Musa Çakmakçı
Sosyal Güvenlik Uzmanı
musacakmakci.1907@gmail.com

Şirket Bünyesinde Yemek Hizmeti Verilmeyen Vardiyalarda Çalışan Personele Nakit Olarak Yapılan Yemek Bedeli Ödemeleri Gelir Vergisi Kanunu Uyarınca İstisna Kapsamında Değerlendirilebilir Mi?

YEMEK BEDELİ SGK İSTİSNA TUTARI

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü, 02.12.2022 tarihinde 2022/22 sayılı Genelge ile brüt asgari ücretin yüzde 23,65’i prim kazancından istisna edilmiştir.

Yemek bedeli

12.5.2010 tarihli Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 97 nci maddesinin 7 nci fıkrasının (a) bendi 11.11.2022 tarihli ve 32010 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan düzenlemeyle değiştirilmiş olup getirilen düzenlemeyle;

İşverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla, yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük asgari ücretin Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen oranının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarının, prime esas kazanca dahil edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulu tarafından alınan 17.11.2022 tarihli ve 2022/323 sayılı Karar ile yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük asgari ücretin yüzde 23,65’ inin prime esas kazançtan istisna tutulmasına karar verilmiştir.

Bu durumda, yemek bedeli adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar, Brüt Günlük Asgari Ücret x %23,65 = (Günlük İstisna Tutarı)

Ay İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı x Günlük İstisna Tutarı = Aylık İstisna Tutarı,

Ödenen Yemek Bedeli- İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli, formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır.

Bu kapsamda uygulamaya ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır

İşverenlerce sigortalılara nakit olarak verilen yemek bedelinde uygulama

İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla, sigortalılara yemek

bedeli adı altında nakden yapılan ödemelerin günlük asgari ücretin %23,65’ inin fiilen çalışılan gün

sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

Örnek 5: A sigortalısına 2022/Aralık ayında 1.250,00 TL tutarında yemek bedeli ödenmiştir.

Sigortalının ilgili ayda 22 gün fiilen çalıştığı göz önüne alındığında yemek bedeli adı altında yapılan

ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;

215,70 TL x % 23,65 = 51,01 TL (Günlük İstisna Tutarı)

51,01 x 22 Gün = 1.122,22 TL (Aylık İstisna Tutarı)

1.250,00 TL – 1.122,22 TL = 127,78 TL (Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli)

Sigortalılar için üçüncü kişilere yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki vb. araçlarla

fatura karşılığı ödenen yemek bedellerine ilişkin uygulama

Sigortalılara ay içinde yemek bedeli olarak nakit ödeme yapılmaksızın, çalıştıkları işyerinin

dışında yemek üretimi yapan başka firma veya şahıslar tarafından yemek kuponu, yemek kartı, yemek

çeki vb. karşılığında yemek verilebilmektedir.

Bu kapsamda sigortalılar için üçüncü kişilere yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki vb.

araçlarla fatura karşılığı yemek bedeli ödenmesi halinde günlük brüt asgari ücretin %23,65’ inin fiilen

çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar, prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

Örnek 6 : A sigortalısı için 2022/Aralık ayında yemek kartına yemek bedeli adı altında

1.500,00 TL yüklenmiştir. Sigortalının ilgili ayda 22 gün fiilen çalıştığı varsayıldığında yemek bedeli adı

altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

215,70 TL x % 23,65 = 51,01 TL (Günlük İstisna Tutarı)

51,01 x 22 Gün= 1.122,22 TL (Aylık İstisna Tutarı)

1.500,00 TL – 1.122,22 TL = 377,78 TL (Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli)

-Yemek bedeline ilişkin diğer hususlar

-Yemek kartlarına/çeklerine/kuponlarına yüklenen yemek bedellerinin sigorta priminden

istisna tutulabilmesi için söz konusu kartların/çeklerin/kuponların yalnızca yemek yenilmesi amacıyla kullanılması gerekmektedir.

Yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü

ödemelere ilişkin muvazaalı durumların tespit edilmesi halinde Kurumun prim kaybı işverenlerden 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca gecikme zammı ve cezası ile tahsil edilecektir.

- Asgari Ücret Yönetmeliğinin “İşverenin Sorumluluğu” başlıklı 12’nci maddesinde yer

alan “İşverenler tarafından, işçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamaz” hükmü gereğince yemek bedeli asgari ücrete ilave olarak verilmesi gerekmektedir.

Buna göre brüt asgari ücretin (prime esas kazanç alt sınırı) içerisine yemek bedeli tutarı dâhil

edilmeyecektir.

2024 GÜNLÜK YEMEK BEDELİ SGK İSTİSNASI AÇIKLANDI;

30 Aralık 2023 tarihinde 1 Ocak 2024 itibarıyla geçerli olacak şekilde açıklanan günlük brüt asgari ücretin %23,65’i, yani 157,69 TL’si ise SGK işçi ve işveren priminden istisna tutulur.

YEMEK BEDELİ VERGİ İSTİSNA TUTARI

30 Aralık 2023 Tarihli ve 32415 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 3240 Seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğine istinaden 193 Sayılı GELİR VERGİSİ KANUNU 23/8 maddesine istinaden;

Ücretlerde:(1) Madde 23 –

(Değişik: 25/5/1995-4108/16 md.) Hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler (işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin (170 TL) Türk lirasını aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir.)

23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinde yer alan, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedeline ilişkin 2024 Yılına ilişkin istisna tutarı 170 TL, olarak belirlenmiştir.

DAMGA VERGİSİ KANUNU

Damga vergisinden istisna edilen kağıtlar:

IV - Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar:

34. (Ek: 30/12/2004-5281/8 md.) Ticarî, ziraî veya meslekî faaliyetlere ilişkin olmamak şartıyla gerçek kişiler arasında düzenlenen akitlerle ilgili kâğıtlar (Söz konusu kâğıtlar, resmi dairelere veya noterlere ibraz edildikleri takdirde bu tarih itibarıyla vergiye tâbi tutulur ve ibraz edenlerce ödenir.). (Ek ibare: 29/6/2006-5535/8 md.) ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesinde belirtilen ücretlere ilişkin kâğıtlar (Bu maddenin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen ücretlerde istisna, aylık brüt asgari ücrete isabet eden kısım için uygulanır)

İŞVERENCE YEMEK KARTI VEYA YEMEK VERİLMESİ HALİNDE NAKİT ÖDENEN YEMEK YARDIMININ İSTİSNA DURUMU

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan 21.11.2023 tarihli Özelge ’ye göre, işyerinde, çalışanlara yemek hizmeti veya yemek çeki/kartı verilmesine rağmen çeşitli nedenlerle (vejetaryen olma, yemek menüsünü tercihlerine uygun bulmama gibi) bu yemek hizmetinden yararlanmak istemeyen personele nakit olarak yapılan yemek bedeli ödemelerinin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca istisnaya konu edilemeyeceği, bu kapsamda söz konusu nakdi ödemelerin ücret olarak değerlendirilerek tamamının gelir vergisi ile brütleştirileceği ifade edilmiştir.

Konuya ilişkin olarak 30/12/2022 tarihli ve 32059 sayılı (2. mükerrer) Resmi Gazete ‘de yayımlanan 322 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde gerekli açıklamalar yapılmış olup söz konusu Tebliğin "İşverenlerce Hizmet Erbabına Verilen Yemek Bedeline İlişkin İstisna" başlıklı ikinci bölümünün;

- "Hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerde istisna uygulaması" başlıklı 3’üncü maddesinde,

"(1) Hizmet erbabına nakit ödeme yapılmaksızın yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerde;

a) İşverenlerce, hizmet erbabına işyerinde veya müştemilatında yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler herhangi bir tutarla sınırlı olmaksızın,

b) İşverenlerce, hazır yemek hizmeti veren mükelleflerden satın alınan yemeğin, işyerinde veya müştemilatında hizmet erbabına verilmesi durumunda sağlanan menfaatler herhangi bir tutarla sınırlı olmaksızın,

c) İşverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyip yemek hizmeti veren işletmelerde bu hizmetin sağlandığı durumlarda, bu işletmelere yapılan ödemelerin her bir çalışan için çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını (2023 yılı için 110 TL) aşmayan kısmı, (2024 Yılına ilişkin istisna tutarı 170 TL,) olarak belirlenmiştir

