Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Kuruluş Süresi Dolan Veya İnfisah Olan Konut Yapı Kooperatiflerinde Vergi Kaydının Silinmesi

Bilindiği gibi  konut yapı kooperatiflerinde  kooperatifin amacına ulaşarak  üyelerine temin etmesi halinde kooperatif amacına ulaşmış sayılmaktadır.  Amacına ulaşan  kooperatiflerin  muayyen bir süre sonra tasfiye edilmeleri ve tüzel kişiliklerinin silinmesi  gerekmektedir.[1]  

Ancak, bazız durumlarda konut yapı  kooperatiflerinin  arsa alamayışı, aldıkları  arsaların üzerinde sit engelinin bulunması vb. nedenlerle kooperatif ana sözleşmesindeki amacı  gerçekleştiremez duruma gelmiş olabilir.[2] Bazı kooperatiflerin kuruluş ana sözleşmelerinde  süresi  örneğin 10 yıl olarak  belirlenmiş  bir kooperatifte bu  10 yılın  dolması  nedeniyle  kooperatif  organsız kalabilir.[3]   Süresinde uzatılmayan bu  gibi yapı  kooperatiflerinde genel kurul  toplanamaz hale gelebilir.[4]  Hatta, yönetim  kurulunun toplanamayışı,  her yıl yapılması zorunlu  genel kurulların icra edilemeyişi gibi nedenlerle kooperatif münfesih duruma düşebilir.[5]

Vergi daireleri  kurumlar vergisi açısından  vergiye tabi olmayan  ve diğer muafiyet  koşullarını  da taşıyan  konut yapı kooperatifinden e-beyan özel usulsüzlük cezaları keserek münfesih olan kooperatifler mağdur edilmektedir.[6] 

Esasen, organsız kalmış veya  münfesih duruma düşmüş veya infisah  etmiş bu gibi kooperatiflerin hukuk  aleminde tüzel kişiliklerinin varlığından söz etmek  olanaksızdır.   Hatta  bazı  kooperatifler kağıt üzerinde kurulup, belirli bir tarihe kadar arsa  almamış iseler bu gibi kooperatiflerde de kurumlar vergisi kaydının  hiç  açılmaması  gerekecektir.[7] 

Özetlemek  gerekirse,  vergi daireleri   31.03.2013 tarihine kadar  belirli bir çalışma yapıp  Maliye Bakanlığı’nın  ve Bilim, Teknoloji Sanayi ve Ticaret  Bakanlığının  yayımladığı  genel tebliğe göre  organsız kalmış bu gibi kooperatiflerin de tarh  dosyalarını  kapatması  gerekir. [8] Aksi takdirde,  gereksiz yazışmalar ve  afaki  özel  usulsüzlük cezaları ile  ortada olmayan ve muhatabı  bulunmayan kooperatiflere  gereksiz cezalar kesilmektedir.  Çoğu zaman ihbarnameler ilanen  tebliğ yapılarak  vergi dairelerinin iş yükü  gereksiz yere  arttırılmaktadır.  Bu kesilen cezaların da tahsili hiçbir zaman mümkün olamamaktadır.

Bazı kooperatiflerin ise tasfiye işlemleri çeşitli nedenlerden  dolayı  hukuken olanaksız  hale gelerek   tasfiye işlemleri bitirilememektedir.  Sanırız Maliye Bakanlığı  bu konuya  bir açıklık getiren  iç  genelgesi ile tasfiye işlemleri  fiilen bitirilememiş veya  hukuken tasfiyesi  tamamlanamamış veya çeşitli nedenlerle (örneğin tasfiye memurunun vefatı, kooperatifin organlarının  bir araya getirilemeyişi, yönetim  kurulu üyelerinin bir kısmının  vefatı  veya bir kısmının  yurt dışında oluşu  vs…)  sonlandırılamayan tasfiye işlemlerinin de  vergi dairesinin  resen  terk nedeni ile dosyalarını  kapatması  yararlı olacaktır. 

---

[1] 213 sayılı VUK md. 160.

[2] Bkz. İzmir 4. Vergi Mahkemesi  kararı, 29.11.2012 gün ve E:2011/2123-K:2012/1425 sayılı kararı.

[3] Bkz. 1163 sayılı  Kooperatifler Yasası md.81 ve ayrıca bkz.  Yargıtay 11. Hukuk Dairesi kararı, 26.10.1999 gün ve E:1999/6473-K:1999/8414 sayılı kararı.

[4] Konuyla ilgili İzmir Vergi Dairesi Başkanlığının, 2.3.2011 gün ve 852 sayılı  yazılarında benzeri  bir olay nedeniyle görüş  verilmiştir. 

[5] VUK İç Genelge 2004/13.

[6] İstanbul  Vergi Dairesi  Başkanlığı  tarafından  verilen  1.2.2006 gün ve 605 sayılı   özelgede  “sermayesinin artırmaması  nedeniyle münfesih hale geldiği İTO’dan alınan  belgeyle kanıtlanan  şirketin bu tarih itibariyle mükellefiyetinin kapatılacağı” hakkında görüş  verilmiştir.

[7] ALPASLAN Mustafa, “03.07.2009 Tarih İtibariyle Arsası Olup Bina İnşaat Ruhsatı Alamayan Kooperatifler İçin Vergi Kaydı Açılamaz”, www.muhasebetr.com,  19.10.2011 

[8] Vergi dairelerinin evvelce 2004/13 sayılı iç genelgeye göre yaptıkları resen terk ve kapama işlemleri ticaret sicil memurluğu cephesinde kapatılmadığı için bu defa Gümrük ve Ticaret Bakanlığının 30.12.2012 tarih ve 28513 sayılı gazetede yayımlanan tebliği nedeniyle problemler kökünden çözümlenmiş olacaktır.

27.05.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.