Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Basit Usule Tabi Mükellefler 27 Şubat 2018 Beyanname Verme Zamanı

Bilindiği gibi, bir kısım ticari ve mesleki kazanç sahipleri  her yıl Şubat ayı içerisinde kazançlarını basit usul esasına göre vergilendirmektedir.  GVK’nun 47. 48 md hükümlerine  göre  basit  usulde  vergilendirilen mükellefler  kazançlarını  her yıl  Şubat ayı içerisinde beyanname ile vergi dairesine beyan etmek  durumundadırlar.

Basit usulde vergilendirilen mükelleflerle ilgili 215 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde  bunların  belge düzenlemedikleri  günlük hasılatlar için gün bitiminde  bir fatura ile bunları  belgelendirmelerine izin verilmiştir.  Düzenlenen faturanın alıcı bilgileri bölümüne ….. tarihli toplam  hasılat ibaresi yazılmaktadır.

Basit usule tabi  mükellefler yanıltıcı belge düzenledikleri  veya  kullandıkları  takdirde bu hususun kendilerine tebliğ edildiği tarihi izleyen ay başından itibaren ikinci sınıf tüccarlara ilişkin hükümlere tabi olurlar.[1]

Basit  usule ait ticari ve mesleki kazanca ait beyannameler internet üzerinden  vergi dairesine gönderilmektedir.  Bazı hallerde, basit usule ait yıllık beyannameler kağıt  ortamda da düzenlenip, elden  vergi dairesine  verilebilmektedir.  Basit  usule tabi olmanın  genel koşulları  GVK’nun 47. maddesinde, özel koşulları  ise 48.maddesinde belirlenmiştir. Ayrıca,  basit usulün sınırı da GVK’nun 51. maddesinde 12 madde halinde  sayılarak belirtmiştir.

Basit  usulden yararlanamayacak olanlar daha çok  şirket ortakları ile  aracılık işi yapanlar  ile ve  kıymetli maden ve mücevherat alım-satımı yapanlardır.[2]

Bilindiği gibi gelir vergisine tabi olan ticaret ve sanat erbabının  kazancının tespitinde iki  usul mevcuttur. Bunlar; basit usul, gerçek usuldür.

Basit usulde vergilendirme kapsamında bulunan mükelleflere, gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerden farklı birtakım kolaylıklar sağlanmıştır. Bu mükelleflerin iş hacminin sınırlı olması nedeniyle, kazanç tespiti işlemlerinin basitleştirilmesi amaçlanmıştır.Bu çerçevede basit usulde vergilendirmede sağlanan bazı kolaylıklar şunlardır:

1. Defter tutma yükümlülüğü yoktur.  Ancak  her yıl Şubat ayında  yıllık beyanname verilmektedir.
2. Vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar beyanname verilmemektedir.
3. Geçici vergi beyan ve ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır.
4. Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden istisnadır.
5. Ticari kazancın tespitinde amortismana tabi iktisadi kıymet alışları ve satışları dikkate alınmamaktadır.
6. Alınan ve verilen belgelerin kayıtları mükelleflerin bağlı oldukları meslek odalarındaki bürolarda tutulmaktadır. Ancak, isteyen mükellefler kayıtlarını hiçbir yerden izin almadan kendileri tutabilecekleri gibi meslek mensuplarına da tutturabilirler.

Basit usulde ticari kazancın tespitine gelince; basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Bu fark, faaliyetle ilgili olarak alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ve hâsılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanacaktır. Kazancın bu şekilde tespiti sırasında emtia ticareti ile uğraşanlarca;

1. Hesap dönemi sonundaki emtia mevcudunun değeri hâsılata,
2. Hesap dönemi başındaki emtia mevcudunun değeri giderlere

ilave edilecektir.

Ancak, kullanılan sabit kıymetler gider yazılmayacak ve üzerlerinden amortisman hesaplanmayacaktır. Kazancı basit usulde tespit edilen mükelleflerin defter tutma yükümlülükleri bulunmamaktadır.