ç) İşverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmediği ve yemek hizmetinin, yemek kartı ve/veya yemek çeki hizmeti veren işletmelerin yemek kartlarına yükleme yapılmak veya yemek çeki satın alınmak suretiyle verildiği durumlarda, her bir çalışan için çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını (2023 yılı için 110 TL)  (2024 Yılına ilişkin istisna tutarı 170 TL,) aşmayan kısmı, gelir vergisinden istisna olup bu istisnaların uygulamasına yönelik açıklamalar 26/7/1995 tarihli ve 22355 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No:186)'nde yapılmıştır.",

-"İşverenlerce hizmet erbabına nakit olarak verilen yemek bedelinde istisna" başlıklı 4 üncü maddesinde,

"(1) 7420 sayılı Kanunla, 1/12/2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinin parantez içi hükmünde yapılan değişiklikle, işverenler tarafından hizmet erbabına işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda, yemek bedelinin nakit olarak verilmesi suretiyle sağlanan menfaatler de istisna kapsamına alınmıştır.

(2) Hizmet erbabına nakit olarak ödenen yemek bedelinin gelir vergisinden istisna edilebilmesi için;

a) İşverenler tarafından işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi,

b) Günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını (2023 yılı için 110 TL) (2024 Yılına ilişkin istisna tutarı 170 TL,) aşmaması,

c) Fiilen çalışılan günlere ilişkin olması, gerekmektedir.

(3) Nakit olarak yapılan yemek bedeli ödemelerinin, 18/11/2008 tarihli ve 27058 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelikte belirlenen ödeme usulüne göre yapılması gerekmektedir. ..." açıklamalarına yer verilmiştir.

Buna göre, hizmet erbabına nakit olarak yapılan yemek bedeli ödemesinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca istisna kapsamında değerlendirilebilmesi için, işverenler tarafından gerek işyerinde veya müştemilatında gerekse işyeri veya müştemilatı dışında herhangi bir yerde yemek verilmemesi ya da yemek hizmetinin yemek çeki/kuponu verilmek suretiyle karşılanmamış olması gerekmektedir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, şirketiniz tarafından işyerinizde çalışanlarınıza yemek hizmeti verilmesine rağmen vejetaryen olma, yemek menüsünü tercihlerine uygun bulmama gibi çeşitli nedenlerle bu yemek hizmetinden yararlanmak istemeyen personele nakit olarak yapılan yemek bedeli ödemeleri Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca istisnaya konu edilemeyecek olup söz konusu nakdi ödemeler ücret olarak değerlendirilerek Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 103 ve 104 üncü maddelerine göre vergilendirilecektir.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 21 Kasım 2023 Tarihli Sayı: E-62030549-120[23-2022]-1315945 Özelgesi

YEMEK BEDELİNDEKİ GELİR VERGİSİ VE SGK İSTİSNA EDİLECEK TUATLAR FARKLI BELİRLENDİĞİNDEN İSTİSNAYI AŞAN TUTARLARDA MATRAHLARA GİDERKEN ÖNEMLİ HATALAR YAPILMAKTA BU NEDENLE YEMEK BEDELİNDEKİ GELİR VERGİSİ VE SGK İSTİSNA TUTARLARI İVEDİ OLARAK EŞİTLENMELİ!

30 Aralık 2023 Tarihli ve 32415 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 3240 Seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğine istinaden 193 Sayılı GELİR VERGİSİ KANUNU 23/8 maddesine

Uyarınca işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedeline ilişkin 2024 yılı için istisna tutarı 170 TL, olarak belirlenmiştir.

