Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

İşleme Alınmayan Veya Gereği Yapılmayan SMMM Veya YMM Raporlarına Göre Meslek Mensupları Cezalandırılamaz

Bilindiği gibi, 3568 sayılı yasaya göre unvan almış, yetki almış ve  çalışanlar listesine adını  kaydettirerek görev yapan  SMMM’ler veya YMM’ler kendilerine yasaların  verdiği sınırlar çerçevesinde unvanlarına göre  muhtelif raporlar  düzenlemektedirler.   Örneğin, 3568 sayılı yasaya göre unvan almış  bir SMMM’nin düzenleyeceği raporlar  kısaca şöyledir:

-     SGK ilişiksiz raporları
-     Sınırlı uygunluk denetim raporu,
-     Sermaye artış raporu (sermayenin ödendiği raporu)
-     Özvarlık tespit raporu
-     Talebe göre muhtelif inceleme ve doğruluk  tespit raporları
-     Talebe göre düzenlenebilecek  ihtiyari özel  amaçlı raporlar
-     Bankalara sunulan kredi talep  raporları
-     Diğer raporlar

3568 sayılı yasaya göre unvan almış YMM’ler ise düzenleyebilecekleri raporlar kısaca  aşağıda olduğu  gibidir:

-     Tam tasdik raporları,
-     KDV iadesi – mahsup raporları,
-     Sermaye artış raporları
-     ÖTV iade raporları
-     SGK ilişiksiz raporları
-     İlaç fiyatları tespit  raporları
-     Ücret istisna raporları (serbest  bölgelerle ilgili)
-     Talebe göre düzenlenebilecek  ihtiyari özel  amaçlı raporlar
-     Bankalara sunulan kredi talep  raporları
-     Yatırım indirimi tasdik raporları
-     Solvent ve kimyasal maddelerle ilgili tasdik raporları
-     Ve diğer raporlar

Uygulamada 3568 sayılı serbest muhasebecilik serbest muhasebeci mali müşavirlik ve yeminli mali müşavirlik kanunun 12. maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan genel tebliğlerde SMMM’lere veya YMM’lere bir çok konuda rapor düzenleme yetkisi verilebilmektedir. 

Özellikle YMM’ler tarafından düzenlenen  raporların  gereği  vergi dairesi tarafından süresi içerisinde yerine getirilmesi ve gereği ne ise,  bu işlem vergi dairesi tarafından derhal uygulanmalıdır.  YMM tarafından düzenlenen, tasdik, iade, mahsup vs. raporların gerekleri ne ise vergi dairesi tarafından yerine getirilmemesi halinde bunun gerekçeleri yazılı olarak YMM’ye tebliğ edilmek zorundadır. 

YMM’ye veya SMMM’ye ibraz edilmeyen herhangi bir belgeden dolayı 3568 sayılı yasaya göre unvan almış meslek  mensuplarının  sorumlulukları yoktur.  Bu konuda yüksek mahkeme Danıştay’ca verilmiş ve müstakar hale gelmiş pek çok emsal  kararlar bulunmaktadır. [1]

Ancak uygulamada SMMM tarafından düzenlenen bir SGK ilişiksiz raporu SGK tarafından  işleme konulmayıp, bilahare işveren tarafından  bu  rapora göre değil de aranan asgari işçilik  nispetlerine göre haricen kuruma nakit para yatırılarak  ilişiksiz belgesi alınabilmektedir. Bu noktada,  meslek mensubuna kurum tarafından   yazılı olarak  tebligat yapılıp  raporunun  işleme alınmadığı  bildirilmektedir.   Buna karşın aradan bir müddet geçtikten sonra meslek mensubu hakkında SGK müfettişleri tarafından  “suç raporu” veya “görevi ihmal raporu”  düzenlenerek  meslek  mensubu hakkında bağlı olduğu odaya  suç duyurusunda bulunabilmektedir.   Oysaki, somut olayda meslek  mensubunun  raporu dikkate alınmamış ve rapor yok sayılmıştır.   Buna mukabil işveren gidip beyan ettiği asgari işçilik  dışında ayrıca  nakit para yatırıp kurumun  istediği  işçilik  oranını tutturup “temiz kağıdını” almış ve iş bitmiştir.   Bu  aşamadan  sonra  zaten meslek mensubu raporu  kadük olmuştur.   Kadük olan  raporun üzerinden  hareketle  meslek  mensubunun  cezalandırmanın  gereği olamaz.[2]

 Diğer yandan,  bir YMM tarafından   ÖTV ile ilgili  tasdik  raporunun  vergi dairesine süresi içerisinde verilmesine rağmen   bu rapora göre işlem  yapılmayıp, bilahare  vergi dairesi  tarafından  YMM’ye raporunun  dikkate alınmadığı tebliğ edilmektedir.  Durum böyle olmasına rağmen işleme alınmayan  başka bir ifade  ile, gereği yapılmayan YMM raporu  hakkında aradan belirli bir süre geçtikten sonra YMM hakkında disiplin koğuşturması  başlatıldığı  görülmektedir. böyle bir durum karşısında YMM’nin   yerel  odalarda  ifade vermesi   hatta  mahkemelerde duruşmalarda zaman kaybetmesinin bir anlamı olamaz.  Anlamı olmadığı gibi de, dikkate alınmamış, gereği yapılmamış bir YMM raporu hakkında meslek  mensubuna  maddi ve manevi yönden mağdur edilmesinin  yasal  hiçbir dayanağı olamaz.  Bilindiği  gibi, SMMM ve YMM’lerin sorumluluğu düzenledikleri  ve resmiyette işleme alınan geçerli  kabul edilen   raporlar üzerinden   tarh  zamanaşımı  süresi  içerisinde yani 5 yıl içerisinde muhtemel  rapor kapsamındaki  cezalı tarhiyatlardan   mükellefle beraber  müşterek  ve müteselsil sorumluluğu  bulunmaktadır.[3]  İşleme alınmayan   rapordan  dolayı  3568 sayılı yasaya göre unvan almış meslek  mensupları sorumlu olamazlar. 

---

[1] DVDDK kararı,  21.03.2008 gün ve E:2007/319-K:2008/212 sayılı kararı.

[2] 5510 sayılı  yasa md. 59/4 ve yine 5510 sayılı yasa md. 85/5. ayrıntılı açıklamalar için bkz. BİLGİLİ  Özkan, Sosyal  Güvenlik Uygulaması, İzmir Eylül 2008, s.350. 

[3] 3568 sayılı yasa md. 47, 48 ve  213 sayılı  VUK mük. md.227  ve ayrıca TCK md.257

15.04.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.