Musa Çakmakçı
Sosyal Güvenlik Uzmanı
musacakmakci.1907@gmail.com

İş Akdinin Askıda Olduğu Bir Dönemde Fiili Çalışması Olmayan Bir Sigortalıya Yapılan Ödemeler Hangi Dönemde Prime Tabi Tutulur?

5510 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının on iki numaralı bendinde ücret, 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara saatlik, günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak para ile ödenen ve süreklilik niteliği taşıyan brüt tutar olarak tanımlanmıştır.

Tanımlar MADDE 3- 12) Ücret: 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara saatlik, günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak para ile ödenen ve süreklilik niteliği taşıyan brüt tutarı ifade eder

5510 sayılı Kanunun 4’ üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların yukarıda açıklanan ücretlerinin prime esas kazanca dahil edilebilmesi için kanunun 80 ‘inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre hak edilmesi yeterli olup, sigortalıların ay içindeki prime esas kazanç tutarlarının hesaplanması sırasında, söz konusu ücretlerin ödenip ödenmediğine veya ne zaman ödendiğine bakılmaksızın, hak edildiği ayın prime esas kazancına dahil edilmek suretiyle prime tabi tutulacaktır.

Prime esas kazançlar MADDE 80- (Değişik: 17/4/2008-5754/47 Md.)  4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir:

a) Prime esas kazançların hesabında;

1) Hak edilen ücretlerin,

2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,

3) İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin, brüt toplamı esas alınır. 

b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.  c) (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın, tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.

d) Ücretler hak edildikleri aya mal edilmek suretiyle prime tabi tutulur.

Diğer ödemeler ise öncelikle ödendiği ayın kazancına dahil edilir ve ücret dışındaki bu ödemelerin yapıldığı ayda üst sınırın aşılması nedeniyle prime tabi tutulamayan kısmı, ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan başlanarak iki ayı geçmemek üzere üst sınırın altında kalan sonraki ayların prime esas kazançlarına ilâve edilir. Toplu iş sözleşmelerine tabi işyerleri işverenlerince veya kamu idareleri veya yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, sonradan ödenen ücret dışındaki ödemelerin   hizmet   akdinin mevcut olmadığı   veya askıda olduğu bir   tarihte ödenmesi durumunda, 82’nci madde hükmü de nazara alınmak suretiyle prime esas kazancın tabi olduğu en son ayın kazancına dahil edilir. Bu durumlarda sigorta primlerinin, yukarıda belirtilen mercilerin kararlarının kesinleşme tarihini izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi halinde, gecikme cezası ve gecikme zammı alınmaz ve 102’nci madde hükümleri uygulanmaz.

Örnek A:  5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki (D) sigortalısının 2019/Eylül ayına ait aylık brüt ücretinin 4.000,00 TL olduğu, söz konusu ayda yapmış olduğu fazla çalışmaya istinaden 500,00 TL tutarında fazla mesai ücretine hak kazandığı ve 4.000,00 TL tutarındaki ücretin 2019/Kasım  ayında, 500,00 TL tutarındaki fazla mesai ücretinin ise 2019/ Aralık ayında ödendiği varsayıldığında, bahse konu sigortalının aylık ücreti ile fazla mesai ücretinin hangi tarihte ödendiği üzerinde durulmaksızın, “2019/Eylül  ayına ilişkin olarak düzenlenecek aylık prim ve hizmet belgesinde, prime esas kazanç tutarı 4.500,00 TL olarak kuruma bildirilecektir”.

Kullanılmayan Yıllık İzin Sürelerine Ait Ücret Ne Zaman Ödenir?

