Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Varlık Barışında Torba Yasa İle İlave Süre Olanağı

Varlık  barışı olarak ifade edilen 5811 sayılı “Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında” torba yasanın geçici 3. maddesi ile, “Varlık Barışı” hükümlerinden yararlanmak için müracaat eden, ancak  süresi içinde varlıklarını Türkiye’ye getiremeyenlere, sermaye artırımında bulunamayanlara ve   tahakkuk eden vergilerini ödeyemeyenlere bu yükümlülüklerini yerine getirebilmeleri için ek süre tanınmış ve bu ek sürede yükümlülüklerin yerine getirilmesi halinde, 25 Şubat 2011 tarihinden sonra diğer nedenlerle yapılabilecek incelemelerde tespit edilecek matrah farklarından, beyan edilmiş bu varlık tutarları mahsup edilebilecektir. 7 Nisan 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğde açıklandığı üzere, anılan süre uzatımından yararlanma koşulları aşağıdaki şekilde yürütülecektir:

a) Yurt Dışındaki Varlıkların Müddeti İçerisinde Türkiye’ye Transfer  Edilmeyenlerin Durumu Nedir?

5811 sayılı yasanın  yurtdışında yer alan varlıklar ile ilgili hükümlerinden  istifade için; kanun kapsamında bildirim veya beyan edilen yurt dışında bulunan varlıklarını süresi içinde Türkiye'ye getiremeyen veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer etmeyen mükelleflere, 2 Mayıs 2011 tarihine kadar (bu tarih dahil) ek süre verilmektedir.[1]

Bu duruma göre, bildirim veya beyana konu yurt dışında bulunan varlıklardan para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, bildirim veya beyandan sonraki bir aylık yasal sürenin bitim tarihinden itibaren 2 Mayıs 2011 tarihine kadar (bu tarih dahil) Türkiye'ye getiren veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edenler, 5811 Sayılı Kanun'da yer alan diğer şartları da taşımaları kaydıyla, 25 Şubat 2011 tarihinden itibaren diğer nedenlerle 1/1/2008 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak yapılacak vergi incelemeleri hakkında, yukarıda belirtilen mahsup imkanından yararlanabileceklerdir.

b) Sermaye Tezyid İşlemlerinin Şu Veya Bu Sebeplerle Yerine Getirilmemiş Olması Durumu Nedir?

5811 sayılı yasanın hükümlerinden yararlanmak üzere  sermaye artırım işlemlerini geçmiş yılda yerine getirmeyenler  bu defa  torba yasa ile 2 Mayıs 2011 tarihine kadar  bu  eksikliklerini gidererek  tamamlayabileceklerdir.[2]

6111 sayılı yasaya göre, beyana konu yurt içinde bulunan varlıklara ilişkin tutarları beyan tarihinden sonraki altı aylık yasal sürenin bitim tarihinden itibaren 2 Mayıs 2011 tarihine kadar (bu tarih dahil) sermayelerine ilave eden mükellefler, 5811 Sayılı Kanun'da yer alan diğer şartları da taşımaları kaydıyla, 25 Şubat 2011 tarihinden itibaren diğer nedenlerle 1/1/2008 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak yapılacak vergi incelemeleri hakkında yukarıda belirtilen mahsup imkanından yararlanabileceklerdir.

c) Beyan ve Bildirimlerin Müddeti İçerisinde Yerine Getirilmemesi Ya Da Ödeme Yapmayanların Durumu Ne Olacaktır?

