Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Sigorta Şirketleri İle Anlaşmalı Çalışan Oto Tamircilerinin Vergi İncelemelerinde Ortaya Çıkan Sorunlar

Özellikle büyük şehirlerde sigorta şirketleri ile anlaşma yaparak otomobil  ve diğer kara nakil vasıtalarının  tamirleri işi ile uğraşan  mükelleflerde vergi incelemeleri devam etmektedir. Bu  vergi incelemelerinde gözden kaçan bazı hususlar bulunmaktadır.  Bilhassa oto boya ve tamir işi ile iştigal eden  pek çok  tamirci işletmelerinde  vergi incelemeleri sırasında  denetim elemanları  tramer kayıtlarından  yola çıkarak  inceleme yapmaktadırlar.  Bazı inceleme elemanları  inceleme sırasında söz konusu tamirci işletmelerin  incelemesi ile ilgili  sigorta şirketlerinden de bilgi aldıkları uygulamada görülmektedir. 

Sigorta şirketleri ile anlaşmalı olarak tamir, boya ve kaporta işi yapan mükelleflerin  vergi incelemesinden özellikli durumlar ile karşı karşıya gelinmektedir.  Buna göre;

1. Kaskolu  olan araçların tamiri sırasında sigorta şirketi  kendi eksperini yollayarak  öncelikle hasar durumunu  tespit etmektedir.
2. Eksper tarafından  düzenlenen  rapor kapsamında ilgili  tamirciler araçları tamir yoluna gitmektedir.
3. Tamir sırasında gerekli  bütün yedek parça veya diğer yardımcı malzemeler sigorta şirketi tarafından  temin edilerek ilgili  kaporta veya tamirciye irsaliye ile yollanmaktadır.  Bu  aşamada tamirci tarafından  hiçbir şekilde yedek parça  montajı yapılmamaktadır.  Başka bir ifade ile yedek parça alımı  tamirci tarafından  değil, ilgili  sigorta şirketi  tarafından  karşılanmaktadır.
4. Bazı hallerde araç sahibi kusurlu olduğu için bu  araçla ilgili  kasko yapan sigorta şirketi bazı harcamaları  kabul etmemektedir.
5. Aracın durumuna göre araç çok  hasarlı  ve kullanılmaz durumda ise, aracın pertten çıkartılması eksper raporu ile gerçekleştirilmektedir.   Bu  gibi  durumlarda araç sahibine pert ödemesi sigorta şirketi tarafından  gerçekleştirilmektedir.
6. Özetle, tamircilerin eşzamanlı  yedek parça işi yapması  mümkün değildir. Yedek parçalar tamirciye ilgili  sigorta eksperinin raporuna göre sigorta şirketi tarafından  karşılanmaktadır.
7. Vergi incelemesi sırasında mükelleflerin izah etmekte güçlendiği  konular çeşitlilik arz etmektedir.  Örneğin, yedek parça teminin sigorta şirketlerinden  karşılandığı  gerçeği bir türlü  açıklanamamaktadır. Hal böyle olunca ortaya çok  ciddi matrah farkları beraberinde elde edilmeyen kazancın  vergi ve cezaları  tamirci esnafını  zor duruma sokmaktadır. Bazı hallerde tramer kayıtlarından mükerrer tamir işleri hakkında mükerrer  yazılar gelebilmektedir.  Tamircilerin esasında bu  işlemlerde elde ettiği ve düzenlemesi  gereken fatura miktarı yedek  parça bedeli  karşısında çok  cüzidir.  Örneğin, 100 TL’lik bir tamir işinde yedek parça yaklaşık 75 TL tutmaktadır. Buna karşılık yine böyle bir işlemde tamircinin alabileceği ücret 25 TL gibi bir orana tekabül eden  tutar olabilmektedir.  Hal böyle olunca, tamircinin sigorta şirketine düzenleyebileceği  fatura 100 TL’lik bir hasarda ancak 25 TL’dir.  Uygulamada  bu vergi incelemelerinde başka özellikli durumlarda bulunmaktadır. Bilindiği gibi, 213 sayılı VUK’nun 3. Maddesinde vergi kanunlarının  uygulanması  ve ispat hükmü yer almaktadır.  Madde hükmüne göre, vergilendirmede vergiyi doğuran  olay ve bu olaya ilişkin işlemlerin reel mahiyeti esas alınmalıdır.  Elde edilmeyen gelirin veya hasılatın faturasının  düzenlenmesi  mümkün değildir.  Böylece, bir çok tamirci mükellefi sadece ve sadece kendi  payına düşen kısım için fatura düzenlemesi gerekmektedir.
8. Özetle, ısrarla üzerinde durulması gereken en önemli konu yedek parça konusu olup, bu yedek parçanın alımı ve tedariki tamirciye ait değildir. Bazı hallerde tamirci tarafından hiçbir şekilde fatura düzenlenemez. Örneğin aracın perte çıkması veya sigorta şirketleri tarafından trafik sigorta bedelinin kusurlu olması halinde trafik sigortası kusurlu araca para ödemez. Pert olan araçların işlemleri ve faturalandırılması konusunda tamirci tarafından fatura düzenlenmez. Kasko kusurlu araçların kusur bedelini öder ve fakat trafik sigortası kusurlu araçların tazminatını ödemez. Tamirci de, yedek parça bulunmaz. Yedek parçaları tamamıyla trafik sigortası temin etmektedir. Trafik sigortası kusurlu çıkan araçlar için tamircide dosya açtırsa bile aracın sahibi cebinden para çıkacağı için kusurlu durumlarda trafik sigortası herhangi bir bedel ödememektedir.

06.11.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.