Yıllık ücretli izin, İş Kanunu’nda düzenlenen işçinin en önemli temel haklarından biridir. Onun bu kadar önemli olması ve kanunla korunma nedeni, işveren tarafından işçiden alınması ya da işçi tarafından vazgeçilmesi mümkün olmayan bir izin türü olmasıdır. Yıllık izin, çalışanların yıl boyunca yaptıkları çalışmalara karşılık fiziksel ve psikolojik sağlıklarının korunması için verilen bir dinlenme hakkıdır. İşçinin genel sağlığına ve dinlenmesine yönelik sunulan bu hak, işçi ve işverenin yerine getirmesi gereken bir sorumluluktur. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilmesi mümkün değildir. Bir başka ifade ile işçi bu yıllık izni kullanmak istemese dahi bu iznin kullandırılması gerekir. Yıllık izin hakkı anayasal temeli olan bir dinlenme hakkı olup, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında ücrete dönüşmez ve bu haktan vazgeçilemez. İşçinin iş sözleşmesinin devamı süresinde kullanmadığı yıllık izinlere ait ücreti istemesi mümkün değildir. Bu yüzdendir ki yıllık izin hakkından vazgeçilemediği gibi, işveren tarafından bu hakka el konulamaz ya da işçinin kendi isteği ve rızası olsa bile bu hak paraya çevrilemez.

4857 sayılı Kanunun 59’ uncu maddesinde iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği öngörülmüştür.

4857 Sayılı İş Kanunu MADDE 59

SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİNDE İZİN ÜCRETİ İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete ilişkin zamanaşımı iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.        İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde 17’nci maddede belirtilen bildirim süresiyle, 27’nci madde gereğince işçiye verilmesi zorunlu yeni iş arama izinleri yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe giremez.

Bu doğrultuda, sigortalıların hak kazanıp da kullanmadıkları yıllık izin sürelerine ait ücretlerin hizmet akdinin feshinden sonra ödenmesi halinde, 4857 sayılı Kanunun 59’ uncu maddesine göre akdin feshedildiği tarihte hak kazanıldığı nazara alınarak, bu nitelikteki yıllık izin sürelerine ilişkin ücretler akdin feshedildiği ayın kazancına dahil edilecektir. Akdin feshedildiği ayda çalışılan gün sayısına tekabül eden günlük prime esas kazancın, prime esas günlük kazanç alt sınırının 7,5 katından fazla olması halinde, aşan kısım prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

İş Akdinin Askıda Olduğu Bir Dönemde Fiili Çalışması Olmayan Bir Sigortalıya Yapılan Ödemeler Hangi Dönemde Prime Tabi Tutulur?

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sigorta Primleri Genel Müdürlüğünün 18/06/2020 Tarih 2020/20 İşveren İşlemleri Genelgesi

İKİNCİ BÖLÜM Kanunun 4’üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi Kapsamındaki Sigortalılar Yönünden Sigorta Primine Esas Olan ve Olmayan Kazançlar ile Kısmen Prime Tabii Tutulacak Kazançlar

1.1-Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar yönünden ücret ve ücret niteliğindeki kazançların prime tabii tutulması maddesinde;

Diğer yandan iş akdinin askıda olduğu bir dönemde fiili çalışması olmayan bir sigortalıya yıllık izin ücretinin ödenmesi halinde, yıllık izin ücreti prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ayın kazancına dahil edilecektir. Aynı şekilde istirahat nedeniyle iş akdi askıda olan bir sigortalının akdin askıda olduğu dönemde hizmet akdinin feshedilmesi ve yıllık izin hakkının da kullanılmamış olması halinde, izin ücretinin de hizmet akdinin feshedilmesi ile birlikte ödenecek olması nedeniyle yıllık izin ücreti prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ay için verilecek aylık prim ve hizmet belgesiyle tahakkuk ettirilerek prim kesilecektir.

Belirtilen bu duruma göre; özelikle dünyada ve ülkemizde yaşanan covid-19 pandemi krizi nedeniyle birçok işletme Kısa Çalışma Ödeneği (45/45 oranında) (Eksik Gün nedeni “27” Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler), Pandemi Ücretsiz İzin (Eksik Gün nedeni 28 Pandemi Ücretsiz İzin (4857 Geç. 10. md)) yararlanmakta olup ilgili dönemlerde fiili çalışma olmaması nedeniyle prim ödenmeyen veya istirahat nedeniyle iş akdi askıda olan bir sigortalının akdin askıda olduğu dönemlerde hizmet akdinin feshedilmesi ve yıllık izin hakkının da kullanılmamış olması halinde, izin ücretinin de hizmet akdinin feshedilmesi ile birlikte ödenecek olması nedeniyle yıllık izin ücreti prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ay için verilecek aylık prim ve hizmet belgesiyle tahakkuk ettirilerek prim ödenecektir. Denilmektedir.

