Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Şirketin Borcu İleri Sürülerek Ortağın Üzerindeki Haczin Engellenmesi

6183 sayılı kanunun 62. maddesine göre, borçlu mükelleflerin menkul ve gayrimenkulleri üzerindeki konulmuş vergi hacizlerinin kaldırılması  sırasında; vergi daireleri   borçlu  şirketin  hem ilgili  vergi dairesindeki borcunun ödenmesini ve hem de Türkiye  çapında o şirketin  başka vergi dairelerine borcunun olup olmadığını  araştırmaktadırlar.[1]

Mal varlığı araştırması  neticesinde sadece  ilgili vergi dairesindeki  amme borcunun ödenmesi   halinde borçlu mükellefin   konulmuş  vergi  hacizleri ilgili  menkul veya gayrimenkuller üzerinden  kaldırılır.  Buraya kadar anlatılan haciz kaldırma işlemleri de burada bulunmamaktadır. Ancak,  şirket ortağının  menkul ve gayrimenkuller üzerine konulmuş hacizlerin çözümü sırasında ise,  bu kimsenin Türkiye çapında başka şirketlerde ortaklığının  bulunup  bulunmadığı araştırılmaktadır. Bu  araştırmalar neticesinde, ilgili  kişinin başka şirketlerdeki ortaklığı nedeniyle payına düşen borcun  bulunması halinde haczin  kaldırılması  sırasında  bu  borcun da sıfırlanması  yani ödenilmesi istenilmektedir.  

Örneğin, (x) şirketinin    İzmir’de  (A), (B), (C) vergi dairesine  aynı  anda  farklı  miktarlarda borcunun  olduğunu  varsayalım.   Bu  örnekte, (A) vergi dairesinin (x) şirketinin  ortağının kişisel  gayrimenkulüne haciz konulmuş olduğunu  kabul edelim.   Bu  örnekte, (x) şirketinin ortağının  şahsi gayrimenkul üzerine konulan  haczin  kaldırılması  sırasında  vergi dairesi  (x)  şirket ortağının   başka vergi dairelerindeki  şirket ortaklığından  dolayı  olan borçlarının  da ödenmesini talep etmektedir.   Bu  örnekte,  (x)  şirketinin ortağının  kişisel  gayrimenkul üzerindeki haczin  kaldırılabilmesi için   haczi koyan (A) vergi dairesi   kendisine olan borcun tümünün ödenmesi halinde bile  haczi  çözmemektedir.  (A)  vergi dairesi  kendisine olan bütün borcu  tahsil ettiği gibi bu  arada   VEDOS sisteminde gördüğü  (B) ve (C) vergi dairelerindeki  (x) şirketinin borçlarının  da ödenmesi halinde ancak  haczi  kaldırmaktadır.

Yukarıdaki  uygulamanın  dayanağının  6183 sayılı yasa ve ilgili  tebliğlerde açık  bir şekilde olduğunu  göremiyoruz.  Ancak,  ilgililere  sorulduğunda Seri A Sıra No 1 nolu  Tahsilat  Genel Tebliğinde “mal varlığı  araştırması”  başlığı  altında  6183 sayılı kanunun 62.  maddesine göre geniş  kapsamlı  bir araştırma hak ve yetkisinin  olduğu  ifade olunmaktadır. [2]

Türkiye çapında mal  varlığı araştırması  kamu  borçlusunun  haczi mümkün malvarlığının  saptanması ve haczedilmesini sağlamak  amacıyla yapıldığı  dikkate alındığında  alacaklı  asıl  tahsil dairesi  başka illerde doğrudan veya bu konuda görevlendirilmiş dairelerce, diğer illerde ise,  aynı  nev’iden  tahsil  daireleri  aracılığıyla 6183 sayılı kanunun  haczin  tatbik  şekline ilişkin hükümlerine göre yapması gerekecektir.   Alacaklı  esas  tahsil  daireleri hızlı  bir şekilde yukarıda açıklanan durumlarda bulundukları illerin haricindeki tespit  ettikleri   ve haciz bildirisi düzenlemek  suretiyle  haczedilmesi gereken malları  doğrudan  haczedebileceklerdir.[3]

Sonuç olarak, yukarıdaki örneğimizde asıl amme borçlusu şirket (x) olup,  bu  şirketin sadece  (A) vergi dairesinde  vergi kaydı  olduğu  ve bu   daire tarafından   şirketin borcu  nedeniyle önceden  haczedilmiş gayrimenkul üzerinde  haczi   bulunduğunu  kabul edelim.   Burada (x) şirketi (A) vergi dairesine olan bütün borçları  ödemesi halinde haczi  kaldırılır.   Bu  arada (x) şirketinin   Türkiye çapında başka vergi dairelerinde  borcunun  olup olmadığı  araştırılır.  Bu  araştırma sonucunda  (A) vergi dairesi  dışında borç çıkmazsa haciz  yukarıda anlatıldığı  gibi çözülür.  Sorun burada bitmemektedir.  Eğer, (x) şirketinin ortağının  başka bir ilde, başka bir şirkette payından  dolayı  borç varsa  haczin  çözümünde  bu durum engel  teşkil  edebilir.   Edebilir diyoruz çünkü, vergi  daireleri  haciz çözümünde  sadece  borçlu şirketin tüzel kişiliğini dikkate almamaktadır.  Ortaklarının da  borcunun  olup olmadığı  yönünde ayrı bir araştırma yapmaktadırlar.[4]

---

[1] 6183 sayılı  Tahsilat Genel Tebliği Seri A, Sıra No:1 “mal varlığı araştırması” . ve ilgili  olarak  bkz.  ALPASLAN Mustafa – SAKAL  Mustafa, Vergi Hukuku  Uygulaması –I, İzmir Ocak  2008 , s.231.

[2] YERLİKAYA G. Kürşat, 6183 Sayılı  Amme Alacaklarının  Tahsil  Usulü Hakkında Kanun Şerhi, XII Levha Yayınları, İstanbul, Ocak 2012, s.562.

[3] YERLİKAYA age, s. 562.

[4] Gelir İdaresinin,  9.3.2006 tarihli genel  yazıları.

02.07.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.