Mustafa Akçayır
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
KGK Bağımsız Denetçi
mustafa.akcayir@mynet.com

2023 Yılı Değerli Konut Vergisi Beyanı Son Gün 20/02/2023

VERGİNİN MATRAHI

Beyanda bulunulacak değerli konut vergisi konusuna giren mesken niteliğindeki taşınmazın 2023 yılı bina vergi değerinin 9.967.000 TL’sinin üzerindeki kısmıdır.

Madde 42- Türkiye sınırları içinde bulunan mesken nitelikli taşınmazlardan 29 uncu maddeye göre belirlenen bina vergi değeri 5.000.000 Türk Lirası (2022 yılı bina vergi değeri 6.173.000 Türk lirası, 2023 yılı için 9.967.000 TL’nin) üzerinde olanlar değerli konut vergisine tabidir

 Bu konutlar için 20 Şubat 2023 günü sonuna kadar beyanda bulunulmalı ve tahakkuk eden vergi Şubat ve Ağustos aylarının son gününe kadar iki eşit taksit halinde ödenmelidir.

KİMLER TABİ?

1. 2023 yılı bina vergi değeri 9.967.000 TL ve üzerinde olan mesken niteliğindeki taşınmazlar değerli konut vergisine tabidir.

2. Bu konutlar için 20 Şubat 2023 günü sonuna kadar beyanda bulunulmalı ve tahakkuk eden vergi Şubat ve Ağustos aylarının son gününe kadar iki eşit taksit halinde ödenmelidir.

3. Verginin matrahı beyanda bulunulacak değerli konut vergisi konusuna giren mesken niteliğindeki taşınmazın 2023 yılı bina vergi değerinin 9.967.000 TL’sinin üzerindeki kısmıdır.

 4. Tek meskeni olanlar, değerli konut vergisine tabi değildir.

5. Değerli konut vergisine tabi olan mesken nitelikli taşınmazların daha sonraki yıllarda bina vergi değerinin, beyannamenin verileceği yılda geçerli 1319 sayılı Kanunun 42 nci maddesinde yer alan tutarın altında kalması halinde, bu durum mükellef tarafından tevsik edici belgeler ile birlikte ilgili vergi dairesine bildirilir ve bu durumda ilgili yıla ilişkin beyanname verilmez.

Değerli konut vergisi uygulamasında "mesken nitelikli taşınmaz" Kavramı, mesken niteliğini haiz binalar ile birden  fazla  bağımsız  bölümden  oluşan  binalarda  her  bir  bağımsız  bölümü  ifade  eder.  Her bir bağımsız bölüm vergilendirme açısından ayrı ayrı değerlendirilir.

Taşınmazın mesken niteliğini haiz olup olmadığı hususunun değerlendirilmesinde, taşınmazın kayıtlardaki niteliğinin yanında fiilen kullanım durumuna da bakılır.

Mükellef, mükellefiyetin başlaması ve bitmesi

 Değerli konut vergisinin mükellefi, mesken nitelikli taşınmazların maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa mesken nitelikli taşınmaza malik gibi tasarruf edenlerdir.

Buna göre, mesken nitelikli taşınmaza ilişkin değerli konut vergisini taşınmazın maliki öder. Mesken nitelikli taşınmaz üzerinde intifa hakkı varsa vergi, bu hakkın sahibi tarafından ödenir.

Mesken  nitelikli  taşınmazın maliki  veya intifa hakkı  sahibi yoksa malik gibi  tasarruf edenler vergiyi ödemekle mükelleftir.

Bir mesken nitelikli taşınmaza paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında mükellef olurlar.

Elbirliği mülkiyette ise malikler vergiden müteselsilen sorumludurlar.

Değerli konut vergisi mükellefiyeti;

a) Mesken nitelikli taşınmazın bina vergi değerinin 1319 sayılı Kanunun 42 nci maddesinde belirtilen tutarı aştığı tarihi,

b) 1319 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini tadil eden sebeplerin doğması halinde bu değişikliklerin vuku bulduğu tarihi,

c) Muafiyetin sukut ettiği tarihi, takip eden yıldan itibaren başlar.

Bina vergi değerinin, 1319 sayılı Kanunun 42 nci maddesinde yer alan ve ilgili yılda uygulanan tutarı aşması halinde, bu durumun gerçekleştiği tarihi takip eden yılın başından itibaren değerli konut vergisi mükellefiyeti başlar.

Yanan, yıkılan, tamamen kullanılmaz hale gelen veya vergiye tabi iken muaflık şartlarını kazanan mesken nitelikli taşınmazlardan dolayı mükellefiyet, bu olayların vuku bulduğu tarihi takip eden taksitten itibaren sona erer.