Örnek B: Pandemi Ücretsiz İzin (Eksik Gün nedeni “28” Pandemi Ücretsiz İzin) nedeniyle 18 Nisan 2020- 10 Ağustos 2020 dönemlerinde Pandemi ücretsiz izine çıkarılan işçi 10 Ağustos 2020 tarihinde istifa ederek işten ayrılmıştır. 18 Nisan 2020- 10 Ağustos 2020 dönemlerinde Pandemi ücretsiz izin nedeniyle işçiye prim ödenmediğinden kullanmadığı yıllık izin ücreti prime esas kazanç bildirimi geriye dönük Ek Bildirge düzenlenerek Nisan/2020 dönem aylık prim ve hizmet belgesiyle tahakkuk ettirilerek prim ödenecektir.

İlgili 2020/20 Genelgesine göre Ek Bildirge veren İşveren;

• 102-C/1 maddesi; belgenin asıl olması halinde aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin beşte biri tutarında idari para cezası uygulanır. Belgedeki sigortalı başına (asgari ücretin beşte biri) 589 TL
•  102/C/2 maddesi; belgenin ek olması halinde, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında idari para cezası uygulanır. Belgedeki sigortalı başına (asgari ücretin sekizde biri) 368 TL, ayrıca prim gecikme cezası ödeyecektir.

Örnek C: 28 Mart/ 5 Ağustos 2020 dönemlerinde istirahat nedeniyle iş akdi askıda olan bir sigortalının akdin askıda olduğu dönemde hizmet akdinin feshedilmesi ve yıllık izin hakkının da kullanılmamış olması halinde, izin ücretinin de hizmet akdinin feshedilmesi ile birlikte ödenecek olması nedeniyle yıllık izin ücreti prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ay Mart /2020 için verilecek aylık prim ve hizmet belgesiyle tahakkuk ettirilerek prim ödenecektir.

İlgili 2020/20 Genelgesine göre Ek Bildirge veren işveren;

• 102-C/1 maddesi; belgenin asıl olması halinde aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin beşte biri tutarında idari para cezası uygulanır. Belgedeki sigortalı başına (asgari ücretin beşte biri) 589 TL
•  102/C/2 maddesi; belgenin ek olması halinde, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında idari para cezası uygulanır. Belgedeki sigortalı başına (asgari ücretin sekizde biri) 368 TL, ayrıca prim gecikme cezası ödeyecektir.

Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Geç Verilmesi Halinde İdari Para Cezasına Konu Edilemeyecek İstisnai Haller

• APHB’nin verilmesiyle ilgili olarak ilk istisna, toplu sözleşme gereği geriye dönük APHB verilmesi ile ilgilidir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu 41’na göre toplu iş sözleşmesi akdedilen işyerlerinden dolayı, toplu iş sözleşmesine istinaden geriye yönelik olarak düzenlenmesi gereken ek APHB’nin toplu iş sözleşmesinin imzalandığı tarihi takip eden ayın 23’üne kadar kuruma verilmesi durumunda APHB yasal süresinde verilmiş sayılacaktır (SSİY m. 102/III-a; İşveren Uygulama Tebliği, m, 2.2)

İlgili 2020/20 genelgesinde; toplu iş sözleşmeleri uyarınca veya kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ve toplu iş sözleşmesi dışında kalan personel ile toplu iş sözleşmesine tabi olmakla birlikte; sendikalara üye olmamaları nedeniyle özel sektöre ait işyerlerinde sözleşme kapsamında bulunmayan personele geriye yönelik olarak ücret farkı ödenmesine karar verilmesi halinde, söz konusu ücret farkları, ilişkin oldukları ayların,

 - Toplu iş sözleşmesi hükümlerinin uygulandığı işyerlerinde, bir aydan fazla istirahat alan sigortalılara, kurumumuzca ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin yanı sıra işverenlerce de toplu iş sözleşmelerine dayanılarak istirahatli bulunan süre için ayrıca ücret ödenmesi durumunda, bu ücretler istirahatli bulunulan ayların,

 - Kamu kurumlarında kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışan sigortalılar için mahkeme kararları veya idarece verilen kararlar gereğince geriye yönelik ücret ödenmesi halinde, bu ücretler ilişkin oldukları ayların kazancına dahil edilerek prime tabi tutulacaktır.