Basit usulde ticari kazancın beyanı ise; yıllık Gelir Vergisi beyannamesi verilme zamanı ve yeri

1. Gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan ibaret olması halinde, 2017  yılı kazançlarına ilişkin yıllık beyanname 2018 yılı Şubat ayının başından yirmi beşinci günü akşamına kadar verilecektir.
2. Basit usulde tespit edilen ticari kazanç yanında beyana tabi başka bir gelir unsurunun bulunması halinde, 2017yılı kazançlarına ilişkin yıllık beyanname 2018 yılı Mart ayının başından yirmi beşinci günü akşamına kadar verilecektir.
3. Beyanname, kayıtlı bulunulan vergi dairesine verilecektir.
4. Beyanname elden verilebileceği gibi posta ile de gönderilebilecektir.
5. Beyanname taahhütlü olarak posta ile gönderildiğinde, postaya veriliş tarihi beyannamenin verildiği tarih olarak kabul edilecektir.
6. Beyanname normal (adi) posta ile veya özel dağıtım şirketleri aracılığıyla gönderilirse, vergi dairesine ulaştığı tarih beyannamenin verildiği tarih olarak kabul edilecektir.
7. Tam otomasyona geçen vergi dairesi mükellefleri beyannamelerini, elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış olan, basit usul mükelleflerinin bağlı olduğu meslek odaları veya 3568 sayılı Kanun uyarınca yetki almış olup bağımsız çalışan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler aracılığı ile elektronik ortamda gönderebilirler.

Beyanname posta yoluyla gönderilecekse, beyannamenin  taahhütlü olarak gönderilmesi daha uygun olacaktır.

Beyan edilecek gelir üzerinden yapılacak indirimler şunlardır:

Ticari kazancı basit usulde vergilendirilen mükellefler, gerçek usule tabi mükelleflerde olduğu gibi,yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerine ilişkin olarak Gelir Vergisi Kanununun 89'uncu maddesinde belirtilen harcamalarını (şahıs sigorta primleri ve bireysel emeklilik katkı payları, eğitim ve sağlık harcamaları, bağış ve yardımlar, sakatlık indirimi vb.) indirim konusu yapabileceklerdir. Söz konusu İndirimlerin yapılabilmesi için, yıllık beyanname ile bildirilecek bir gelirin bulunması ve yapılacak indirimlerin ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşıması gerekir.

Yıllık Gelir Vergisi beyannamesinin doldurulmasında dikkat edilecek hususlar Maliye Bakanlığı tarafından bastırılıp dağıtılan beyanname düzenleme kılavuzlarında  açıkça belirtilmiştir.  Buna göre;

1. Beyanname bir örnek doldurulacaktır.
2. Mavi veya siyah tükenmez kalem kullanılarak büyük harflerle  doldurulacaktır.
3. Okunaklı bir şekilde  düzenlenmesine özen gösterilecektir.
4. Rakamlar arasına herhangi bir işaret konulmayacak ve sayısal ifadeler romen rakamı ile yazılmayacaktır.

Basit usulde gelir vergisine ait ödeme zamanları  aşağıda olduğu gibidir:

1. Şubat ayı (1-27 Şubat) içerisinde verilecek beyannameler üzerinden hesaplanan gelir vergisi Şubat ve Haziran aylarında olmak üzere, iki eşit taksitte ödenecektir.
2. Basit usulde tespit edilen ticari kazanç yanında beyana tabi başka bir gelir unsurunun bulunması halinde Mart ayı içerisinde verilecek beyannameler üzerinden hesaplanan gelir vergisi Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere, iki eşit taksitte ödenecektir.
3. Basit  usul mükellefleri  vergi matrahlarının  tespiti ile ilgili  giderlerini  ispatlamaya ve dosya içinde saklayarak  istenildiği takdirde ibraza mecburdurlar.
4. Basit usul  mükellefleri defter  tutma zorunluluğuna ilişkin hükümleri  GVK hükümlerine göre  basit usule ilişkin   uygulamalarda dikkate alınmaz.  Ancak,  yazar kasa kullanabilirler.
5. Basit usul  mükelleflerinin  beyanname ve diğer  işlemleri  bağlı oldukları  oda veya birlikler bünyesinde bulunan  muhasebe bürolarında   tutulabilir.  İsteyen  mükellefler ise herhangi  bir  mali müşavir ile anlaşma yaparak   kayıtlarını  SMMM ofislerinde tutturabilir. 
6. Basit usul  mükellefler kendi  aralarında yapılacak ticari işlemler ile son tüketicilerden  mal  ve hizmet  bedeli olarak yapacakları 7.000 TL’yi aşan tahsilat ve ödemelerini  banka sistemi üzerinden geçirmek  zorundadır. 
7. Basit usul  mükellefler her yıl 31 mayısa kadar vergi  levhalarını  almak   zorundadır. 
8. Basit  usul mükellefleri  kendi işyerlerinde  bilfiil çalışmaları  veya bulunmaları  zorunludur.   Ancak bu  mükelleflerin işlerinde  yardımcı  işçi çalıştırmaları  veya çırak kullanmaları  mümkündür.  Bu kimseler diğer ücret  kapsamında  vergilendirilecektir.
9. Basit usul  mükellefleri KDV beyannamesi  vermek  zorunda değildir.
10. Basit usul  mükellefleri ÖTVK’na göre  bir işlem olduğu  takdirde (ÖTV yasası 1,2,4 sayılı  listeler) ÖTV mükellefi olarak  beyanname  vermeleri  gerekir.  

