Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Kooperatiflere Ait İktisadi İşletmeler Hakkında Mükellefiyet Kaydı Açılması ve İktisadi İşletmelerin Ticaret Siciline Tescili Zorunlu Olup Olmadığı İle İlgili Önemli Bir Maliye Bakanlığı Özelgesi

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından  25.09.2019 gün ve 132704 sayılı bir özelge yayınlanmıştır. Buna göre; kooperatiflerin iktisadi işletmeleri hakkında vergi kaydı açılıp açılmayacağı, ayrıca kooperatif iktisadi işletmesinin ticaret siciline tescil zorunluluğunun  hangi hallerde olup olmayacağı konusunda Bakanlık  görüşünü ortaya koymuştur. Buna göre,

1. Kurumlar vergisinden muaf kooperatiflerin ortak dışı işlemlerine ilişkin olarak  kooperatif tüzel kişiliğine bağlı  ayrı bir iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilecektir. Bu  kooperatiflerin ortak harici  işlemlerden  elden ettikleri kazançları, bu  işlemleri sebebiyle oluştuğu kabul  edilen iktisadi işletme nezdinde KV tabi tutulacak olup,  bu  kazançlar üzerinden  hesaplanan KV, KV mükellefleri  arasında sayılan kooperatif tüzel kişiliği  adına tarh olunacaktır.
2. KV’den muaf olan kooperatiflerin farklı alan veya konularda yaptığı tüm ortak dışı işlemler nedeniyle, alan veya konu  ayrımı  gözetmeksizin, kooperatif tüzel kişiliğine bağlı olarak  tek bir iktisadi işletme için KV mükellefiyeti tesis ettirilecek ve bu  iktisadi işletmenin KV  beyannamesi de dahil olmak üzere mükellefiyetle ilgili  tüm ödevlerin yerine getirilmesinden  kooperatif tüzel kişiliği sorumlu olacaktır.
3. KV’den muaf olan kooperatiflerin ortak dışı  işlemleri nedeniyle kooperatif tüzel kişiliğine bağlı oluştuğu kabul  edilen iktisadi işletmelerin kendi adlarına defter tutma yükümlülüğü bulunmamaktadır. Ancak ortak dışı işlemlere ilişkin hesap ve kayıtların, kooperatif defterinde ortak dışı işlem kapsamında bulunan ve bulunmayan hasılat, maliyet ve giderlerin ayrı ayrı izlenmesine imkan verecek şekilde kaydedilmesi gerekmektedir.
4. 01.01.2018 tarihinden önce KV mükellefiyeti tesis edilmiş olan kooperatiflerin, muafiyete ilişkin diğer şartları da taşıyor olmaları kaydıyla 1.1.2018 tarihi itibariyle KV mükellefiyet kayıtları sonlandırılacaktır.  Bu kooperatiflerin 1.1.2018 tarihinden  itibaren ge3rçekleştirdikleri ortak dışı işlemlerine ilişkin olarak  kooperatif tüzel kişiliğine bağlı oluştuğu  kabul edilen ayrı bir iktisadi işletme nezdinde KV mükellefiyeti tesis ettirilmek suretiyle bu işlemlerden elde ettikleri kazançları  vergilendirilecektir.  Söz konusu mükellefiyet tesisi kooperatiflerce veya iktisadi işletmelerce herhangi bir işlem yapılmaksızın ilgili vergi dairesi müdürlüklerince yerine getirilecektir. Öte yandan 1.1.2018 tarihinden önce muaf olan kooperatiflerin sonradan ortak dışı işlemlerde bulunması durumunda kooperatiflerin işe başlama dilekçesiyle ilgili vergi dairesi müdürlüklerine başvurmaları yeterlidir.
5. Kooperatiflerin ortak dışı işlemleri nedeniyle kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayrı bir iktisadi işletme oluşmuş kabul edilmesi hususu KV açısından  hüküm ifade etmekte olup, uygulama açısından söz konusu  iktisadi işletmenin ticaret siciline tescil ettirilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.

10.10.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.