Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

İskonto Ve Ciro Primleri Konusunda Kdv 116 Seri Nolu Genel Tebliği Neler Getiriyor?

Malum  olduğu  üzere 116 Seri Nolu KDV Genel Tebliği 19.01.2012 tarihinde ve 28178 sayılı  Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.[1]
Söz konusu KDV Genel Tebliği iskonto ve ciro prim faturalarında uygulanması  gerekecek yeni KDV oranları konusunda önemli değişiklikler yapmıştır.  16 Ocak  2012 tarihine kadar  uygulamakta olan  iskonto  ve ciro primlerindeki  düzenlemeler 16 Ocaktan sonra yeni bir şekil almıştır. Önceden  uygulanmakta olan   26 nolu  genel tebliğ hükümleri  çerçevesindeki  KDV oranları  ciro primleri ve iskonto  uygulamaları satışa konu olan mal  ya da hizmetten müstakil başka bir hizmetin bedeli olarak  kabul edildiği için  bu işlemlere ait faturalarda %18 KDV oranı  uygulanmakta idi.[2]  

 116 SERİ NOLU TEBLİĞİN 6.2.BÖLÜMÜNDE YAPILAN DÜZENLEMELER:

Fatura ve benzeri  vesikalarda ayrıca gösterilmeyip, sene sonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro üzerinde yapılan iskontolar  hakkında şu açıklamalara yer verilmiştir:
"KDV Kanunu'nun 35'inci maddesi ile KDV matrahında çeşitli sebeplerle değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükelleflerin, bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükelleflerin ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltebilmelerine imkân sağlanmıştır.
Fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, yılsonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında (satış primi, hasılat primi, yılsonu iskontosu gibi adlarla) yapılan iskontolar esas itibariyle, asıl işleme ilişkin KDV matrahının değişmesi sonucunu doğurmaktadır. Dolayısıyla, KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu bu gibi durumlarda KDV Kanunu'nun 35'inci maddesine göre düzeltme yapılması gerekmektedir.

Bu itibarla, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmeyip belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında yapılan iskontolar nedeniyle KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu hallerde düzeltme işlemi, alıcı tarafından satıcı adına bir fatura ve benzeri belge düzenlenmek ve bu amaçla düzenlenecek belgede, KDV matrahında değişikliğe neden olan iskonto tutarına ilk teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlem için geçerli olan KDV oranı uygulanmak suretiyle yapılacaktır..

Bu tebliğ düzenlemesi uyarınca, 19 Ocak 2012 tarihinden itibaren düzenlenecek bu türden iskonto ya da ciro primi faturalarında, artık %18 oranı değil, daha önce satışı yapılan ürüne ait olarak satış anında uygulanmış KDV oranı ne ise o uygulanacaktır. Başka bir deyişle, bu tür ciro primlerinde daha önceki mal tesliminde ya da hizmet ifasında düzenlenmiş faturada belirtilen KDV oranı uygulanmakla, daha önce yapılmış olan işleme ilişkin KDV matrahında düzeltme yapılmış olacaktır.
Bu anlamda, zincir marketler ya da bayiler vb satış dağıtım kanalından ya da diğer kişi ve kurumlardan gelecek bu tür ciro prim ya da iskonto faturalarında uygulanacak KDV  oranı konusunda karşı tarafın uyarılmasında ve düzenlenecek faturalarda %18 değil, satışa konu olmuş olan mal ya da hizmet için daha önce uygulanmış olan KDV  oranının esas alınmasını sağlamakta fayda olacaktır.
 

YERSİZ YERE YAPILAN KDV TEVKİFATI İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR:

Öte yandan,  116 Seri Nolu Genel Tebliğde, yersiz yere yapılan KDV tevkifatı ile  ilgili aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır. Bu konu uygulamada duraksamalara neden  olan bir konu  olması nedeniyle
üzerinde  düşünülmesinde veya tartışılmasında yarar görülmektedir.[3]

KDV Kanununun 8/2 nci maddesinde, "Vergiye tabi bir işlem söz konusu olmadığı veya katma değer vergisini fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde, düzenlediği bu tür vesikalarda katma değer vergisi gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler. Bu husus kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gösteren mükellefler için de geçerlidir. Bu gibi sebeplerle fazla ödenen vergiler, Maliye Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslara göre ilgililere iade edilir." hükmü yer almaktadır.
KDV Kanununun 8/2 nci maddesi kapsamında fazla veya yersiz ödenen verginin iadesi aşağıdaki şekilde gerçekleştirilecektir.

4.1. Fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergi, aşağıdaki şartlarla sadece satıcı mükellefe iade edilecektir. Kural olarak, fazla veya yersiz hesaplanan vergi bulunması durumunda, gerek satıcı gerekse alıcı nezdinde işlemin KDV uygulanmadan önceki hale döndürülmesi esastır.

4.2. Fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergi, öncelikle satıcı tarafından alıcıya iade edilecektir. Alıcının indirim hakkı bulunan mükellef olmaması durumunda, satıcının söz konusu fazla veya yersiz KDV tutarını alıcıya ödediğini gösterir bir belge ile vergi dairesine başvurması gerekmektedir. Alıcının indirim hakkı bulunan bir mükellef olması durumunda ise, satıcının fazla veya yersiz KDV tutarını alıcıya ödediğini gösterir belgeye ek olarak, alıcının fazla veya yersiz KDV tutarını indirim hesaplarından çıkarmak suretiyle düzeltme yaptığının alıcının vergi dairesinden alınacak bir yazıyla tevsiki de istenecektir.

