Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

3 Kat Vergi Ziyaı Cezasının Tek Kata Dönüştürülmesi

Bilindiği gibi,  vergi yargısı  mükellefler tarafından açılan  vergi  davalarında 3 kat vergi ziyaı cezalarını  1 kata tahvil  ettiği  sıklıkla görülmektedir.[1] Vergi yargısının  açılan  bu gibi davalarda  vergi aslının  tasdik  ve kesilen  3 kat  vergi ziyaı cezalarını  1 kata dönüştürmesi   beraberinde  mükellefler açısından  geçmişte faydalanamadıkları  uzlaşma  müessesesi  ile ilgili  haklarının  geri  istenmesi  sonucunu  doğurabilir.   Beraberinde  asliye ceza mahkemelerinde devam eden davalar hakkında da mükelleflerin mağduriyetlerine neden  olunmaktadır.

Bu  çalışmada, önce idare tarafından  3 kat  kesilen  vergi ziyaı cezalarının  uzlaşmaya sokulmayıp,  bilahare  vergi yargısında  3 kat  vergi ziyaı  cezalarının  tek kata indirilmesi  sonucunda  mükelleflerin   uğradıkları hak  kayıpları  ve   bu  konuda  önceden alınabilecek önlemler  üzerinde durulmaya çalışılmaktadır. 

1)      Örneğin,  bir mükellefe  100 TL KDV ve bunun üzerinden  3 kat yani  300 TL VZC cezalı  tarhiyat  önerilmiş olsun.  Mükellef böyle bir tarhiyat  karşısında  kasıtlı olarak  vergi ziyaına neden  olduğu iddiasıyla   tarhiyattan önce uzlaşma hakkı   verilmemiştir.  Hal  böyle olunca, mükellefin   vergi yargısına gitmekten başka işi kalmamaktadır.  Esasında burada mükellefin kesilen ceza ile ilgili  olarak  213 sayılı  VUK’nun  376.  Maddesini talep etme olanağı  mevcuttur.  Ancak uygulamada mükellefler, yukarıdaki  tarhiyatlarla ilgili  doğrudan  doğruya vergi yargısına giderek, yargının  hakemliğine müracaat  etmektedirler.   Sonuçta,  bu gibi tarhiyatlarda vergi yargısı  önemli  ölçüde  yoğunluk kazanmakta ve asliye ceza mahkemeleri  veya Yargıtay’ın  ilgili  dairesi  önemli  ölçüde bu gibi ihtilaflarla meşgul  olmak  zorundadır.

2)      Mükelleflerin  vergi yargısında  açtıkları  davalarda 3 kat  kesilen vergi ziyaı cezalarının 1 kata dönüştürülmesi halinde   (bu  defa geriye doğru  gidilerek) mükelleflere uzlaşma hakkı  niçin verilmez? Zira başlangıçta  mükellefe 3 kat ceza kesildiği  için   böyle bir hakkın verilmemiş  olması  bilahare mahkeme kararına istinaden   tarhiyat  öncesi  uzlaşma yolu  tekrar ihya edilebilir. Bunun için  başlangıçta mükellefin yapacağı bir şey  olmamakla beraber   yargı kararına istinaden  mükellef  kendisine verilmeyen  tarhiyattan önce uzlaşma hakkını  geri isteyebilmelidir.[2]  

3)      Asliye ceza mahkemesinde veya Yargıtay’da mükellefin ceza davası  derdest iken, vergi mahkemesinde veya  Danıştay’da vergi ziyaı cezasının  1 kata düşürülmesi sonucu   asliye ceza mahkemesinin  etkilemesi gerekecektir.  Zira, başlangıçta 3 kat  yerine 1 kat  vergi ziyaı cezası  kesilse idi ortaya böyle bir durum çıkmaması  gerekecektir.  

