Mustafa Akçayır
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
KGK Bağımsız Denetçi
mustafa.akcayir@mynet.com

Enflasyon Muhasebesinde (Düzeltmesinde) 31/12/2023’ü Beklemeyin

31/12/2023 Tarihine adım adım yaklaşıyoruz.

31/12/2023 Tarihinde uygulanacak enflasyon düzeltmesinde henüz resmi olarak bu uygulanacak denmeyen taslak tebliğe göre bazı öz sermaye kalemleri kapatılacak bazı öz sermaye kalemleri düzeltmeye tabi tutulacaktır.

İşin püf noktası burada 31/12/2023 Tarihinden önce hatta 3.geçici vergi döneminde yapacağımız bazı hareketler bize vergi avantajı sağlayacak veya şu an elimizde olan vergisel avantajlar eğer taslak tebliğ aynen çıkarsa elimizden uçup gidecektir.

Tabi bu avantajlar veya dezavantajlar bütün firmalar için geçerli olmayıp taslak metinde yazılan fonları bilançosunda bulunduran firmalar için geçerlidir.

 

Enflasyon düzeltmesi sadece 31/12/2023 Bilançolarında değil eğer bir kanuni değişiklik olmazsa 2024 yılı 1-2-3 geçici vergi dönemlerinde ve 31/12/2024 yılı Kurumlar vergisinde de uygulanacak gibi gözükmekte olup,31/12/2023 Tarihinde yapılacak enflasyon düzetmesi neticesinde çıkacak kar veya zararın ödenecek vergiye bir artısı veya eksisi olmayacak ancak düzeltilmiş bilançolar üzerinden yapılacak olan 2024 yılı geçici vergi dönemlerinde ve yıl sonunda ortaya çıkacak kar veya zarar direkt olarak vergi hesaplamalarına yansıyacaktır.

31/12/2023 DEN ÖNCE DEĞERLENDİRMEMİZ GEREKEN ÖNEMLİ KONULAR

Bazı öz sermaye kalemleri kapatılacak, bazı öz sermaye kalemleri düzeltmeye tabi tutulacaktır. (bu hesaplar düzeltme sonrası bilançoda düzeltilmiş değerleriyle yer almaya devam edecektir)

Taslak Tebliğe göre düzeltmeye tabi tutulacak öz sermaye kalemleri;

− Sermaye

− Hisse Senetleri İhraç Primleri

− Hisse Senedi İptal Karları

− Yasal Yedekler

− Statü Yedekleri

− Olağanüstü Yedekler

− Özel Fonlar (213 sayılı Kanunun 328 ve 329 uncu maddeleri kapsamında oluşturulan sabit kıymet yenileme fonu ile aynı Kanunun 325/A maddesi kapsamında ayrılan girişim sermayesi fonu, 193 sayılı Kanunun geçici 84 üncü maddesi ile 5520 sayılı Kanunun 5/1-e, j ve k bentleri gereğince oluşturulan fonlar; 6111, 6736, 7143, 7326 sayılı Kanunlar kapsamında, işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşların kayda alınmasına ilişkin olarak oluşturulan karşılık hesapları)

 − Sermaye düzeltmesi olumlu ve olumsuz farkları ;

Aşağıdaki öz sermaye kalemleri ise düzeltilmiş bilançoda gösterilmeyecek ve geçmiş yıl kar veya zararı hesabına aktarılarak kapatılacaktır:

− VUK’un 280/A maddesinin birinci fıkrası uyarınca oluşan (işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonu itibarıyla alacak bakiyesi veren) fon hesabı,

 − VUK’un geçici 31 inci maddesi uyarınca oluşturulan yeniden değerleme değer artış fonu hesabı,

 − Gelir Vergisi Kanununun (GVK) geçici 85, 90 ve 93 üncü maddeleri kapsamında oluşturulan fon hesabı,

− 5811 sayılı Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun kapsamında oluşturulan fon hesabı,

− 6111, 6736, 7143, 7326 sayılı Kanunlar kapsamında, işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtianın kayda alınmasına ilişkin olarak oluşturulan karşılık hesapları

 Sürekli yeniden değerleme fonlarının kapatılması mükellefler lehine sonuçlar yaratacaktır

Taslak metinden sonra yürürlüğe giren VUK’un geçici 32 ve mükerrer 298-Ç maddeleri kapsamında değerleme yapan firmaların yeniden değerleme fonları da bilançolarda yer almaktadır.

Dolayısıyla, bu fonlar da tıpkı VUK’un geçici 31 inci maddesi kapsamındaki yeniden değerleme fonları gibi 31/12/2023 tarihli düzeltilmiş bilançolarda yer almayacaktır.

 Bu fonların düzeltmiş bilançoda yer almaması çok önemli vergisel avantaja neden olacaktır.

VUK’un mükerrer 298-Ç maddesi kapsamındaki yeniden değerlemeye ilişkin fonlar, ilgili ATİK elden çıkarıldığında tebliğ doğrultusunda amortismanlar gibi değerlendirilip vergilendirilmektedir.

Bu fonlar enflasyon düzeltmesi sırasında geçmiş yıl kar/zarar hesabına aktarılarak kapatılacağından, 31/12/2023 tarihli düzeltilmiş bilançoda yer almayacak.

Bu nedenle de, 1/1/2024 tarihinden itibaren elden çıkarılacak bu kapsamdaki ATİK’ler için bu fonlardan kaynaklı herhangi bir vergi söz konusu olmayacaktır.

Bu anlamda mükelleflerin sürekli yeniden değerlemeye tabi tuttukları ATİK’lerini eğer elden çıkaracaklarsa  2024 yılına  ertelemeleri önemli bir vergisel avantaj sağlayacaktır..

Bazı varlık barışı fonları ile stok affı fonlarının kapatılması mükellefler aleyhine sonuçlar yaratacaktır. GVK’nın geçici 90 ve 93 üncü maddeleri kapsamında oluşturulan fon hesapları ile 6111, 6736, 7143, 7326 sayılı Kanunlar kapsamında işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtianın kayda alınmasına ilişkin olarak oluşturulan karşılık hesapları, ilgili yasal düzenlemelerde yer alan özel hükümler gereği işletmeden çekilmesi veya ortaklara dağıtılması halinde vergilendirilmemektedir.

Taslak Tebliğe göre, bu tutarlar 31/12/2023 tarihli düzeltilmiş bilançoda yer almayacak ve geçmiş yıl kar/zararları hesabına aktarılarak kapatılacaktır.

Bu şekilde oluşan geçmiş yıl karları ise işletmeden çekilmesi halinde vergilenecektir.

31/12/2023 tarihinde yapılacak enflasyon düzeltmesi mükelleflerin bu kapsamdaki fonlarının vergisiz olarak ortaklara dağıtılması imkanını ortadan kaldırmaktadır.

Bu nedenle, bu fonların enflasyon düzeltmesi öncesinde 31/12/2023 tarihine kadar ortaklara dağıtılması

- Vergisiz olması nedeniyle mükelleflere önemli bir vergisel avantaj sağlayacaktır.

Kaynak: Taslak Tebliğ

04.09.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.