Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Uzaktan Çalışma veya Evden Çalışma İş Modelleri

Teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte çalışma modelleri gelişmektedir. Özellikle, son yıllarda yazılım, muhasebe, pazarlama vb. sektörlerde işyerine fiilen gidilmeden bireyler kendi evlerinde işlerini işverenlerine bağlı olarak sürdürebilmektedirler. Bu çalışma modeline evden çalışma veya mesafeli çalışma modeli olarak isimlendirilmektedir. 5510 sayılı SSGK’ nun 4. Maddesinin 1. Fıkrasının a bendinde hizmet akdiyle bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar sigortalı sayılmıştır. Öte yandan, 193 sayılı GVK’ nun 61. Maddesinde ise ücretin tanımı ve işveren kavramlarına açıklık getirilmiştir. Buna göre ücret; işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak, çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Yine aynı Yasa’nın 62. Maddesinde ise işverenler, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları çerçevesinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler olarak tanımlanmıştır.

Uzaktan çalışma; işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir.

Uzaktan çalışma genellikle satış ve pazarlama, veri hazırlama ve işleme, yazılım ve e-satış, muhasebe, tasarım, tercüme ve çeviri hizmetleri, mimarlık hizmetleri, basın ve yayın sektörü, çağrı merkezi gibi sektör ve iş alanlarında uygulandığı görülmektedir.

2016 yılında esnek çalışmayla ilgili yapılan düzenlemede uzaktan çalışma sistemi getirilmiştir.

Çalışanlara teknolojik iletişim araçları aracılığıyla işyerini dışında çalışma imkânı sağlanarak işin niteliğine göre iş edimlerini evlerinde yerine getirme imkânı düzenlenmiştir.

Uzaktan çalışan işçilerin emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaması hükmü ile hakları korunmaktadır. Uzaktan çalışacak işçilerin iş sözleşmelerinin yazılı bir şekilde yapılması ile işin tanımı, şekli, süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesi gibi hükümlerin sözleşmede yer alması zorunluluğu getirilmektedir.

Uzaktan çalışan işçiler, ayrımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin niteliğinden ötürü emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamayacaklardır.

İşverenler, iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda işçileri bilgilendirmek, gerekli eğitimleri vermek, sağlık gözetimini sağlamak ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdürler.

İş sözleşmesi yazılı olmakla birlikte asgari birtakım unsurları da barındırmak zorundadır. Uzaktan çalışma sözleşmesinde; işin tanımı, işin yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan ekipman ve bunların korunmasına dair hükümler, işverenin işçiyle iletişim kurması, genel ve özel çalışma şartlar olmak zorundadır.[1]

Sonuç olarak, uzaktan çalışma modeline göre istihdam edilen personeller SGK mevzuatına göre sigortalı olarak çalışmaları devam edecek olup, gerek 6098 sayılı Borçlar Yasası ve gerekse 4857 sayılı İş Yasasına göre zaman ve bağlılık hizmet akdinin temel unsurlarını oluşturmaktadır. Konuyla ilgili SGK Kurum Başkanlığı tarafından verilen 17.12.2015 gün ve 17613292 sayılı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Yazılarında da bu durumlar ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

---

[1] IŞIKLI İbrahim, Uzaktan Çalışma, 24.09.2018, Dünya Gazetesi

07.01.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.