Değerli konut vergisine tabi olan mesken nitelikli taşınmazların daha sonraki yıllarda bina vergi değerinin, beyannamenin verileceği yılda geçerli 1319 sayılı Kanunun 42 nci maddesinde yer alan tutarın altında kalması halinde, bu durum mükellef tarafından tevsik edici belgeler ile birlikte ilgili vergi dairesine bildirilir ve bu durumda ilgili yıla ilişkin beyanname verilmez.

Muaflıklar

(1)  Genel  ve  özel  bütçeli  idarelerin,  belediyelerin,  üniversitelerin  ve  Toplu  Konut  İdaresi  Başkanlığının maliki olduğu mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinden muaftır. Bu kurumların intifa

hakkına  sahip  oldukları  mesken  nitelikli  taşınmazlar  da  değerli  konut  vergisinden  muaftır  ve  vergi,  söz  konusu taşınmazların kuru mülkiyet sahiplerinden de aranmaz.

(2) Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanların bu taşınmazı ile birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunanların de

ğerli konut vergisinin konusuna giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazı (intifa hakkına sahip olunması hâli dâhil) için değerli konut vergisi muafiyeti uygulanır.

Muafiyet, bu kişilerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım için de uygulanır.

(2.1) Birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunan mükellefler, değerli konut vergisi konusuna giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazını, (Ek 2A) “Birden Fazla Meskeni Olanların, Muaf iyet

Uygulanacak En Düşük Değerli Tek Meskenlerine (İntifa Hakkına Sahip Olunan Dahil) İlişkin Bildirim” ile beyanname verme süresi içerisinde ilgili vergi dairesine bildirmeleri gerekmektedir.

(2.2) Değerli konut vergisine ilişkin olarak mükellefler tarafından beyan edilen hususların teyidi vergi daireleri tarafından ilgili kurum ve kuruluşlardan yapılabilir. Muafiyetten yararlanma şartlarını taşımadığı halde muafiyetten yararlanan mükellefler ile muafiyetten yararlanma  şartlarını  kaybetmesine  rağmen  durumunda  meydana  gelen

değişikliği bildirmeyen mükelleflerden alınması gereken vergi, cezalı olarak ve gecikme faizi ile birlikte alınır.

(3) Karşılıklı olmak şartıyla yabancı devletlere ait olup elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan mesken nitelikli taşınmazlar ile elçilerin ikametine mahsus mesken nitelikli taşınmazlar ve bunların müştemilatı ve merkezi Türkiye'de bulunan milletlerarası kuruluşlara,  milletlerarası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerine ait mesken nitelikli

taşınmazlar değerli konut vergisinden muaftır.

İNŞAAT FİRMALARI

(4) Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar ilk satışa, devir ve temlike konu edilmediği sürece vergiden muaftır.

Bu muafiyet hükmü arsa karşılığı inşaat işlerinde sözleşme gereği taahhüt işini üstlenen müteahhide kalan mesken nitelikli taşınmazlar için de uygulanır.

Söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi veya sair surette kullanılması durumunda muafiyetten yararlanılması mümkün değildir.

MATRAHI NASIL HESAP EDECEĞİZ?   

Bina, arsa ve arazilerinin 2023 yılı vergi değerleri, 2022 yılı vergi değerlerinin, bu yıla ait yeniden  değerleme  oranının  yarısı  olan  (%122,93/2=)  %  61,465  (altmış  bir  virgül  dört  yüz  altmış  beş)  oranında artırılması suretiyle bulunacak tutarlar olacaktır

2023 yılında uygulanacak olan 1319 sayılı Kanunun 44 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan vergi oranlarına esas mesken nitelikli taşınmaz değerlerinin alt ve üst sınırları, 2022 yılına ait değerlerin 2022 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranının yarısı olan (% 122,93/2=) % 61,465 (altmış bir virgül dört yüz altmış beş) oranında artırılması suretiyle;

9.967.000 TL ile 14.951.000 TL arasında olanlar (bu tutar dahil)                                  

9.967.000 TL’yi aşan kısmı için  (Binde 3)

(19.936.000 TL’ye kadar olanlar (bu tutar dahil) 14.951.000 TL’si için  

14.952 TL, fazlası için (Binde 6)

19.936.000 TL’den fazla olanlar

19.936.000 TL’si için 44.862  TL,fazlası (için Binde 10)                                    

olarak tespit edilmiştir.

PÜF NOKTASI

Sorulacak sorular ve verilecek cevaplar beyannameyi doğru vermemizi sağlayacak.

1-Tek konutumu var ? Cevap evet ise muaf

2- Birden fazla konut varsa 2022 yılı Belediye emlak vergisi vergi değerleri alındımı?

3-Alınan değerler anlattığım şekilde değerlendi mi?