Basit usule ait gelir verginin ödenebileceği yerler aşağıda olduğu gibidir:

1. Vergi tahsiline yetkili olan banka şubelerine,
2. Bağlı bulunulan Maliye Bakanlığına ait vergi dairelerine
3. Bağlı bulunulan vergi dairesinin belediye sınırları dışındaki yerlerde bulunuluyorsa herhangi bir vergi dairesine ödenebilir.

Vergi kesintisi  ve diğer beyanların durumuna gelince;

1. Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesinde, yaptıkları ödemelerden vergi tevkif edecekler arasında basit usulde vergilendirilen mükellefler sayılmamıştır. Bu nedenle, bu mükellefler yaptıkları ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapmayacaklar ve muhtasar beyanname vermeyeceklerdir.
2. Diğer taraftan basit usulde vergilendirilen mükellefler geçici vergi ödemeyeceğinden buna ilişkin- beyanname vermeyecekler ve bildirimde bulunmayacaklardır.
3. Yaptıkları teslim ve hizmetler katma değer vergisinden istisna olduğundan katma değer vergisi beyannamesi de vermezler. (3065 sayılı KDVK’nun md.17).
4. Basit usule tabi mükellefler 25 Şubat 2018 tarihine kadar  beyannamelerini  elektronik ortamda veya  kağıt  beyanname şeklinde vergi dairesine verebilirler.
5. Basit usulden  yararlanamayacak olanlar GVK md.51’de belirtilmiş olup, bu kimseler  büyük çaplı iş yapan  gerçek usulde gelir vergisi mükellefleridir. (2017 yılı  basit usule tabi mükellefler için  vergi rehberi sayfa 4)
6. İlk  defa basit usule giren  mükellefler 8.000,00 TL’lik  vergi  indiriminden faydalanabilirler.  (Bkz. 2017 basit usul vergi  rehberi s.12) (Bu  uygulama  1.1.2016 tarihinden  itibaren  yürürlüğe girmiştir)
7. Ticari kazancı basit usulde vergilendirilen mükellefler, genç girişimcilere ilişkin  …… TL’lik kazanç istisnası  ile  8.000,00 TL’lik  indirime ilişkin koşulları  birlikte taşımaları durumunda  herhangi birinden  yararlanabilirler. Bu konuda seçim  yapma olanağı  kendilerine aittir. 
8. Basit usulden  herhangi bir nedenle gerçek usule geçen mükelleflerden 8.000,00 TL’lik  indirimden yararlanma olanağı yoktur. (Bkz. GVK GT Seri No 292)
9. Basit usulde vergilendirilen   engellilerin beyan edilen gelirlerine GVK md.31 uyarınca yıllık indirim uygulanır.  (Bkz.Rehber s.13)
10. GVK’nunda 6663 sayılı yasayla  yapılan düzenlemeye göre ticari, zirai ve mesleki  faaliyet  nedeniyle  adlarına ilk  defa gelir vergisi  mükellefiyeti açılan   ve  başlangıç tarihi itibariyle 29 yaşını  aşmamış olan  tam  mükellef  gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları  takvim yılından  itibaren  3 vergilendirme dönemi süresince elde ettikleri kazançlarından 8.000,00 TL istisna olan kısmı  madde de yazılı  olan koşullar  kapsamında gelir  vergisinden  müstesnadır.
11. 10 şubat 2016 tarihinden  önce işe başlayan mükelleflerin  6663 sayılı kanun gereğince  söz konusu  indirimden  yararlanmaları  mümkün değildir.
12. Basit usul  mükellefler beyan ettikleri  matrahlardan   yıl  içerisinde kesinti yoluyla ödenen  gelir vergisini tahakkuk  eden  vergiden  mahsup  edebilirler. Ayrıca, yıl  içerisinde ödenmiş   bağkur primlerini ve yine  beyannamenin   16 nolu  satırında göstererek  indirim  konusu  yapabilirler. 
13. Varsa geçmiş yıl  zararları  beyannamenin  19. Satırında  düşülebilir.  Peş peşe 5 yıl içinde  indirilmeyen zarar bakiyesi ertesi yıllara  devredilemez.  

---

[1] Bkz. GVK md.46.

[2] Beyanname Düzenleme Kılavuzu 2010, HUD Yayınları, İstanbul, 25.2.2010, s.12-14.

02.02.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.