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü, 02.12.2022 tarihinde 2022/22 sayılı Genelge ile 30 Aralık 2023 tarihinde 1 Ocak 2024 itibarıyla geçerli olacak şekilde açıklanan günlük brüt asgari ücretin %23,65’i, yani 157,69 TL’si ise SGK işçi ve işveren priminden istisna tutarı olarak belirlenmiştir.

Bu durum özellikle hem Vergi hem de SGK istisnalarını aşan tutarlarda matrahlara giderken önemli hatalar yapıldığını ve maalesef çoğu bordro programlarında bordro parametrelerinin yanlış olduğunu tespit etmekteyiz.

ŞİRKET BÜNYESİNDE YEMEK HİZMETİ VERİLMEYEN VARDİYALARDA ÇALIŞAN PERSONELE NAKİT OLARAK YAPILAN YEMEK BEDELİ ÖDEMELERİ GELİR VERGİSİ KANUNU UYARINCA İSTİSNA KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLEBİLİR Mİ?

Konu ile ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığı AMASYA VALİLİĞİ Defterdarlık Gelir Müdürlüğünün 01.03.2024 Tarih ve 65771276-120-6307 Sayı nolu Özelgesinde;

Anılan Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının 7420 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle değişik (8) numaralı bendinde, "Hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler (işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını (2023 yılı için 110 TL, 2024 yılı için 170 TL)  aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir.)" hükmüne yer verilmiştir.

 Konuya ilişkin olarak 30/12/2022 tarihli ve 32059 sayılı (2. mükerrer) Resmi Gazete'de yayımlanan 322 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde gerekli açıklamalar yapılmıştır.

 Bu hüküm ve açıklamalara göre, şirketiniz bünyesinde yemek hizmeti verilmeyen vardiyalarda çalışan personelinize nakit olarak yapılan yemek bedeli ödemelerinin; fiilen çalışılan günlere ait olması, bir günlük tutarının 2023 yılında 110 TL'yi, 2024 yılında 170 TL'yi aşmaması ve bu personele işyerinde veya müştemilatında ayrıca yemek verilmemesi kaydıyla, Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır.

 Öte yandan, yapmış olduğunuz nakdi ödemenin bu tutarı aşması halinde, aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatlerin ücret olarak değerlendirilerek Gelir Vergisi Kanunu’nun 61, 94, 103 ve 104’üncü maddelerine göre vergilendirilmesi gerektiği tabiidir.

Şirket bünyesinde yemek hizmeti verilmeyen vardiyalarda çalışan personele nakit olarak yapılan yemek bedeli ödemeleri “fiilen çalışılan günlere ait olması, bir günlük tutarının 2023 yılında 110 TL'yi, 2024 yılında 170 TL'yi aşmaması ve bu personele işyerinde veya müştemilatında ayrıca yemek verilmemesi kaydıyla, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır. Denilmektedir.

SONUÇ OLARAK

Vergi istisnası ve SGK İstisnası uygulamasında, yemek bedelinden istisna edilecek tutarlar farklı hesaplandığından, bu durumun uygulamalarda karıştırılmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir.

Bu durum özellikle hem Vergi hem de SGK istisnalarını aşan tutarlarda matrahlara giderken önemli hatalar yapıldığını ve maalesef çoğu bordro programlarında bordro parametrelerinin yanlış olduğunu tespit etmekteyiz.

Bu durumun özellikle Kurum tarafından tespiti halinde İşverenler önemli İPC cezası ile yararlandırılan Asgari Ücret destek tutarları gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.

Bu nedenle hem hesap karmaşasını hem de mevzuatın sadeleştirilmesi açısından Yemek bedeli SGK ile VERGİ istisna tutarları ivedi olarak eşitlenmesi gerekmektedir.

Şirket bünyesinde yemek hizmeti verilmeyen vardiyalarda çalışan personele nakit olarak yapılan yemek bedeli ödemeleri “fiilen çalışılan günlere ait olması, bir günlük tutarının 2023 yılında 110 TL'yi, 2024 yılında 170 TL'yi aşmaması ve bu personele işyerinde veya müştemilatında ayrıca yemek verilmemesi kaydıyla, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır.

02.07.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.