Yapılacak vergi incelemelerinde bulunacak matrah farklarından Varlık Barışı kapsamında bildirilen ya da beyan edilen tutarların mahsubu imkanından yararlanılabilmesi için, Kanun kapsamında bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen vergilerin vadesinde ödenmesi gerekmekteydi. Bu vergileri vadesinde ödemeyen mükelleflere, 2 Mayıs 2011 tarihine kadar (bu tarih dahil) ek süre verilmektedir.[3]

Buna göre, 5811 sayılı Kanun kapsamında bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen vergileri normal vade tarihinden sonra ödemiş olanlar ile söz konusu vergi aslını 6111 sayılı Kanunun 2 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre hesaplanacak tutarıyla birlikte 2 Mayıs 2011 tarihine kadar (bu tarih dahil) ödeyenler, 5811 sayılı Kanunda yer alan diğer şartları da taşımaları kaydıyla, 25 Şubat 2011 tarihinden itibaren diğer nedenlerle 1/1/2008 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak yapılacak vergi incelemeleri hakkında mahsup imkanından yararlanabileceklerdir. Bu düzenlemeden yararlanmak isteyenler anılan Tebliğ ekinde yer alan başvuru formu ile bağlı olunan vergi dairesine başvuracaklardır.

d) Sermaye Artışı Koşulunu Yerine Getirmeyenler,  Türkiye Dışındaki Varlıkları Müddeti İçinde Transfer Etmeyenler Hakkında Yeni Varlık Barışında Durum Nedir?

25 Şubat 2011 tarihinden önce vergi inceleme raporları üzerine vergi dairesince tarhiyat yapılmış olması halinde, kanun kapsamında bildirim ve beyanda bulunmuş ancak yukarıda (1), (2) ve (3) numaralı bölümlerde belirtilen durumda olan mükellefler tanınan ek süreden yararlanarak şartları yerine getirseler bile, yapılan bu tarhiyatlar hakkında mahsup imkanından yararlanması mümkün olmayacaktır.

25 Şubat 2011 tarihine  kadar vergi dairesince tarhiyat işleminin yapılmaması halinde ise 2 Mayıs 2011 tarihine kadar (bu tarih dahil) ve durumlarına uyan biçimde;

1. Yurt dışında bulunan varlıkların Türkiye'ye getirilmesi,

2. Beyana konu yurt içinde bulunan varlıklara ilişkin sermaye artırımının gerçekleştirilmesi,

3. Tahakkuk eden vergilerin ödenmesi

şartıyla mahsup imkanından yararlanılabilecektir. Başka bir ifade ile,  varlık barışı  geçerli olacaktır.  Dolayısıyla  bulunacak matrah farkından  varlık barışı beyanı mahsubu yapılabilecektir.

Öte yandan, anılan mahsup imkanından yararlanılabilmesi için, yapılacak bu incelemelerde; 22/11/2008 ila 2/3/2009 tarihleri arasında yapılan bildirim veya beyanlar için 22/11/2008 tarihinden sonra; 10/7/2009 ila 31/12/2009 tarihleri arasında yapılan bildirim veya beyanlar için de 19/6/2009 tarihinden sonra vergi incelemesine başlanılmış olması şarttır.

e) Takdir Komisyonuna Matrah Takdiri İçin Sevk Edilen Dosyaların, Varlık Barışı Karşısındaki Durumu Ne Oldu?

5811 Sayılı Kanun kapsamında bildirim veya beyanda bulunan mükelleflerden, diğer nedenlerle 1/1/2008 tarihinden önceki dönemlere ilişkin vergi incelemelerine bağlı olarak, vergi incelemesine yetkili olanların talebi üzerine matrah takdiri için takdir komisyonlarına sevk edilenler, takdir komisyonlarınca gelir, kurumlar ve katma değer vergisi yönünden haklarında takdir edilen matrah farkları açısından da mahsup imkanından yararlanabileceklerdir.[4]

f) Türkiye İçinde  Bulunan Varlıkların Durumu  Nedir?

5811 sayılı kanun kapsamında Türkiye'de bulunan ancak yasal defter kayıtlarında işletmelerin öz kaynakları içinde yer almayan varlıklardan, taşınmazlar dışındaki varlıkların, öncelikle banka veya aracı kurumlarda açılacak hesaplara yatırılarak tevsik edildikten sonra beyan edilmesi gerekmekteydi.

