3568 sayılı mali müşavirlik yasası, 5786 sayılı kanunla 26/7/2008 tarihinde değişikliğe uğramıştır. Bu değişikliğe göre 3568 sayılı meslek yasasında bir dizi düzenlemeler yapılmıştır. bu düzenlemelerin başında, SMMM ruhsatı alınması, SMMM stajları, YMM’lik hakları, profesörlerin YMM olup-olamayacakları, vergi inceleme elemanlarına yeterlilik sonrası YMM ruhsatı verilmesi konuları, vergi mahkemesi ve Danıştay üyeleri ile ilgili SMMM’lik staj hakları, mesleki organlarda seçim ile ilgili “nispi temsil” konuları yeniden ele alınarak düzenlenmiş bulunmaktadır. 5786 sayılı yasa yukarıda belirttiğimiz gibi 3568 sayılı yasada birçok konuların yeniden ele almıştır.[1] Biz bugünkü çalışmamızda vergi dairesi müdürlerinin 25/7/2008 tarih itibariyle yürürlükten kaldırılan düzenleme uyarınca SMMM olabilme koşullarını tartışacağız.
Hemen belirtelim ki, vergi dairesi müdürleri 213 sayılı VUK’nun 135. maddesine göre “vergi inceleme” yetkisine sahip, Maliye Bakanlığı’nın hem idari ve hem de denetim anlamında vergi incelemesi ve vergi yoklamasına sahip denetim elemanlarıdır. Vergi dairesi müdürleri, Maliye Bakanlığı’nın merkez ve taşra teşkilatında görev yapan idari ve denetim anlamında vergi incelemesi yetkisine sahip kimselerdir. Aynı zamanda Maliye Bakanlığı bünyesinde görev yapan şube müdürleri de aynen vergi dairesi müdürleri gibi yetkiye sahiptirler. Defterdarlılar bünyesinde görev yapan vergi dairesi müdürlerinin de inceleme yetkisi bulunmaktadır.[2] Dolayısıyla 3568 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği 13/6/1989 tarihte vergi inceleme elemanı olarak vergi dairesi müdürlerine 3568 sayılı kanuna göre ruhsat verilmiştir. Bu uygulamalar, 26/7/2008 tarihine kadar da devam etmiştir. Ancak, 3568 sayılı kanunda değişiklik yapan 5786 sayılı yasa vergi dairesi müdürlerine doğrudan SMMM ruhsatı vermek yerine bu denetim elemanlarının meslekte geçen sürelerini stajdan sayılan süreler olarak kabul edip, sınav sonrasında başarılı olanlara ancak SMMM ruhsatının verilmesi uygulamasını getirmiştir. Durum böyle olunca vergi dairesi müdürlerinin sınavsız SMMM ruhsatı alma hakları ortadan kaldırılmıştır. [3]
Geldiğimiz noktada vergi dairesi müdürleri sınava girmeden SMMM unvanı alamaz durumdadırlar. Ancak, uygulamada yıllardır vergi dairesi müdürleri Maliye Bakanlığı adına vergi incelemesi yapan, vergi inceleme raporu düzenleyen, gerektiğinde memur soruşturması yapabilen merkez ve taşra teşkilatının yetkili kimseleridir. Vergi dairesi müdürlüğü için sınava girilerek çeşitli aşamalardan sonra bu unvan ancak alınabilmektedir. Müdürlük sınavına girmenin bir diğer koşulu da, müdür yardımcısı veya gelir uzmanı kadrolarında belirli bir süre çalışmak ve 4 yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak gerekmektedir. Durum böyle olunca, en son yapılan düzenleme ile vergi dairesi müdürlerinin 5786 sayılı kanun ile SMMM ruhsatı alma imkanları elinden geri alınmıştır. Bunun karşılığında meslekte geçen süreleri (müdürlükte geçen süreleri) stajdan sayılarak, daha sonra SMMM sınavına girip başarılı olmaları durumunda SMMM ruhsatını ancak elde edeceklerdir. Bu uygulama ve yapılan düzenleme 26/7/2008 tarihinde yayınlanan Resmi Gazetede yürürlüğe girmiş, 5786 sayılı kanunla bundan böyle sınavsız SMMM olma olanağı ortadan kaldırılmıştır. Böylece, vergi dairesi müdürlerinin 26/7/2008 tarihine kadar hak edebildikleri SMMM ruhsatı alma olanağı böylece sonlanmıştır. Bundan sonra vergi dairesi müdürleri için SMMM ruhsatı alabilmek için artık sınava girmek gerekmektedir.
Sadece vergi dairesi müdürleri için değil, Türkiye genelinde mali denetim yapan kamu bankalarının müfettişleri ile kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış olanlardan, bu yetkilerini aldıkları tarihten itibaren kamu kurum ve kuruluşlarında sekiz yıllık hizmet süresini dolduranlarla kanunda sayılan konularda (hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilimler) en az sekiz yıl öğretim üyesi veya görevlisi olarak çalışmış olanların sınavsız SMMM olabilme olanağı kaldırılmıştır. Ancak 25.7.2008 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılan düzenleme uyarınca sınavsız SMMM olabilme hakkına sahip olanların bu hakları, bir geçici madde ile korunmuştur.
Sonuç olarak, 3568 sayılı yasada değişiklik yapan ve vergi dairesi müdürleri için SMMM ruhsatı alma yolunu kapatan 5786 sayılı kanun vergi dairesi müdürleri yönünden hak kaybına neden olduğu için bu konuda dava açılarak müktesep hakların elde edilmesi sağlanabilir. Bu konuda ilgili kişiler durumlarını belgelendirip, TÜRMOB veya Maliye Bakanlığı nezdinde müracaatta bulunup, söz konusu 3568 sayılı yasaya göre SMMM ruhsatı alma yönündeki taleplerinin sonuçsuz kalması ya da olumsuz yanıt verilmesi halinde idari yargıda dava açmaları mümkün bulunmaktadır.
DİPNOTLAR:
[1] 5786 sayılı yasa ile; SM unvanı kaldırılmıştır. Mevcut SM’ler sınavla SMMM olma yolu açılmıştır. SMMM’lik için staj süresi 2 yıldan 3 yıla çıkarılmıştır. Oda seçimlerinde delege sayısı ve seçimle ilgili nispi temsil düzenlemeleri yapılmıştır.
[2] Vergi dairesi müdürlerinin görev ve yetkileri konusunda ayrıntılı açıklamalar vergi dairesi işlem yönergesinde mevcut olduğu gibi, Maliye Bakanlığının kuruluş ve görevleri hakkındaki yasa ve konuyla ilgili 178 sayılı kanun hükmündeki kararnamede ayrıntılı açıklamalar bulunmaktadır.
[3] Bkz. 5786 sayılı yasa 26/7/2008 gün ve 26948 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
21.10.2010
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.