Örnek 2: Özel nitelikteki bir işyerinde 2018/Mayıs ayında imzalanan toplu iş sözleşmesine istinaden ücretlere  ocak ayından itibaren 250 TL tutarında zam yapılması halinde geriye yönelik olarak 2018 Ocak ila Mayıs dönemi aylarına ilişkin her bir ay için ödenecek olan 250,00 TL ücret farkı 2018 Ocak ila Mayıs dönemi prime esas kazançlarına dahil edilecektir. Denilmiştir.

• APHB verilme sürelerine ilişkin ikinci önemli istisna ise, işe iade davasını kazanan işçilerle ilgilidir. İşe iade davasını kazanan işçinin işe başlatılması veya başlatılmaması haline bağlı olarak 4 aylık boşta geçen süreler için verilmesi gereken prim belgelerinin SGK’ya veriliş tarihleri SSİY’de iki ayrı biçimde düzenlenmiştir. SSİY’nin 102’ inci maddesi üçüncü fıkrası (d) bendi hükmüne göre, 4857 sayılı İş Kanununun 21’ inci maddesine istinaden iş mahkemelerince veya özel hakem tarafından verilen kararlar uyarınca, göreve iadesine karar verilen sigortalı personelin kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğinden itibaren on iş günü içinde işe başlamak için işverene başvuruda bulunması ve işverenin usulüne uygun daveti üzerine işverenin işçiyi işe başlatmaması halinde, sigortalı personelin işe başlamak için işverene yaptığı başvurusuna ilişkin tebligatın alındığı tarihin içinde bulunduğu ayı takip eden aybaşından, başlamak üzere kurumca çıkarılacak tebliğde belirtilecek süreler içinde verilecek ek veya asıl aylık prim ve hizmet belgeleri yasal süresi içinde verilmiş kabul edilecektir. Dolayısıyla; işçinin işe başlamak üzere davet çağrısını alan işveren işçiyi işe başlatmayacak ise, işe başlama davetini aldığı tarihi takip eden ayın 23’üne kadar 4 aylık süreye ait prim bildirgelerini verecektir. (SSİY, m.102/III-d).
• İşe iade davasını kazanan işçinin işe iade başvuru talebi sonrası işe başlatılması halinde boşta geçen 4 aylık süreye ilişkin ek APHB verilme süresi yeni SSİY45 hükümlerine göre işe başlatılmayan işçiye göre daha farklı belirlenmiştir. SSİY hükmüne göre 4857 sayılı İş Kanununun 21’ inci maddesine istinaden iş mahkemelerince veya özel hakem tarafından verilen kararlar uyarınca, göreve iadesine karar verilen sigortalı personelin kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğinden itibaren on işgünü içinde işe başlamak için işverene başvuruda bulunması ve işverenin usulüne uygun daveti üzerine işverenin işçiyi işe başlatması halinde, davete ilişkin tebligatın işçi tarafından alındığı tarihin içinde bulunduğu ayı takip eden aybaşından, başlamak üzere kurumca çıkarılacak tebliğde belirtilecek süreler içinde verilecek ek veya asıl aylık prim ve hizmet belgeleri yasal süresi içinde verilmiş kabul edilecektir. Dolayısıyla, işçiyi işe başlamak üzere işe başlama davet yazısının işçiye tebliğ edildiği tarihi takip eden ayın 23’üne kadar 4 aylık süreye ait prim bildirgelerini verecektir.