Yürürlüğe giren yeni 6111 Sayılı Kanun'un geçici 3'üncü maddesi uyarınca, 5811 Sayılı Kanun'un 3'üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre beyanda bulunan mükelleflerden, taşınmazlar dışındaki varlıklarını beyan tarihinden sonra sermaye artırımının gerçekleştirilmesi gereken altı aylık yasal süre içinde banka veya aracı kurumlarda açılacak hesaplara yatırmak suretiyle tevsik şartını sonradan gerçekleştirenler de mahsup olanağından faydalanacaktır.[5]

g) İnceleme Elemanların Önerisi Üzerine Matrah  Takdiri İçin Takdir Komisyonuna Sevk Edilen Dosyaların Akıbeti İle Türkiye’de Mevcut Varlıkların Tevsiki Koşulunu  Yerine Getirmeyenler Hakkında Yapılacak İşlemler Nelerdir?

Yukarıda yer alan açıklamalarımız kapsamında mükellefler hakkında, diğer nedenlerle 1/1/2008 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak 25 Şubat 2011 tarihinden önce başlamış vergi incelemeleri sonucunda yapılan tarhiyatlar, 5811 sayılı Kanunda yer alan diğer şartların da taşınması kaydıyla ve bildirim veya beyan edilen tutarlar dikkate alınmak suretiyle, mükelleflerin 30 Haziran 2011 tarihine kadar müracaatta  bulunulması halinde gerekli düzeltmeler yapılacaktır.

Diğer yandan, kapsama giren tarhiyatlar hakkında, 22/11/2008 ila 2/3/2009 tarihleri arasında yapılan bildirim veya beyanlar için 22/11/2008 tarihinden sonra; 10/7/2009 ila 31/12/2009 tarihleri arasında yapılan bildirim veya beyanlar için 19/6/2009 tarihinden sonra vergi incelemesine başlanılmış olması gerekmektedir.

Düzeltme işlemleri, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun düzeltme hükümlerine göre, düzeltme zamanaşımı da dikkate alınarak yapılacak ve tahakkuk eden vergiler, bu alacaklarla ilgili olarak açılmış bulunan tüm davalardan vazgeçilmesi şartıyla terkin edilecektir. Bu kapsamda, varsa tahsil edilen tutarlar mükelleflere red ve iade olunacaktır.  Burada 2005 takvim yılı zamanaşımı kapsamında bulunduğu için bu yıl için düzeltme yapılamaz.  2006 yılı için ise  düzeltme hükümleri 31.12.2011 tarihine kadar  yapılabilir.  Daha sonra düzeltme yapılamaz.

Tarhiyat öncesi veya tarhiyat sonrası uzlaşmaya konu edilerek kesinleşen tarhiyatlar da mükelleflerin başvurusu üzerine düzeltme zamanaşımı hükümleri dikkate alınarak uzlaşma öncesi tutarlara göre düzeltilebilecektir.

Öte yandan,  bu kapsamda düzeltme yapılabilmesi için 5811 Sayılı Kanun'da aranılan diğer şartların varlığına ilişkin hususların vergi incelemesine yetkili olanlarca tespit edilmesi şarttır.

Ayrıca, tahakkuk eden vergiler, mükelleflerin bu alacaklarla ilgili olarak açılmış bulunan tüm davalardan vazgeçilmesi şartıyla terkin edileceğinden, mükelleflerin bu konuda açtıkları tüm davalardan feragat ettiklerini, başvuru süresi içerisinde, ilgili yargı merciine ve vergi dairesine bildirmeleri gerekmektedir.

---

[1] 4 Seri Nolu Varlık Barışı Genel Tebliği: 7.4.2011 tarih ve  27898 sayılı RG.

[2] 6111 sayılı  torba yasa geçici md.3

[3] AKARCA Akif – ŞAFAK Mehmet, “Varlık barışında son uzatma”, 14.04.2011  günlü Dünya Gazetesi.

[4] Deloitte Vergi Sirküleri 2011/42

[5] Deloitte Vergi Sirküleri 2011/42 md.7, s.3

27.06.2011

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.