Dr. Mustafa Alpaslan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
m.alpaslan@windowslive.com

Sgk Ve İdari Para Cezalarında Zamanaşımı

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda yer alan zamanaşımı ve hak düşürücü sürelere ilişkin hükümler ayrı ayrı açıklanmıştır. Buna göre;

A- Gelir ve Aylıklar Açısından;

01.10.2008 öncesinde; iş kazalarıyla meslek hastalıkları ve ölüm sigortalarından hak kazanılan gelir ve aylıklar 5 yıl içinde istenmezse zamanaşımına uğrar ve istendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlar.

01.10.2008 tarihinden sonra ise; iş kazası, meslek hastalığı,  vazife malûllüğü ve ölüm hallerinde bağlanması gereken gelir ve aylıkların 5 yıl içinde istenmeyen kısmı zamanaşımına uğrar. (5 yıldan daha uzun bir süre sonra istenmişse 5 yılı geçen kısmı zamanaşımına uğrar.)

01.10.2008 öncesinde, bu tarihten sonra da olduğu gibi, kısa vadeli sigorta kollarından kazanılan diğer haklar, hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde istenmezse düşer.  Ancak, 1.10.2008 tarihinden sonrası için ölüm sigortasından kazanılan diğer haklar da, hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde istenmezse düşer.

B- Kurum Alacakları Açısından;

a)     08.12.1993 tarihi öncesine ilişkin olanlar için 10 yıllık,

b)     08.12.1993- 06.07.2004 tarihleri arasına ilişkin olanlar için 5 yıllık,

c)     06.07.2004-01.10.2008 tarihleri arasına ilişkin olanlar için 10 yıllık,

d)     01.10.2008 tarihinden sonrasına ilişkin olanlar için 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulanmaktadır.

C- İdari Para Cezaları Açısından

a)     12.05.1993- 06.08.2003 tarihleri arasına ilişkin olanlar için 10 yıllık,

b)     06.08.2003-01.10.2008 tarihleri arasına ilişkin olanlar için 5 yıllık,

c)     01.10.2008 tarihinden sonrasına ilişkin olanlar için ise 10 yıllık zamanaşımı söz konusudur.

5510 sayılı Kanun’un 93. maddesinin ikinci fıkrasında; Kurum’un prim ve diğer alacaklarının ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden takvim  yılı başından başlayarak on yıllık zamanaşımına tâbi olduğu belirtilmektedir. Aynı fıkrada farklı durumlar için zamanaşımının hangi tarihten itibaren başlayacağı açıklanmaktadır. Ancak, burada Kurum’un prim ve diğer alacaklarının, denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden doğmuş ise rapor tarihinden itibaren, zamanaşımının on yıl olarak uygulanacağı ifade edilmektedir. Bu durum ise aynı tarihte doğan iki alacağın zamanaşımı süresinin farklı olmasına sebep olmaktadır. 

Pirim ve diğer alacaklar için dikkate alınması gereken zamanaşımı tarihleri

Tarih	Süre	Zamanaşımının başlangıç tarihi
08.12.1993 tarihine kadar	10 yıl	Muacceliyet tarihinden itibaren başlar.
08.12.1993 – 05.07.2004 arasında	5 yıl	3917 sayılı Kanun gereğince 6183 sayılı Kanun’un 102. maddesi hükmüne göre; alacağın vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden yılı başından itibaren başlar.
06.07.2004 – 30.09.2008 arasında	10 yıl	5198 sayılı Kanun gereğince genel hükümler göre uygulanır. Zamanaşımı alacağın muaccel olduğu tarihten itibaren başlar.
01.10.2008 ve sonrası	10 yıl	5510 sayılı Kanun’un 93. maddesi gereğice ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden takvim  yılı başından itibaren başlar.

Sonuç olarak, İzmir 11. İş Mahkemesi tarafından  verilen   17.7.2012 gün ve  E:2012/134-K:2012/168 sayılı karar uyarınca da  işverenden   2001 dönemi ile ilgili  talep edilen   SGK primi ÖİV ile ilgili  olarak  kurum tarafından   01.02.2012 tarihinde tebliğ edilen  ödeme emri zamanaşımına uğradığı için iptal edilmiştir.   Mahkeme kararının  gerekçesi 6183 sayılı kanunun  103. maddesine dayandırılmıştır.  Söz konusu  madde hükmü gereğince  5 yıl içerisinde kamu alacağının  takip ve tahsilinin   gerekeceği  bu nedenle  idare tarafından  5 yıl içerisinde tahsil edilmeyen   amme alacağı zamanaşımına uğrar. 

08.04.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.