Limited şirketlerde sermaye arttırılması veya azaltılması gibi konular ortaklar kurulu kararının alınması ile ilgilidir. [1] Konuyla ilgili TTK’nun 396 ila 398. maddelerine göre işlem yapılabilmektedir. Bu madde hükümlerine göre ancak şirket alacaklılarının haklarının tamamını karşılayacak miktarda aktif mevcut olduğu, mahkeme tarafından atanacak bilirkişiler tarafından saptanmadıkça esas sermayenin azaltılmasına karar verilemeyecektir.
Limited şirketlerde, 2 nedenden ötürü sermayenin azaltılmasına karar verilebilecektir. Bunlardan bir tanesi şirketin faaliyetini karşılayacak kısımdan arta kalan sermayenin şirket bünyesinden çıkartılarak pay sahiplerine geri ödenmesi, yani sermayenin bir bölümünün fazla olup kullanılmıyor olması durumudur. İkinci neden ise, şirket bünyesinde ortaya çıkan reel zararların ortadan kaldırılması talep edilmelidir.
Bilindiği gibi, TTK’nun 528. maddesi hükmü gereği “esas sermayenin azaltılması hali müstesna olmak üzere, ortakların koymayı taahhüt ettikleri sermayenin ödenmesi tecil olunamayacağı gibi ortakların bu borçtan ibra edilmeleri de caiz değildir.” hükümlerini taşımaktadır. Bu hükümlere göre, sermayenin azaltılmasında ortakların sermaye taahhüt borçları bulunduğu takdirde bu taahhüt tecil edilebilmektedir.
Diğer taraftan, sermaye azaltılmasında izlenecek usuller kısaca şöyledir:
1. Payların itibari değerlerinin düşürülmesi
2. Pay sayısının azaltılması
3. Payların birleştirilmesi: bu konuda ana sözleşmede açıklık bulunmalı yada genel kurul toplantısında ortakların izni alınmalıdır.
Sermayenin azaltılması ile ilgili yapılacak işlemler ise kısaca şöyledir:
Limited şirketlerde sermaye azaltılması ile ilgili muhasebe kayıtları da kısaca şöyle yapılabilir:
40.000.000 TL ödenmiş sermayesi olan (A) Ltd. Şti.nin toplam 5 ortağı bulunmaktadır. Ortakların paylarının eşit olduğu varsayılmıştır. Ortaklardan Bay (X) şirketten ayrılmayı düşünmektedir. Bu durum karara bağlanmıştır. Geriye kalan (4) ortak ise sermayenin azaltılarak ortak (A)’nın çıkışını kararlaştırmışlardır. Bay (A)’nın çıkışı ile ilgili 8.000.000 TL nakit ödenerek çıkışına müsaade edilmiştir. Kalan ortaklar bu defa bakiye 32.000.000 sermaye payının 24.000.000 indirilmesine dair birlikte karar alarak işleme koymuşlardır.
Yevmiye kayıtları aşağıda olduğu gibidir:
……………….…..............… / ……....................…………….
500 SERMAYE 8.000.000
336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR 8.000.000
Bay (A)
Ortağı Çıkışı
………………….................. / .................……………………..
336 DİĞER BORÇLAR 8.000.000.
Bay (A)
100 KASA 8.000.000
Çıkan ortağın sermayesinin ödenmesi
…………………................... / ….............……………………
500 SERMAYE 8.000.000
336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR 8.000.000
Bay (B-C-D-E)
Sermaye Azaltılması kararına ilişkin
……………….................….. / …................…………………..
336 DİĞER BORÇLAR 8.000.000.
Bay (B-C-D-E)
100 KASA 8.000.000
Azaltılan sermayenin ortaklara ödenmesi
……………................……. / ………………................………
[1] Bkz. KUMKALE Ruknettin, “Sermaye Azaltılması İle İlgili Yapılacak İşlemler ve İlgili Mevzuat”, alomaliye.com
31.08.2009
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.