Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Vergi Suçları ve Zamanaşımı

Vergi suçu işleyenler adına VUK md. 359 hükmünün (a) fıkrası gereğince  6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası, (b) fıkrası hükmü gereğince ise 18 aydan 3 yıla kadar hapis cezasına hükmolunmaktadır.   Buna göre, TCK md.102/1-4  maddesine göre “vergi suçunda” dava zamanaşımı 5 yıl olmaktadır.  Bu müddet hem tamamlanmış ve hem de  teşebbüs durumunda kalmış vergi suçları için 5 yıldır. [1]

Vergi suçları açısından  söz konusu olan bu 5 yıllık süre, doğal olarak hiç kesintiye uğramaması veya  durmaması halinde  söz konusu olmaktadır. Dava zamanaşımını kesen TCK 104. maddedeki sebeplerden biri gerçekleştiğinde süre daha uzun olabilecektir. Ancak zamanaşımı  ne kadar kesilirse kesilsin  vergi suçları için bu  müddet 7 yıl 6 aydan  daha fazla olamaz.[2]

VUK’nun 374. maddesinde belirtilen zamanaşımı süreleri vergi cezalarına (usulsüzlük ve vergi ziyaı cezalarında)  uygulanacak  sürelerdir. Bu kanunun 359. maddesinde sayılan fiiller nedeniyle hürriyeti bağlayıcı cezaya  hükmolunması gerektiği durumda TCK’nunda belirtilen  sürelere bakılması gerekir.[3]

TCK’nun 66. maddesinde “Kanunda başka türlü yazılmış olan haller dışında kamu davasının;  5 yıldan fazla olmamak üzere   hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlarda 8 yıl, geçmesiyle” düşeceği hükmü yer almaktadır. Ayrıca  fiili işlediği sırada 12 yaşını doldurmuş olup da 15 yaşını doldurmamış olanlar hakkında, bu sürelerin yarısının; 15 yaşını doldurmuş olup da 18 yaşını doldurmamış olan kişiler  hakkında ise, 2/3 geçmesiyle  kamu davasının  düşeceği, dava zamanaşımı süresinin belirlenmesinde dosyadaki mevcut deliller itibariyle suçun daha ağır cezayı gerektiren  nitelikli halleri de göz önünde bulundurulacağı, sürelerin belirlenmesinde suçun  kanunda yer alan  cezasının yukarı sınırının göz önüne alınacağı; seçimlik cezaları gerektiren suçlarda zamanaşımı bakımından hapis cezasının esas  olacağı da  belirtilmiştir.

Aynı maddede zamanaşımının, tamamlanmış suçlarda suçun işlendiği günden, teşebbüs halinde kalan suçlarda son hareketin yapıldığı  günden, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği ve zincirleme suçlarda  son suçun işlendiği günden, çocuklara karşı üstsoy veya bunlar üzerinde hüküm ve  nüfuzu  olan kimseler tarafından işlemeye  başlayacağı hükmüne yer verilmiştir. Vergi suçlarında sonuç vergi ziyaı olmakla birlikte, 4369 sayılı  kanunla vergi suçlarında vergi ziyaı suçun unsuru  olmaktan çıkarıldığı için vergi suçu neticesi harekete bitişik  suç, şekil  suç  veya sırf  hareket suçu olarak adlandırılan  suç kategorisine girmiştir. Bu nedenle, vergi suçlarında vergi ziyaının oluşması  beklenmemektedir.  Dolayısıyla VUK’nun 359. maddesinde sayılan suçlarda dava  zamanaşımı da fiilin gerçekleştiği günden başlar.[4]

TCK’nun 66. maddesinde 5 yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlarda 8 yıllık zamanaşımı süresi belirlendiğinden VUK’nun 359. maddesinde sayılan  suçlarda dava zamanaşımı  süresi de 8 yıl olmaktadır. Yukarıda da belirtildiği üzere bu süre fiilin işlendiği tarihten itibaren başlayacaktır. [5]

---

[1] BAYKARA Bekir, “Teori ve Pratik Yönleriyle Vergi ve Vergi Ceza Hukuku”, HUD Yayınları, Aralık 2008, Ankara, s.422-423.

[2] Yargıtay 9. Ceza Dairesi Kararı: 17.03.1993 gün ve E:1993/988-K:1999/1325 sayılı kararları.

[3] DONAY Süheyl, Hürriyeti Bağlayıcı Cezalarda Zamanaşımı, 19.02.2001 tarihli Radikal Gazetesinin Ekonomi Sayfası.

[4] Zamanaşımının başlangıcının vergi ziyaının oluştuğu günden başlayacağı konusundaki görüşler için bkz. BAYKARA Bekir, age.  s.418 – 425

[5] BAYKARA Bekir, age. 420

06.03.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.