Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Vergi Mahkemesi Tarafından Verilen Yürütmenin Durdurulması Kararları ve Etkileri

Sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge (SMİYB) kullanılması veya düzenlenmesi fiilleri ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi  bulunan mükelleflerin KDV iade talepleri 84 KDV Tebliği  kapsamında ve özel esaslar bölümünde yapılan izahatlar çerçevesinde yerine getirilmektedir.

1.1.2010 tarihinden itibaren  KDV iadelerinde merkezi  otorizasyon üzerinde 53 Seri Nolu KDV Sirkülerine göre elektronik ortamda KDV iadesi talep etme uygulaması  başlamıştır. Burada, elektronik ortamda 53 Sıra Nolu KDV Sirküleri  gereğince işlem yapılmaktadır.

Maliye Bakanlığı tarafından  7/1/2010 tarihinde yayımlanan 53 Seri Nolu KDV Sirkülerinin uygulamaya konulmasından sonra  yaklaşık 8 ay geçmiştir.  İnternet vergi dairesi sistemine konulan  yeni iade  mekanizması ile beraber  bilhassa imalatçılar yönünden  iade istenmesi işlemleri  zorlaştırılmıştır.

Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı  tarafından  2010/2 sayılı KDV İç Genelgesi yayınlanmıştır.  Bu iç genelgeye göre  özel esaslardan genel esaslara  geçiş  ile ilgili konulara açıklık getirilmiştir. Söz konusu genelgede  idarenin kendi iç bünyesel işlemleri ayrıntılı olarak  açıklanmıştır.  Bu genelge 2010 yılından itibaren sahte fatura düzenleyen  ve kullananlar bakımından  genel ve özel esasları yeniden düzenlemiştir. Özellikle özel esaslardan  genel esaslara geçişler, haklarında KDV açısından ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz uygulanan mükelleflerle ilgili açıklamalara yer  verilmiştir.  2010 yılı öncesi  uygulanmakta olan  KOD’a  giriş ve çıkışlar 2010 yılından sonra  yeni bir sisteme entegre edilmeye çalışılmaktadır. [1]

Sahte fatura kullananlar ve düzenleyenlerle ilgili olarak temelde KDV Genel Tebliği 84 baz alınmıştır. Bu tebliğe dayalı olarak  inceleme sırasında sahte fatura kullananlar ve düzenleyenlerle ilgili olarak inceleme elemanları tarafından yapılması gerekli  işlemler  ve düzenlenecek  formların düzenleniş şekli açıklanmaktadır.

Vergi inceleme elemanları tarafından, inceleme sırasında sahte fatura kullandığı tespit edilen  mükelleflerle ilgili olarak “vergi inceleme raporlarına eklenecek özel esaslara tabi olacak mükelleflere ilişkin tablo” eklenmektedir.  Bu tabloda özel esaslar tablosu  bulunmaktadır.  Burada rapora ilişkin bilgilere yer verilmiştir. Raporu düzenleyenin adı soyadı, unvanı, raporun tarih ve numarası, raporun ait olduğu dönemler, raporun türü,   vergi türü ve tarhiyat tutarı,  sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge  düzenlenen dönemler,  yine SMİYB kullanılan dönemler yer almaktadır.  Daha sonra hakkında rapor düzenlenen mükellefe ilişkin bilgiler,  rapora dayanarak özel esaslar kapsamına alınacak mükellefler, SMİYB düzenleme raporlarında; hakkında rapor düzenlenen mükellefin ortakları  ve kanuni temsilcileri ile kurduğu veya ortak olduğu diğer firmalar (1.seviye) olarak yer almaktadır.  Ve en son olarak ise bu tablonun altında 1. seviye kapsamındakilerin kurdukları  veya ortak oldukları firmalar 2. seviye bazlı  tablo halinde adı soyadı, unvanı, TC no, vergi no,  vergi dairesi, ve ilişki türü  bulunmaktadır.

Özet olarak,  sahte fatura düzenlenmesi veya kullanılması ile ilgili olarak KOD uygulaması sonlanmıştır. Bunun yerine “KDV İadesi Risk Analizi Projesi” kapsamında  yeni bir uygulama başlamıştır. Diğer taraftan, düzenlenen  vergi inceleme raporlarına  ek 1 diye adlandırılan  ve iki sayfadan oluşan  özel esaslara geçişe ilişkin bir tablo  eklenmektedir.  Bu tablo  vergi inceleme raporlarının ekinde  yer almaktadır.

Diğer yandan, haklarında olumsuz tespitlere veya ihtiyati tahakkuk ve hacze  ilişkin  ayrı bir tabloda (EK:2 olumsuz tespitlere ilişkin bildirim formu) bu mükellefler internet ortamında yer alacaktır. 

Ek 3 olarak ise, “hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan  mal/hizmet alanlara ait form”  yer almıştır.  Bu form  gereğince olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan mal alanların  bildirimi ile ilgili  ayrıntılı tablo düzenlenmiştir. 

Son olarak, ek 4 form “özel  esaslardan çıkış yazısı” olup, bu form özel esaslardan genel esaslara geçişi gösteren  ve 84 Nolu Tebliğin 2. bölümünde belirtilen olumsuz durumlar nedeniyle “özel esaslara tabi” tutulan  mükellefin genel esaslara dönüşünü temin etmektedir.

Özel esaslardan çıkış yazısında 3 adet sütun  yer almıştır.  Bu sütunlarda çıkışla ilgili  olumsuz raporda yer alan   vergi, ceza, gecikme zammı ve faizlerin ödenip/ödenmediği, teminat gösterilip/gösterilmediği, en son düzenlenen olumsuz raporun ilgili olduğu dönemden  itibaren  (5) yıllık tarh zamanaşımı kadarlık bir süre geçip/geçmediği gibi bilgiler yer almaktadır.

