Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

İşe Başlama Dilekçesi Maliyeye Elektronik Olarak Verilebilir

Bilindiği gibi, vergiye tabi faaliyeti olan gerçek ve tüzel kişiler bu faaliyetlerini vergi dairelerine bildirmek zorundadırlar.[1] İşe başlama bildirimleri veya terkleri standart form dilekçe ile vergi dairesine kayıt numarası alınarak verilebilir. Bunun yanı sıra söz konusu yeni form dilekçeler Gelir İdaresi Başkanlığının sistemine girilerek (www.gib.gov.tr) elektronik ortamda da verilebilir. Böylece elektronik ortamda verilen dilekçeler aynen kağıt ortamda verilmiş dilekçeler gibi hüküm ifade eder.

Diğer yandan, 02.05.2012 tarihinden itibaren vergi dairelerinde ve mal müdürlüklerinde kullanılacak olan işe başlama veya işi bırakma form dilekçeleri yeniden düzenlenmiştir.[2] Buna göre, formun ön yüzünde bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerden ilki basit usulde vergilendirme talep eden mükelleflerden iş yerinin kendisine ait olması durumunda “emlak vergi değeri” kısmı ile ilgili bir boş tablo ilave edilmiştir. (Bkz. 22 nolu satır).

Bilindiği gibi, kamu kurumları birçok işe başlama dilekçelerinde nüfus ve ikametgah belgesi istememektedir. Çünkü, adrese dayalı kayıt sisteminde (AKS) Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğünün belirlediği TC numaraları kullanılmaktadır.[3] Bu nedenle, nüfus ve ikametgah belgelerinin işe başlama dilekçe ekinde verilmesi geçmiş dönemlerde gereksiz bir işlem olmakta idi. Hatta, mükelleflerin vergi dairelerindeki tarh dosyaları gereksiz belgelerden dolayı şişmiş durumdadır.

Öte yandan, Başbakanlık tarafından yayımlanan bir genelgede de TC numarasının verilmesi halinde nüfus ve ikametgah belgelerinin ibrazı gerekmemektedir.

İlk kez işe başlama ve işi bırakma dilekçelerinin arka yüzünde göze çarpan bir başka önemli konu: “ticari taşıtlar” ile ilgili bildirimlerde 30 nolu satırdan başlayarak ticari taşıtın plaka numarası, şasi no, tescil veya noter senedi tarihi ve son olarak ticari taşıtın cinsi, markası ve modeli yazılacak tablolara yer verilmiştir. Bilindiği gibi, ticari taşıtlarda vergi dairesi yönünden mükellefiyet kaydında aranan tek belge yeni araçlarda aracın faturası vergi dairesine ibrazı zorunludur. Taşıt ikinci el ise, bu taşıtın vergi kaydı sırasında noter senedi veya tescil belgesi ibrazı gerekecektir.

En son olarak, işe başlama veya bırakma dilekçelerinin “bildirime eklenecek belgeler” kısmında (3) adet eklenecek boş kutucuğuna yer verilmiş bulunmaktadır. Bu kutucuklar şöyledir:

a)       İşe başlama bildirimi ticaret sicili memurlukları tarafından yapılan bildirimlerde ise, düzenlenen “kuruluş ana sözleşmesi” adet veya ilgili bölüm

b)      Ticaret sicil memurlukları tarafından bildirimler haricindeki şirket ve kooperatiflerde ise, ticaret sicil gazetesine ait belge bölümü,

c)       Ve son olarak, işe başlama bildirimi ticaret sicil memurlukları tarafından bildirilenler haricindeki şirketlerde temsile yetkili kişinin imza beyannamesi veya imza sirkülerleri

Özetlemek gerekirse, geçmiş yıllarda işe başlama veya bırakmalarda önemli problemler ortaya çıkmakta iken, adrese dayalı kayıt sisteminden sonra uygulama önemli ölçüde kolaylaşmıştır. TC kimlik numarasının  bulunması ile beraber nüfus ve ikametgah evrakları artık ortadan kaldırılmıştır.

Gerçek veya tüzel kişilerde işe başlama bildirimleri veya işi bırakma bildirimleri konusunda önemli düzenlemeler yapılmıştır.[4]  Bürokrasi giderek azaltılmaya çalışılmaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığının bu alanda yapmış olduğu çalışmaları takdir etmek gerekecektir.  

İşe başlama ve işi bırakma bildirimleri elektronik ortamda da doldurulmak suretiyle ilgili vergi dairesine yollanabilir. Bu bildirimleri alan vergi daireleri en kısa zamanda (vergi daireleri işlem yönergesine göre 7 gün içerisinde) işe başlama hakkında yoklama memurlarını ilgili iş yerlerine yollamak zorundadırlar. [5]

Öte yandan, 3568 sayılı yasaya ekli olarak çıkarılan 22 Seri Nolu Genel Tebliğ hükümlerine göre mükellefin “sözleşme” yaptığı mali müşavir veya YMM tarafından yapılabilecek bildirimlerde de işe başlama veya bırakmaların vergi dairesine bildirilmesi mümkün bulunmaktadır. Bu gibi durumlarda da işe başlama veya bildirimi yapan mali müşavire vergi dairesi ilgili tebliğlerde verilen kolaylıkları sağlamaktadır. Çok acil durumlarda yoklama işlemi yapılmaksızın pratik olarak vergi hesap numarası alınması mümkün bulunmaktadır. Bu gibi durumlarda ilgili mükellefin mali müşavirinin yukarıda yer verilen 22 Seri Nolu Genel Tebliğ hükümlerine göre vergi hesap numarası verilebilmektedir.[6] Söz konusu tebliğ hükümlerinden faydalanarak bu bildirimleri yapmakta yarar vardır. Uygulamada söz konusu tebliğden mali müşavir ve muhasebecilerin önemli ölçüde faydalanarak işlemlerini hızlandırmalarında yarar görülmektedir.

Not: Bu makale Denetçi Eda KAYA ile birlikte hazırlanmıştır

---

[1] VUK md. 160

[2] Örnek form no: 2024-f

[3] MERNİS projesi ile beraber TC kimlik numarasında yer alan adrese göre vergi daireleri tebligat yapabilmektedirler. Örneğin, bir yargı kararında vergi dairesi tarafından ödeme emirlerinin mükellefin adresinde tebligat yapılmadan doğrudan doğruya ilanen tebligat yöntemi ile  ödeme emirlerinin tebliğ edilmesi işlemi iptal edilmiştir. İzmir 4. Vergi Mahkemesi kararı, 11.04.2011 gün ve E:2010/2474-K:2011/590 sayılı karar.

[4] Örneğin yeni ticari araç alımında veya araç satımında noterler veya ilgili kuruluşlar bu durumu ilgili vergi dairesine bildirmektedirler. Yine aynı şekilde şirket kuruluşlarında yerel ticaret odaları ve/veya ticaret sicil memurlukları şirketin kuruluş evraklarını bağlı olunan ilgili vergi dairesine haberdar etmektedirler.

[5] 21.07.1999 tarihli İç Genelgeye göre; yeni işe başlayan mükellefin mükellefiyet kaydı, vergi dairesince yapılacak yoklama işleminin sonucu beklenmeksizin derhal yerine getirilecektir. (KIZILOT Şükrü, Danıştay Kararları ve Özelgeler -5, adlı yayının 827. sayfasında yer almaktadır.

[6] 22 seri Nolu Genel Tebliğ, 31.05.1997 tarih ve 23005 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. 

12.06.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.