• APHB’nin verilmesiyle ilgili olarak üçüncü önemli istisna ise hemen hemen tüm işverenleri ilgilendirmektedir. SGK’ya daha önce yasal süresi içinde verildiği halde belge türü veya kanun numarası hatalı seçilerek verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinin düzeltilmesi amacıyla verilen APHB’ler yasal süresi içinde verilmiş sayılacaktır. Ancak; yasal süresi dışında verilen bu aylık prim ve hizmet belgelerinde, kayıtlı sigortalılar ve bu sigortalıların prim ödeme gün sayısı ile prime esas kazanç tutarının aynı olması gerekmektedir. Bu tür belgeler ayrıca incelemeye gerek kalmaksızın işleme alınmakta ve bu nitelikte verilen APHB için idari para cezası uygulanmamaktadır (SSİY m. 103/IV).
• Diğer bir istisna ise, kanunun 100’üncü maddesinin dördüncü fıkrasında düzenlenmiştir. Sigortalı işe giriş ve işten çıkış bildirgelerinde olduğu gibi kurum bilgi işlem sistemlerinin SSİY’nin 5’ inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen nedenlerle hizmet dışı kalması durumunda ilgili döneme ait APHB, sorunların ortadan kalktığı tarihi takip eden beşinci iş gününün sonuna kadar verilirse süresinde verilmiş sayılmakta ve işverenlere idari para cezası uygulanmamaktadır.
• APHB verilme süreleriyle ilgili 5510 sayılı Kanun’da düzenlenen bir diğer özel istisna ise yangın, su baskını, yer kayması ve deprem gibi afet halleri için geçerlidir. Doğal afete uğrayan işverenler, bu durumu kamu kurum ve kuruluşlarından alacakları yazı ile belgeleyerek afetin meydana geldiği tarihten itibaren üç ay içinde işyerinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüğüne yazılı talepte bulunmaları kaydıyla bu işverenlerin prim ödeme aczine düştüklerinin, yapılacak inceleme sonucu anlaşılması halinde, afetin meydana geldiği tarihte verilmesi gereken APHB, afetin meydana geldiği ayı takip eden üçüncü ayın 23’ü saat 23.59’a kadar verilirse APHB süresinde verilmiş sayılmakta ve işverenlere idari para cezası uygulanmamaktadır. (5510 m.91/I-II, İşveren Uygulama Tebliği,/2.5)
• APHB verilme süreleriyle ilgili genel istisnalar ise APHB’nin verilmesi gereken son günün resmî tatil, hafta tatili ya da mali tatil dönemine rastlaması halidir. APHB’nin verilmesi gereken son günün resmî tatile rastlaması halinde, APHB, resmî tatildeki ilk iş gününde saat 23.59’a kadar verilebilmekte ve işverenlere idari para cezası uygulanmamaktadır. (İşveren Uygulama Tebliği, m, 2.2). Yine temmuz ayının 20’ine kadar olan süreler Mali Tatil döneminden sayıldığından, haziran ayına ilişkin APHB’nin, 27 Temmuz günü saat 23.59’a kadar verilmesi durumunda işverenlere APHB’nin yasal süresi dışında verildiği gerekçesiyle idari para cezası uygulanamaz