4)      Asıl mesele 306 seri Nolu  VUK Genel Tebliğinden   kaynaklanmaktadır.  Bu  tebliğe göre vergi müfettişleri yapmış oldukları  incelemelerde  düzenledikleri  vergi inceleme raporlarında  (VİR)  mükelleflerin   tarhiyata konu  örneğin  bir sahte fatura kullanımı  var ise, bu konuda  bu   faturayı  “kasten” veya “bilerek”  almış  bulunduğuna ilişin  kanaati   kesilen 3 kat  vergi ziyaı cezasını  tespit  etmektedir.   Durum böyle olunca da mükelleflere  tarhiyat öncesi  uzlaşma hakkı  verilmediği  gibi; kasten  veya bilerek  sahte fatura kullanımı nedeniyle  mükellef  hakkında  “vergi suçu”  raporu düzenlenerek   konu  rapor değerlendirme komisyonunu  olumlu  mütalaası  alınarak Cumhuriyet Savcılığı vasıtası ile  asliye ceza mahkemelerine mesele intikal  ettirilerek   ceza davası  açılmaktadır.  

5)      Sonuç olarak, yeni  vergi inceleme düzeni  ve  yönetmelik  hükümlerinde  değişiklikler yapılarak  Maliye Bakanlığı  bilmeden  veya  bilerek  ayrım  yapmaksızın   mükelleflere  ileride 3 kat  vergi ziyaı cezasını  1 kata indirilmesi sonucunda; yeniden  tarhiyat  öncesi uzlaşma hakkı  verilmelidir.  Hatta bu konuda devam eden  açılmış  vergi davaları  varsa Maliye Bakanlığı  bu  davalarını  geri  çekmelidir.  Zira kasıt  unsurunun  bulunmadığı yönünde  1 kata indirilen  vergi ziyaı cezaları  asliye ceza mahkemelerinde mükellefler gereksiz yere yargılanmalarına sebebiyet vermemelidir.   Bu konuda  rapor değerlendirme komisyonlarının  ve  vergi  denetim kurulunun inisiyatif kullanarak mükellefler lehinde  ileride yargı kararı ortaya çıkması  halinde bu  yargı kararını  işleme koymaları  ve geriye doğru mükelleflerin  kaybolan haklarını  tekrar iade etmeleri  gerekmektedir.[3] 

 

---

[1] Bkz. Dnş. 9. D. Kararı, SMİY fatura kullanıldığı tespitiyle yapılan vergi ziyaı cezalı tarhiyatlara karşı açılan davalarda, kasıt unsurunun da değerlendirildiği Danıştay 9. Dairesi’nin 27.01.2010 tarih ve E.2009/1991, K.2010/267 sayılı Kararı ile 27.01.2010 tarih ve E.2009/2070, K.2010/269 sayılı Kararında aşağıdaki açıklamaya yer verilmiştir;

“Davacı tarafından katma değer vergisi indiriminde kullanılan ancak muhteviyatı itibariyle yanıltıcı olduğu saptanan fatura bedellerinin büyük bir kısmı karşılığında davacı tarafından çek düzenlenmesi ve bu durumun da inceleme elemanına belirtilmesi nedeniyle davacı ihtilaflı faturalar karşılığında gerçekten mal aldığı, ancak muhteviyatı itibariyle yanıltıcı olduğu saptanan bu faturaların bilmeden kullanıldığı sonuç ve kanaatine varıldığından, cezanın bir kata indirilmesi gerekirken, üç kat olarak onanmasında isabet görülmemiştir.” 

[2] İzmir 2. Vergi Mahkemesi kararı, 27.3.2013 gün ve E:2012/1105-K:2013/284 sayılı kararı.   Ve ayrıca bkz.  Dnş. 3. D. Kararı, 28.11.2011 gün ve E:2009/3443-K:2011/6969 sayılı karar.

[3] Mükellefler inceleme aşamasında  kendilerine tebliğ  edilen  tutanaklar  üzerine  veya rapor bittikten sonra rapor değerlendirme komisyonuna  müracaat  ederek  bu konuda kendilerine  tarhiyat öncesi uzlaşma olanağı  verilmesini  rapor değerlendirme komisyonlarından  talep  etmelidirler.  Rapor Değerlendirme Komisyonu mükelleflerin  bu  talebini kabul  etmediği  takdirde bu mesele tek başına dava konusu  yapılmalıdır.   Hatta  kendilerine 3 kat  VZC ihbarnamesi   tebliğ edilen  mükellefler ihbarname aşamasında da bu konuda tarhiyat öncesi uzlaşma komisyonuna başvurup haklarını  buradan talep  etmelidirler.  Buna rağmen  talebin reddi halinde  konu  bu yönüyle yine vergi yargısına taşınabilir. 
 

07.06.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.