Öte yandan, mahkeme kararına dayalı olarak “genel esaslara geçme talebi” olanlar için ise, bu  konuda  ne gibi işlem yapılacağı konusunda açıklık  bulunmamaktadır.   Sahte fatura kullandığı iddiasıyla kendisine tarhiyat yapılan mükellefler bu durumu  inceleme raporuna ekli tablodan (EK:1-Tablo)  öğrenir öğrenmez ilgili vergi dairesini muhatap alarak  vergi mahkemesinde dava açma hakları vardır.[2]  Burada raporun ekindeki  özel esaslara geçiş tablosunun rapor ile mükellefe tebliğ tarihinden itibaren  30 gün içerisinde dava açılması ve yürütmenin durdurulması talep edilmelidir.[3]  2010 yılından önceki KOD uygulamasında  KOD 4 yada 5’e alınan  mükellefler  vergi mahkemelerinde veya  söz konusu  tebliğ esas alınarak Danıştay da dava açtıkları görülmüştür.[4] Bu mükellefler, sahte fatura kullananlarla ilgili   KOD uygulamasını iptal  ettirmişlerdir. 

KOD’a düşen vergi mükelleflerinin  öncelikle bağlı oldukları  vergi dairelerine  dilekçe ile başvurup KOD’dan çıkmalarını ya da KOD’da ise neye istinaden KOD’a alındıklarını  talep  etmeleri gerekir. daha sonra gelecek yazı üzerine  vergi mahkemesinde 30 gün içerisinde  dava açılarak KOD’a alma işlemi dava konusu yapılmalıdır.  Vergi daireleri  bu işlemden mükellefleri çıkarabilmesi için mahkeme kararına göre KOD’dan  çıkarabileceklerdir.[5] Mahkeme kararı  gelmeden ayrıca yürütmenin durdurulması talepli dava açılarak  bu işlem iptal  ettirilebilir. Vergi  mahkemesinin vereceği yürütmenin durdurulması  şeklindeki karara göre tekrar vergi dairesine başvurup, KOD’dan çıkarılma işlemine başlanılabilir.

Vergi daireleri, 2000/2 sayılı  iç genelgenin “bilgilerin sisteme girilmesinde dikkat edilecek hususlar bölümünün”   bölümünün (7). Maddesinde  yer  alan    açıklamalara göre  yargılama süreci bitmediği ve  genel  esaslara dönme şartlarının   gerçekleşmediği iddiasıyla   yürütmenin durdurulması  hakkındaki kararlar işleme konulmamaktadır.  

Oysaki,  yürütmenin durdurulması  hakkındaki kararlar tıpkı esas kararlar gibi  sonuca etkilidirler.  Bilindiği üzere, 2577 sayılı İYUK’nun 27. maddesi  hükmü son derece açık olup, idari işlemin uygulanması halinde  telafisi güç ve tamiri  olanaksız  zarar ve ziyanların  hasıl olması  veya usule gelmesi ihtimali   her zaman  mümkündür.  Başka bir ifade ile,  yürütmenin durdurulması  hakkında verilen kararın işleme konulmaması nedeniyle özel  esaslarda bekleyen  mükellefin piyasada iş kaybetmesi, mevcut müşterileri ile problem yaşaması  her zaman mümkündür. Bu nedenle,  yürütmenin durdurulması  hakkında verilen kararlar tıpkı  esas karar gibi hüküm ifade ederler. [6]

Başka bir ifade ile, yürütmenin durdurulması hakkında verilen kararlar esasında   hem mükellefleri koruyan  ve hem de idareler açısından  ortaya çıkabilecek  zarar ve ziyanları  tazmin   yükümlülüğünden   idareleri önceden  koruyan bir tedbir kararı niteliğindedir.  Yürütmenin durdurulmasına dair kararların nitelik ve derdest  davaya konu  işlem üzerinde kuvvetli ve önemli bir etkisi  bulunmaktadır.     

---

[1] KOD uygulamaları 2010 yılından  itibaren yeni bir düzen içerisinde yürütülmektedir. Eski uygulamaya göre KOD’a düşenlerin  buradan  çıkışında  ise vergi aslı, ceza ve gecikme zammı toplamı kadar teminat göstermesi veya ödeme  yapması  veya  yargı kararı ile KOD’dan çıkması  mümkün olabilmektedir.

[2] Dnş. 4. D.  14/1/2008 gün ve E.2007/4095-K:2008/1 sayılı kararları.  Bu karar,  KIZILOT  Şükrü – KIZILOT Zuhal, “Kaçakçılık Suçları ve Naylon Fatura İhtilafları”, Yaklaşım Yayıncılık, Ekim 2009, s. 338-339

[3] Ayrıntılı açıklamalar için bkz. KIZILOT  Şükrü – KIZILOT Zuhal, “Kaçakçılık Suçları ve Naylon Fatura İhtilafları”, Yaklaşım Yayıncılık, Ekim 2009, s.339

[4] Dnş. 3. Dairesinin bu konuda  bir yürütmeyi durdurma kararı bulunmaktadır.  9/2/2010 gün ve E:2009/6111 sayılı karar.

[5] Bkz. İzmir 4. Vergi Mahkemesi kararı, 1/9/2010 gün ve E:2010/1207 sayılı  yürütmenin  durdurulması  kararı.

[6] CANDAN Turgut, Açıklamalı  İdari Yargılama Usul Kanunun, 2. Baskı, Ekim 2006, Ankara, s.652.

15.08.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.