Sonuç olarak:

Yukarıda belirttiğimiz üzere 2020/20 genelgeye göre iş akdinin askıda olduğu bir dönemde fiili çalışması olmayan bir sigortalıya yıllık izin ücretinin ödenmesi halinde, yıllık izin ücreti prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ayın kazancına dahil edilecektir. Aynı şekilde istirahat nedeniyle iş akdi askıda olan bir sigortalının akdin askıda olduğu dönemde hizmet akdinin feshedilmesi ve yıllık izin hakkının da kullanılmamış olması halinde izin ücretinin de hizmet akdinin feshedilmesi ile birlikte ödenecek olması nedeniyle yıllık izin ücreti prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ay için verilecek aylık prim ve hizmet belgesiyle tahakkuk ettirilerek prim kesilecektir denilmektedir.

Pandemi nedeniyle yaşanan krizin çalışma hayatına etkisini azaltmak için bakanlık tarafından Sosyal Koruma Kalkanı Kapmasında;

• 26 Mart 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 7226 Sayılı BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN ile Kısa Çalışma Ödeneği,
• 17 Nisan 2020 Resmî Gazetede Yayımlanan 7244 Sayılı YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) SALGINININ EKONOMİK VE SOSYAL

HAYATA ETKİLERİNİN AZALTILMASI HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN ile Nakdi Ücret Desteği ve Fesih Yasağı gibi tedbirler alınmış olup bu tedbirler en son 28 Temmuz 2020 Tarih 31199 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanan DİJİTAL MECRALAR KOMİSYONU KURULMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA 7252 KANUN ile;

• 17 Ağustos 2020 tarihine kadar uzatılan İşten Çıkarma Yasağı 17 Eylül 2020 tarihine,
• 17 Ağustos 2020 tarihine kadar verilecek olan Nakdi Ücret Desteği 17 Eylül 2020 tarihine,
• 31 Temmuz 2020 tarihine kadar olan Kısa Çalışma Ödeneği 31 Ağustos 2020 tarihine kadar uzatılmıştır.

Aynı Kanunda Cumhurbaşkanı, birinci fıkrada yer alan üç aylık süreyi sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak altı aya kadar uzatmaya yetkilidir. Denilmiştir.

İlgili kanunlar çerçevesinde işverenler çalışanlarını Kısa Çalışma Ödeneği (45/45 oranında) ve Nakdi Ücret desteğinden yararlandırmakta olup bu dönemlerde fiili çalışma olmaması nedeniyle, sigortalılara sigorta primi ödenmemekte olup  aynı zamanda istirahat nedeniyle iş akdi askıda olan bir sigortalının akdin askıda olduğu dönemlerde hizmet akdinin feshedilmesi ve yıllık izin hakkının da kullanılmamış olması halinde ilgili 2020/20 genelgesine göre; izin ücretinin de hizmet akdinin feshedilmesi ile birlikte ödenecek olması nedeniyle yıllık izin ücreti prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ay için verilecek Ek aylık prim ve hizmet belgesiyle tahakkuk ettirilerek prim ödeyecek olup geriye dönük Ek APHB verdiği için 102/C/1-2 maddesi gereği İdari Para Cezası ve Prim Gecikme Zammı ödemek zorunda kalacaktır.

Ayrıca geriye dönük Ek APHB verme süresi 3 ayı geçmesi halinde kurumun denetim ve kontrol ile görevli memurlarınca incelenmesi söz konusudur.

İşverenlerin özellikle pandemi süresince yaşanan ekonomik krizin etkilerini azaltmak için bakanlıkça Sosyal Koruma Kalkanı kapsamında çıkarılan kanunların uygulaması sonucunda ilgili 2020/20 genelgesinin ilgili maddesi; “iş akdi askıda olan bir sigortalının akdin askıda olduğu dönemde hizmet akdinin feshedilmesi ve yıllık izin hakkının da kullanılmamış olması halinde izin ücretinin de hizmet akdinin feshedilmesi ile birlikte ödenecek olması nedeniyle yıllık izin ücreti prime esas kazanç bildirimi yapılan en son ay için verilecek aylık prim ve hizmet belgesiyle tahakkuk ettirilerek prim kesilecektir” gereği geriye dönük Ek APHB bildirgesi vermek zorunda kalacak olup, hem idari para cezasına, hem  gecikme zammına, hem de geriye dönük verdikleri ek APHB bildirgesi nedeniyle incelmeye tabi olacaklardır.

Bu nedenle; Sosyal Güvenlik Kurumu yetkililerinin; 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu 41’na göre toplu iş sözleşmesi akdedilen işyerlerinden dolayı, toplu iş sözleşmesine istinaden geriye yönelik olarak düzenlenmesi gereken ek APHB verilmesi ve işe iade davasını kazanan işçinin işe başlatılması veya başlatılmaması haline bağlı olarak 4 aylık boşta geçen süreler için verilmesi gereken APHB belgeleri ile ilgili Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ile düzenlenen Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Geç Verilmesi Halinde İdari Para Cezasına Konu Edilemeyecek İstisnai Hallerin kapsamı içerisine sokularak ilgili yönetmelikte düzenleme yaparak işverenlerin geriye dönük APHB verme durumunda cezai işleme maruz kalmaları önlenmiş olacaktır. Sigorta Primleri Genel Müdürlüğünün bu konuda acil düzenleme yapması gerekmektedir.

04.08.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.