4-Değerlenen değerler istisna tutarı olan 9.967.000 TL’nin altında kaldımı? Cevap ise beyanname vermeye gerek yok

5- İki konutunuz var biri altında biri üstünde beyanname verecekmiyim.?

Bildirim yapacaksınız (ek-2) vergi vermeyeceksiniz muaf.

6-Birden fazla konutum var hepsi geçiyor ne yapacağım?

Eğer birden fazla konutunuz varsa hepsi de geçiyorsa birinci sıradaki için EK- 2 bildirim verip diğerleri için aşağıda hazırladığım örnekleri baz alarak beyanname vereceksiniz.

Konuyla ilgili 2 Örnek hazırladım

Örnek 1

Mükellef (E)’nin mesken nitelikli 3 adet taşınmazı bulunmaktadır. Bu  taşınmazlardan, birinci taşınmazın 2022 yılı bina vergi değeri 4.900.000 TL, ikinci taşınmazın 2022 yılı bina vergi değeri 7.000.000 TL, üçüncü taşınmazın 2022 yılı bina vergi değeri 7.500.000 TL’dir.

Bu meskenleri 2023 yılına getirelim

	2022	2023
BİRİNCİ MESKEN	4.900.000,00	7.911.000,00
İKİNCİ MESKEN	7.000.000,00	11.302.000,00
ÜÇÜNCÜ MESKEN	7.500.000,00	12.109.000,00

Buna göre, mükellef (E)’nin, 2023 yılının Şubat ayının 20 nci günü sonuna kadar beyan edip Şubat ve Ağustos ayları sonuna kadar iki eşit taksit halinde ödeyeceği değerli konut vergisi aşağıda belirtildiği şekilde hesaplanacaktır.

1	Birinci meskenin bina vergi değeri (2023 yılı değeri)	₺                     7.911.000,00
2	Birinci mesken için ödenecek vergi tutarı	Vergi ve bildirime tabi değil
3	İkinci meskenin bina vergi değeri (2023 yılı değeri)	₺                  11.302.000,00
4	İkinci mesken için ödenecek vergi tutarı	Muaf ve bildirime tabi               (Ek 2A)
5	Üçüncü meskenin bina vergi değeri (2023 yılı değeri)	₺                  12.109.000,00
6	Üçüncü mesken için uygulanacak değerli konut vergisi oranı hesaplama aşağıda	Binde 3
7	Üçüncü mesken için ödenecek vergi tutar
	12.109.000-9.967.000=2.142,000 TLX0,003	₺                             6.426,00

Örnek 2

Mükellef (F)’nin mesken nitelikli 4 adet taşınmazı bulunmaktadır. Bu taşınmazlardan, birincisinin değeri 5.500,000 TL ikincisinin değeri 7.500,000 TL üçüncü taşınmazın 2022 yılı bina vergi değeri 9.000.000 TL, dördüncü taşınmazın 2022 yılı bina vergi değeri 15.000.000 TL’dir. Buna göre meskenlerin 2023 değeri                    

	2022	2023	DURUMU
BİRİNCİ MESKEN	5.500.000,00	8.880.000,00	GİRMİYOR
iKİNCİ MESKEN	7.500.000,00	12.109.000,00	MUAF EK 2
ÜÇÜNCÜ MESKEN	9.000.000,00	14.531.000,00	GİRİYOR
DÖRDÜNCÜ MESKEN	15.000.000,00	24.219.000,00	GİRİYOR
	ÜÇÜNCÜ MESKEN	DÖRDÜNCÜ MESKEN
VERGİ DEĞERİ	14.531.000,00	24.219.000,00
İSTİSNA	-           9.967.000,00	-            19.936.000,00
FAZLASI	4.564.000,00	4.283.000,00
VERGİ	13.692,00	87.692,00

Nasıl hesap ettik?

Birincisi 9.967.000 TL’nin altında olduğu için girmiyor.

İkincisi Giriyor ancak ilk konut muaf ek 2 vereceğiz.

Üçüncüsü Değeri 9.967.000 TL den yüksek 14.951,000 TL den düşük dolayısıyla

14.531.000-9.967.000=4.564.000 TL X 0,003=13.692 TL

Dördüncüsü

24.219.000 TL -  19.936.000 TL si için 44.862 TL

Fazlası için  4.283,000 X 0,01=42.830 TL

44.830+44.862 = 87.692 TL

BEYANNAMEYİ NASIL VERECEĞİZ?

Gelir İdaresi Başkanlığı İnternet vergi dairesine giriş yaptıktan sonra;

Beyanname işlemlerinde Değerli konut beyannamesi girişini seçip

Sol taraftaki sütunlardan durumumuza uygun olanı seçip beyannameyi doldurmaya başlıyoruz.

07.02.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.