yönünden artırılan dönemler dahil olmak üzere koşullara uyulması halinde herhangi bir cezalı vergi tarhiyatı söz konusu olamaz. Ancak VUK mad. 367 açısından düzenleyici şüphesiyle Cumhuriyet Başsavcılıklarına vergi suçu raporu ile beraber düzenleme fiili iddiasıyla kamu davasının açılması istenebilir. Tekrar belirtelim ki burada vergi ve ceza açısından herhangi bir tarhiyat yapılamayacaktır. Bu durumda şu sonuç ortaya çıkabilir; matrah ve vergi artırımı mükelleflere tarhiyat yapılmama güvencesi vermekte ve fakat sahte belge düzenleme fiilinin tespiti halinde matrah artırımı mükelleflere herhangi bir güvence vermemektedir.
Soru-6: Matrah artırımı yapmamış bir mükellef açısından sahte belge düzenleme şüphesiyle inceleme başlatılabilir mi ve sonuçları ne olur?
Cevap: 2016 ila 2020 yılları için herhangi bir matrah artırımı yapmamış bir mükellef açısından bu yıllarla ilgili vergi incelemesi yapılabilir. Hatta söz konusu yıllarla ilgili bütün vergi türleri bakımından matrah artırımı yapmış ve ödemelerinde peşin veya taksitler halinde aksatmadan ödemiş bir mükellefin durumunu inceleyelim. Bu mükellefler açısından vergi incelemesi yapılabilir. Matrah artırımı ödemelerini defaten yapmış olsa bile bu mükellef hakkında 30.06.2022 tarihine kadar düzenleyici şüphesiyle vergi incelemesi başlatılabilir. Vergi incelemesi 30 Haziran 2022 tarihinden önce başlamış ise inceleme en son 30.06.2022 tarihine kadar sonuçlandırılması zorunludur. Bu arada sahte fatura düzenleme fiili tespit edildiği takdirde mükellef VUK mad. 367 hükmüne göre vergi suçu raporuyla beraber Cumhuriyet Savcılığı kanalıyla Asliye Ceza Mahkemesine havale edilebilir.
Soru-7: Sahte belge düzenleme şüphesiyle matrah artırımları askıya alınan mükelleflerin durumları nasıl sürdürülecektir?
Cevap: Bilindiği gibi 7326 sayılı kanunun mad. 5/9 hükmüne göre matrah artırımında bulunanlar için düzenleme şüphesi var ise matrah artırım talepleri en son 30.09.2021 tarihine kadar yapılmış olması gerekmektedir. Bu mükelleflerin matrah artırımı tahakkuk işlemleri 12 ay süreyle askıda bekletilecektir. Vergi müfettişi tarafından bu zaman içerisinde SBD’ciler açısından olumlu raporun yazılması halinde tahakkuk verilerek işlem devam ettirilecektir. Ödemeler düzenli olarak sürdürüldüğü takdirde herhangi bir cezalı tarhiyat yapılmayacaktır. Başka bir ifade ile mükellefin matrah artırım talebi kabul edilmiş olup, herhangi bir cezalı tarhiyat tebligatı söz konusu olmayacaktır. Böylece mükellefin incelemeden (temiz) olarak çıktığı varsayılarak ödemelerini yapacaktır. Ödemelerin aksatılmaması gerekecektir. Aksi takdirde ödeme planı bozulduğu zaman vergi incelemesi kaldığı yerden devam edecektir.
Soru-8: 7326 sayılı Kanunun 5. Mad. göre düzenleyici iddiasıyla vergi dairesi kayıtlarında kaydı bulunan mükelleflerin ihtirazi kayıtla matrah artırımı yapmaları halinde durum ne olacaktır?
Cevap: 7326 sayılı Kanunun 5/9 mad. hükmüne göre ihtirazi kayıtla 2016 ila 2020 yılı için matrah artırımı yapılması halinde konuyla ilgili Vergi Mahkemesine de süresi içerisinde dava açanlar bakımından yürütmenin durdurulması şeklinde karar verilenler için matrah artırımı tahakkuk işlemleri idare tarafından İYUK mad. 28 hükmüne göre 30 gün içerisinde tahakkuk işlemleri verilmektedir. Böylece ödemelerini düzenli yapan mükellefler için vergi incelemesinin durdurulması gerekmektedir. Eğer inceleme işlemi SBD incelemesi şeklinde başlatılmış ise bu incelemeleri yine her halükarda 30.06.2022 tarihine kadar sonuçlandırması zorunludur. Bu durumda ödeme peşin olarak veya taksitli ise aksatılmadan ödeme sürdürülmüş ise vergi incelemesi riski ortadan kalkmış olacaktır. Görülüyor ki, matrah artırımı yapılması ve ödentilerin de peşin veya düzenli olarak ödenerek yerine getirilmesi halinde de mükellefler açısından inceleme dışı kalma güvencesi söz konusu olmamaktadır. Özellikle sahte fatura düzenleme şüphesi ile incelemeye alınmış mükelleflerde matrah artırımı yapmak kesin bir çözüm mahiyeti taşımamaktadır. Konuyla ilgili 7326 sayılı Kanunu ilgili 5. Maddesinin 9 bendi ve 13. bent hükümlerinin dikkatlice yorumlanması gerekmektedir. Ayrıca konuyla ilgili 7326 sayılı Kanunun 1 seri nolu genel tebliği ve yine 4420 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararının irdelenmesinde yarar vardır.
[1] Ayrıntılı açıklamalar için Bkz: Çetin Zeyneddin, “7326 Sayılı Kanuna Göre Sahte Belge Düzenleme (SBD) İncelemeleri Yapılabilir Mi?, Muhasebetr, 05.10.2021
19.01.2022
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.