Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Sermaye Artışı Yapamayan ve Ticaret Sicilde Münfesih Durumda Olan Şirketleri Bekleyen Bazı Sorunlar

Bilindiği üzere, TTK yönünden sermaye artışı koşulunu yerine getirmeyen şirketler, Ticaret Sicil dosyalarında gayri faal olup, münfesih duruma düşmektedirler. En son bu gibi şirketlerle ilgili 6552 sayılı Kanununun 133. Mad. hükmüne göre 01.07.2015 tarihine kadar kayıtlarının Ticaret Sicilden silinmesinde önemli kolaylıklar getirilmiştir.

Münfesih duruma düşen şirketlerin aktifinde herhangi bir menkul veya gayrimenkul bulunmaması halinde Ticaret Silinden kaydının silinmesinde herhangi bir problem yoktur. Münfesih duruma düşen şirketin bilançosunda kayıtlı araç veya gayrimenkul yer alması halinde problem biraz daha farklılık kazanmaktadır. Buna göre; söz konusu gayrimenkulün satılabilmesi için veya bu münfesih şirketten ayrıştırılarak bi çözüme kavuşturulabilmesi için Asli Ticaret Mahkemesine başvurularak İhya Davası açılması gerekecektir.

Şirketlerin aktiflerinde yer alan gayrimenkullerin satışı ve bunların sermayeye eklenmesi ya da başka türlü değerlendirilebilmesi ile ilgili vergisel kolaylıklar kısaca aşağıda olduğu gibidir. [1]

Bilindiği gibi, KVK'nun 5. maddesinin 1/e  md hükmü gereğince kurumların  asgari 2 tam yıl  (720 gün)  süre ile  aktiflerinde yer alan  taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile  aynı süre ile sahip oldukları  kurucu  senetleri,  intifa senetleri ve rüçhan haklarının  satışından  elde edilen kazançların %75'lik kısmı   maddede belirtilen koşullar çerçevesinde  kurumlar vergisinden  müstesnadır.

Buna göre;

1.  Bu  istisna, satışın  yapıldığı  dönemde uygulanır ve satış kazancının  ve istisnadan  faydalanan kısmı  satışın yapıldığı yılı  izleyen  5. yılın  sonuna kadar   şirket  bilançosunun  pasifinde özel bir fon  hesabında bekletilir.
2. Gayrimenkul  satışları ile ilgili  tapudaki  işlemi müteakip fatura düzenlenmesi  sırasında  KDVK' nun 17/4-r hükmü gereğine istisna dolayısıyla  KDV hesaplanmayacaktır. [2]
3. Madde hükmünün uygulaması ile ilgili; menkul  kıymet veya  uğraş konusu  gayrimenkul  ticareti olan şirketler ve ayrıca ana sözleşmelerinde gayrimenkul  alım satımı  yer  alan  şirketlerin  bu  istisnadan  faydalanmayacağına ilişkin Maliye Bakanlığı  Özelgeleri bulunmaktadır.
4. İstisna kapsamındaki  kıymetlerin  ticaretini yapan  şirketlerin bu  amaçla aktiflerinde yer alan  taşınmaz ve iştirak  hisselerinin  teslimleri  istisna haricindedir.   Bu nedenle,  istisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin   iktisabında yüklenilen   ve teslimin yapıldığı döneme kadar  indirim yoluyla giderilemeyen KDV'nin, teslimin yapıldığı  hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi  matrahının  saptanmasında gider olarak  dikkate alınır.
5.  Ana sözleşmelerinde  yer alan  faaliyet konuları arasında  taşınmaz ticareti ile uğraştığına dair hüküm bulunan şirketler, taşınmazların  en az 2 tam yıl  aktifte kayıtlı olsa dahi şirket ortaklarına satışı  KDVK'nun 17/4-r maddesine göre istisna kapsamında olamaz. [3]
6. Fatura düzenlenmesi  sırasında gayrimenkulün değeri konusunda  1 seri  nolu   Transfer  Fiyatlandırması  Tebliği  gereğince işlemin mahiyetine en  uygun  yöntem  dikkate alınmalıdır. [4]
7. Satış  bedelinin, satışın yapıldığı  yılı izleyen   ikinci  takvim yılının sonuna kadar   tahsil edilmesi zorunludur. Bu  süre içerisinde tahsil edilemeyen satış bedeline  isabet eden  istisna nedeniyle vaktinde tahakkuk  ettirilmeyen vergiler  ziyaa uğramış sayılır.
8. İstisna edilen kazançtan (örneğin alış bedeli  5, satış  bedeli  7 ise fark: 2  kardır) 5 yıl  içinde sermayeye ekleme haricinde  herhangi bir şekilde başka bir hesaba transfer veya  işletmeden  çekilen  ya da dar  mükellef şirketlerce ana merkeze transfer edilen  bölüm için  uygulanan  istisna nedeniyle zamanında tahakkuk  ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır.
9. Yukarıda yer alan  müddet içerisinde  şirketin  tasfiyesi  (bu kanuna göre yapılan nevi ve bölünmeler hariç) durumunda da bu  hüküm uygulanır.
10.  Yeri gelmişken  konuyla ilgili  en önemli  husus şudur: menkul  kıymet  veya taşınmaz  ticareti  ve kiralanması ile  uğraşan şirketlerin  bu  amaçla  ellerinde bulundurdukları  değerlerin satışından elde ettikleri  kazançlar istisna kapsamı dışındadır.

Özetlemek  gerekirse, vergi denetim kurulunun ileriki günlerde şirketlerin  aktiflerinde kayıtlı gayrimenkulleri ile ilgili  istisna kazançlar konusunda vergi incelemesi  yapması her zaman muhtemeldir. Bu nedenle, anılan kazançlarla ilgili  istisna hükümlerinin dikkatlice uygulanması zorunludur. İstisna kazançların   sermayeye eklenmesi veya kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden indirimi ile ilgili ayrıca 3568 sayılı yasaya göre YMM raporu veya sermaye ekleme durumunda ise, SMMM raporu gerekecektir.  Yerel ticaret sicil müdürlükleri bu konuda söz konusu  raporları  istemektedirler.

---

[1] ALPASLAN Nazlı Gaye, Vergi İhtilafları İle İlgili Makale, Yorum ve İncelemeler, İzmir-2015

[2] Mersin Vergi Dairesi Başkanlığı özelgesi, 28.2.2013 gün ve 16 sayılı.

[3] Bkz. İzmir Vergi Dairesi Başkanlığının, 4.3.2013 gün ve 84098128-125(17/2017/2)-115 sayılı  Özelgesi.

[4] İzmir Vergi Dairesi Başkanlığının, 4.3.2013 gün ve 115 sayılı Özelgesi.

29.05.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.