4.3. Satıcının, fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergiyi alıcıya ödediğini gösterir belge ve indirim hakkı bulunan alıcıların düzeltmeyi yaptığını gösterir vergi dairesi yazısı ile birlikte, beyanlarını düzeltmesi gerekmektedir. Bu kapsamda, fazla veya yersiz hesaplanan KDV tutarı ilgili dönem beyannamesinden tenzil edilecek ve sonraki dönemler de buna göre düzeltilecektir.

4.4. Fazla veya yersiz olarak ödendiği iddia edilen KDV nin, satıcı tarafından iade olarak talep edilebilmesi için KDV beyannamesinde hesaplanan KDV olarak beyan edilmesi ve beyana konu edildiği dönem ile iade talep edilen dönem arasında asgari söz konusu KDV tutarı kadar ödenecek KDV çıkması gerekmektedir.

- Beyan edilen dönemle iade talep edilen dönem arasında fazla veya yersiz uygulanan KDV tutarından daha düşük tutarda ödenecek KDV çıkması durumunda, sadece bu tutar iadeye konu edilebilecektir
- Beyan edilen dönemle iade talep edilen dönem arasında ödenecek KDV çıkmaması durumunda ise, sadece düzeltme yapılacak olup, iade söz konusu olmayacaktır.

4.5. Fazla veya yersiz tevkif edilerek ödenen vergi bulunması halinde, gerek alıcı gerekse satıcının beyanlarının düzeltilmesi suretiyle işlemin tevkifat uygulanmadan önceki hale döndürülmesi gerekir. Fazla veya yersiz tevkif edilen vergi öncelikle tevkifatı yapan alıcı tarafından satıcıya iade edilecektir. Alıcının, fazla veya yersiz tevkif ettiği KDV tutarını satıcıya ödediğini gösterir belge ve satıcının düzeltmeyi yaptığını gösterir vergi dairesi yazısı ile birlikte başvurması halinde, fazla veya yersiz tevkif edilen vergi, bu vergiyi vergi dairesine beyan ederek ödeyen alıcıya iade edilecektir.
Genel bütçeli kuruluş saymanlıkları tarafından yapılan fazla veya yersiz tevkifatlar, satıcının beyanlarını düzelttiğini gösterir vergi dairesi yazısını ibraz etmesi üzerine ödemeyi yapan saymanlıklarca düzeltilecek ve gereken durumlarda iade edilecektir.
Fazla veya yersiz  tevkif edilerek  ödenen KDV’ler konusunda  alıcı ve satıcı  cephelerinde düzeltme yapılması  116 nolu tebliğde öngörülmüştür.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının   internet sitesinde yaklaşık  2 aydır askıda tutulan  tevkifat tebliği de KDV tevkifatı hakkında önemli düzenlemeler içermektedir. Söz konusu  tebliğin bir an önce sonuçlandırılarak  netleştikten sonra KDV tevkifatları  tek ve toplu bir tebliğde derlenmiş  toparlanmış olacaktır.   Uygulayıcılar yönünden  ve Gelir İdaresi yönünden  böyle bir  tebliğin  bir an önce yayınlanmasında yarar  vardır.  

 

---

[1] KDVK’nun 25. maddesi  hükmüne göre teslim ve teslim sayılan işlerlerde fatura vb. vesikalarda yer alan  ticari geleneklere uygun miktardaki iskontolar KDV matrahına dahil değildir.  Ticari geleneklere uygun miktardaki iskontolar, fatura üzerinde  gösterilerek bedelden düşülür ve kalan  bedel üzerinden ilgili oranda KDV  hesaplanır.  Ancak, söz konusu  iskontolar fatura üzerinde gösterilmeyip, yıl sonlarında veya belli bir dönem sonlarında yapılıyor ise bu durumda  alıcı, satıcı  firmaya bu  iskonto  tutarı için fatura kesmektedir. Bkz. konuyla ilgili eski KDV GT 26 Seri No Bölüm: L

[2] Bu durumda, örneğin; satış esnasında geçerli olan sözleşme uyarınca, satış işleminin gerçekleştiği dönemden sonra, bu satış için uygulanacak %20 oranındaki iskonto ile aynı orandaki iskontonun satış esnasında uygulanması arasında da farklı sonuçlar doğmaktaydı. Öncelikle, satıştan sonra yapılan bu iskontolar ayrı bir hizmetmiş gibi değerlenmekte ve teslim edilen maldan bağımsız olarak %18 genel KDV oranına tabi tutulmaktaydı. Dolayısıyla, malın satışı esnasında uygulanan KDV oranı %8 (ya da %1) iken, sonradan faturalanan iskontoda %18 oranı uygulanmaktaydı. Halbuki aynı iskonto mal teslimi sırasında düzenlenen fatura üzerinde gösterildiğinde, KDV matrahı bu tutar kadar azaldığı için yapılan bu iskonto tutarı üzerinden KDV hiç hesaplanmamaktaydı. Gelir İdaresi, söz konusu 26 Nolu tebliğin bölüm (L) kısmını iptal etmiş ve eski uygulamaya son vermiştir.  Yeni uygulama 116 Seri Nolu Tebliğ ile yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

[3] Uygulamada yersiz veya fazla  hesaplanan KDV tevkifatları konusunda da 116 nolu tebliğde  kısa açıklamalar bulunmaktadır. Ancak, Gelir İdaresinin önümüzdeki günlerde yayımlayacağı yeni toplu taslak KDV tevkifat Tebliği Gelir İdaresi Başkanlığının  internet  sitesinde ilgililerin incelemesi ve görüş bildirmeleri yönünden askıda bulunmaktadır. Söz konusu  taslak  tebliğin  tetkikinde yarar bulunmaktadır.  

07.03.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.