Musa Çakmakçı
Sosyal Güvenlik Uzmanı
musacakmakci.1907@gmail.com

İşyerlerinde Emzirme Odası ve Kreş Zorunluluğunda Kadın İşçi Sayısı Nasıl Belirlenir?

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30 maddesine dayanılarak çıkarılan, 16 Ağustos 2013 tarihli Resmî Gazete ’de Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğin 13. maddesi ile işverenlere İşyerlerinde Emzirme Odası ve Kreş açma zorunluluğu getirmiştir.

Oda ve yurt açma yükümlülüğü

MADDE 13 – (1) Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın çalışanı olan işyerlerinde, emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir emzirme odasının kurulması zorunludur.

(2) Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın çalışanı olan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir yurdun kurulması zorunludur. Yurt, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.

(3) İşverenler, ortaklaşa oda ve yurt kurabilecekleri gibi, oda ve yurt açma yükümlülüğünü, kamu kurumlarınca yetkilendirilmiş yurtlarla yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilirler.

(4) Oda ve yurt açma yükümlülüğünün belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplam sayısı dikkate alınır.

(5) Emzirme odası ve/veya yurt kurulması için gereken kadın çalışan sayısının hesabına erkek çalışanlar arasından çocuğunun annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş olanlar da dâhil edilir.

YÖNETMELİĞE UYGUN ŞEKİLDE YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ YERİNE GETİRMEYEN İŞVEREN CEZA ÖDER!

Şartları tuttuğu halde kreş / çocuk bakım yurdu açmayan işveren hakkında ise 6331 sayılı Kanunun 26/1-n maddesi uyarınca; bu durumun tespit edilmesinden itibaren aylık olarak idari para cezası ödemek zorunda kalacaktır. Ödenecek ceza miktarının işyerinin tehlike sınıfına göre artış gösterdiği de unutulmamalıdır. Buna göre 2019 yılında uyulmayan her hüküm için tespit tarihinden itibaren;

• Az tehlikeli işyeri: 2.866 TL
• Tehlikeli işyeri: 3.822 TL
• Çok tehlikeli işyeri: 5.733 TL

Aylık idari para cezası verilmektedir.

İŞYERİNDE KREŞ BULUNMAMASI HAKLI FESİH SEBEBİ MİDİR?

16.08.2013 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelikteki düzenleme gereği işverenin kreş açma zorunluluğu bulunmakta olup, bu yükümlülüğü yerine getirmeyen işveren karşısında işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkı bulunmaktadır.

Yargıtay Kararı

Somut uyuşmazlıkta, davacı doğumdan sonra işe başlamadan önce gönderdiği ihtarname ile davalı işverene bu yükümlülüğünün gereği işyerinde kreş açılması gerektiği aksi takdirde iş sözleşmesini feshedeceği ihtarında bulunmuş, davalı işveren ise böyle bir yükümlülüğün bulunmadığını, davacının ihtarnamesinin istifa beyanı olarak kabul edileceğini bildirmiştir. Davacının izninin bittiği ve işe başlaması gereken 01/08/2012 tarihinde işe başlamak istediği, işverenin davacıyı istifa ettiği gerekçesiyle işe başlatmadığı davacı tanığının ifadesinden anlaşılmaktadır.

Yönetmelikteki düzenleme gereği işverenin kreş açma zorunluluğu bulunmakta olup, bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen işveren karşısında işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkı bulunmaktadır. Ancak, davacı 01/08/2012 tarihinde işe gelerek çalışma isteğini ve iş sözleşmesini feshetme iradesinin bulunmadığını göstermiş, işveren tarafından davacının çalışmasına izin verilmemiş olup, bu nedenle davalı işverenin iş sözleşmesini feshettiğinin kabul edilmesi gerekir. Davalı haklı sebeple iş sözleşmesini feshettiğini ispat edemediğinden Mahkemece kıdem ve ihbar tazminatına hükmedilmesi gerekirken bu taleplerin yazılı gerekçeyle reddi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi Esas No:2015/5175 Karar No:2016/19971K. Tarihi:14.11.201

İŞYERLERİNDE EMZİRME ODASI VE KREŞ ZORUNLULUĞUNDA KADIN İŞÇİ SAYISI NASIL BELİRLENİR?

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 4 üncü maddesinde işyeri; İşyeri: Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organizasyonu ifade eder.” şeklinde tanımlanmış olmakla birlikte bu tanıma giren işyerlerinin tesciline ilişkin bir ifadeye yer verilmemiştir. Bununla birlikte, anılan Kanunun 27’nci maddesinin birinci fıkrasında, hüküm bulunmayan hallerde İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa aykırı olmayan İş Kânunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.  Böylelikle tescil hükümleri için İş Kanunun 3’ncü maddesi gereğince işyerlerinin tescil edilmesi gerekmektedir. 

Sonuç olarak

16.08.2013 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğin 13. Maddesi (4) Oda ve yurt açma yükümlülüğünün belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplam sayısı dikkate alınır. Denilmesine rağmen, Aynı belediyenin mücavir alanı içinde bulunan Holding ve Grup şirketlerde bulunan toplam kadın işçi sayı belirlenmesinde şirketlerin vergi numarası mı yoksa SGK işyeri tescil numaralarının mı esas alınması gerektiği hususunda tereddütlerin oluştuğu, konu ile ilgili Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünden alınan görüş yazısına göre de 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda tanımlanan işyerlerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna tescil yapıldığı şekliyle esas alınması gerekmekte olup SGK tescil numarası üzerinden söz konusu yükümlülüğün yerine getirilmesi gerekmektedir. Denilmiştir

30.10.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.