4857 sayılı İş Kanununun 2.maddesinde: Bir hizmet akdine dayanarak herhangi bir işte ücret karşılığı çalışan kişiye işçi, işçi çalıştıran tüzel veya gerçek kişiye işveren, işin yapıldığı yere iş yeri denir. İşin niteliği ve yürütümü bakımından iş yerine bağlı bulunan yerlerle, dinlenme, çocuk emzirme, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi sair eklentiler ve araçlar da iş yerinden sayılır. Denmektedir yani iş kanunumuz işletme adına kayıtlı aracı işletme iş yeri olarak tanımlamıştır.
Özellikle Hizmet sektöründe istihdam edilen kişilerin önemli bir bölümü şirket araçlarını kullanıyorlar. Bu araçların kullanımı esnasında trafik kurallarına uyulmaması nedeniyle karşılaşılan cezalar ve bu araçlarla yapılan kazalar İşverenleri ve çalışanları zorluyor. Şirket araçlarının kullanımı konusunda çalışanlara imzalatılan belgeler, cezalar ve kazalardaki sorumluluğun belirlenme noktasında çok önem teşkil etmektedir. Kanunda, işçinin herhangi bir kazaya maruz kalmaması için, işverenin gerekli önlemleri alması gerektiği ve işçiye önlem amaçlı gerekli talimatları da vermesi gerektiği belirtilmektedir. Bu açıklama noktasında önerimiz çalışanlara verilen araçlar için mutlaka araç zimmet ve sorumluluk talimatı içeren bir sözleşme imzalatmanız yönündedir.
İşveren iş kazası nedeniyle zarar meydana gelmemesi için çalışanına gerekli talimatları vermeli ve herhangi bir zarar meydana gelmemesi için dikkat ve özen yükümlülüğünü uymalı ve bunu ispat etmelidir. İşveren kural olarak tüm özeni gösterdiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulabilecektir. Bununla birlikte işverenin tüm özeni göstermesine rağmen işçinin kendi kusurunun %100 e yakın olması durumunda da işveren sorumluluktan kurtulabilecektir. İşverenin kullandırdığı aracın teknik bakımları yapılmamış veya yapılsa bile olay bir teknik arıza sonucu meydana gelmiş ise, işveren “tehlike sorumluluğu” gereği sorumludur. Örneğin, aracın freninin patlaması, rotunun çıkması ve benzeri nedeniyle kaza meydana gelmiş ise, tehlike sorumluluğu nedeniyle işveren tam olarak sorumludur. Ancak, bir trafik-iş kazasında işçi durumunda olan sürücü, işverenin tüm eğitimleri yaptırmasına karşın % 100 kusuru ile olayı geçekleştirmiş ise, işveren sorumlu tutulmamaktadır.
İşverenin yükümlülüğü yalnızca teknik arızaların oluşmasını önlemek değil aynı zamanda işçi üzerinde gözetim ve denetim ödevi bulunduğundan, etkin bir denetleme mekanizması kurmalı ve bu yolla işçinin İş Sağlığı ve Güvenliği kurallarına uymasını sağlamalıdır. Bu anlamda işverenler, çalışanları, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek, onların karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ve bunlarla ilgili alınması gerekli tedbirler konusunda işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim programlarını hazırlamak, eğitimlerin düzenlenmesini, çalışanların bu programlara katılmasını sağlamakla sorumludurlar. Bu konu 4857 sayılı İş Kanunun 77 nci maddesinde ve bu maddeye istinaden çıkarılan Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü ve 8 inci maddelerinde düzenlenmiştir. İşverenlerin verecekleri eğitimle işçilerde iş sağlığı ve güvenliği bilinci oluşturacak uygun davranış kazandırmamaları işveren kusuru olarak değerlendirilmektedir.
İşverenin verdiği eğitimlerden sonra, araç kullanan İşçinin İş Sağlığı ve güvenliğine ilişkin kurallara uyması açısından başta trafik kuralları, trafik işaret ve işaretçileri olmak üzere Karayolları Trafik Kanunu’na uymak zorundadır. Bu kurallardan en önemlisi seyir halindeyken emniyet kemeri takılma zorunluluğudur. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2009/37034 Esas, 2011/47935 Karar 12.12.2011 Tarihli Kararında Araç kullanan İşçinin Karayolları Trafik Kanunu'nda emredici olarak düzenlenen emniyet kemeri takma zorunluluğuna aykırı hareket etmesi ve bu davranış aynı zamanda ağır kusur teşkil ettiği gibi objektif olarak iş güvenliğini de tehlikeye düşürecek nitelikte olması nedeni ile İşverenin İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesini haklı bulmuştur.
İşverenler sürücülere bir trafik kazası oluşmaması için eğitim vermek, riskler konusunda bilinçlendirme yapmakla yükümlüdürler. İşverenler işçilere trafik kazalarının önlenmesi için işçilerin yol ve hava koşullarına, hız kurallarına uymasını, seyir halindeyken emniyet kemeri takılma zorunluluğunu, yük durumunu dikkate almasını, iniş çıkışlarda vites küçültme gibi önlemlere başvurmasını de içine alacak şekilde iş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermekle yükümlüdür.
Şirket Aracı kullanan İşçi ise şirket tarafından kendisine teslim edilen aracı Türkiye Cumhuriyeti Kanunları, nizamnameleri ve Karayolları Trafik Kanun genelge ve yönetmeliklerine harfiyen uyarak uygun surette kullanmak zorundadır.
05.04.2018
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.