Ücret hesap pusulasını genel olarak, işverenlik tarafından, işçiye teslim etmek amacıyla düzenlenmiş ve işçinin iş görme ediminin sonunda hak ettiği asıl ücret, asıl ücrete ilaveten hak kazandığı diğer ücretler (fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti vb.) ve ücret niteliğindeki ödemeler (prim, teşvik primi vb.) ile birlikte bu ücretlerden yapılması gereken kanuni (sigorta primi, gelir vergisi vb.) ve özel (icra, avans vb.) kesintileri gösteren özel nitelikteki bir belge olarak tanımlayabiliriz.
4857 sayılı İş Kanunu’nda ücrete ilişkin ödeme belgesi belirtilirken, 37. maddedeki aşağıdaki unsurlara değinilmiştir.
Madde 37- İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır.
Bu pusulada ödemenin günü ve ilişkin olduğu dönem ile fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücretleri gibi asıl ücrete yapılan her çeşit eklemeler tutarının ve vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her çeşit kesintilerin ayrı ayrı gösterilmesi gerekir.
Bu işlemler damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır.
İş Kanunu 37. Maddesinde “İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır.
4857 İş Kanunu |
Konu |
Aykırılık Durumunda Cezai Yaptırım |
Cezayı Gerektiren Fiil |
Ceza Miktarı |
|
37 |
Ücret Pusulası |
102/b |
Ücret hesap pusulası düzenlenmemesi, |
3,475 |
|
Ücret bordrosu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (102/e/5) Ücret bordrosu mevzuat açısından düzenlenmesi zorunlu belgeler arasında yer almaktadır.
5) İşverenler tarafından ibraz edilen aylık ücret tediye bordrosunda; işyerinin sicil numarası, bordronun ilişkin olduğu ay, sigortalının adı, soyadı, sigortalının sosyal güvenlik sicil numarası, ücret ödenen gün sayısı, sigortalının ücreti, ödenen ücret tutarı ve ücretin alındığına dair sigortalının imzasının bulunması zorunludur. Belirtilen unsurlardan herhangi birini ihtiva etmeyen (imza şartı yönünden makbuz mukabilinde veya banka kanalıyla yapılan ödemeler hariç) ücret tediye bordroları geçerli sayılmaz ve her bir geçersiz ücret tediye bordrosu için aylık asgari ücretin yarısı tutarında,
İdari para cezası uygulanır. İbraz süresi geçirildikten sonra incelemeye sunulan ve tümünün veya bir bölümünün geçersiz olduğu tespit edilen defter ve belgeler yönünden, ayrıca geçersizlik fiilleri için idari para cezası uygulanmaz, sadece tutulan defter türü dikkate alınarak bu bendin (1), (2) ve (3) numaralı alt bentlerine göre idari para cezası uygulanır.
Sosyal Güvenlik mevzuatı açısından bakıldığında, ücretlerin banka kanalı ile ödenmesi halinde imza şartı aranmamaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu ise ücret bordrosuna ilişkin daha geniş bir kapsamlı açıklama getirmiştir. Vergi Usul Kanunun “Ücretlere İlişkin Kayıt ve Vesikalar” başlıklı 238.maddesinde aşağıdaki unsurlar belirtilmiştir.
Madde 238 – İşverenler her ay ödedikleri ücretler için (Ücret bordrosu) tutmaya mecburdurlar. Gelir Vergisi Kanunu’na göre vergiden muaf olan ücretlerle diğer ücret (...) (1) üzerinden vergiye tabi hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri için bordro tutulmaz.
Ücret bordrolarına en az aşağıdaki malümat yazılır.
1. Hizmet erbabının soyadı, adı; ücretin alındığına dair imzası veya mührü (Ücretin ödenmesinde ayrıca makbuz alan iş verenlerin tutacakları ücret bordrosuna imza veya mühür konulması mecburi değildir.);
2. Varsa vergi karnesinin tarih ve numarası;
3. Birim ücreti (Aylık, haftalık, gündelik, saat veya parça başı ücreti);
4. Çalışma süresi veya ücretin ilgili olduğu süre;
5. Ücret üzerinden hesaplanan vergilerin tutarı.
Bordronun hangi aya ait olduğu baş tarafından gösterilir. Bir aya ait bordro ertesi ayın yirminci gününe kadar hazırlanıp tarihlenerek, müessese sahibi veya müdürü ile bordroyu tanzim eden memur tarafından imzalanır.
İşverenler ücret bordrolarını, yukarı ki esaslara uymak şartıyla diledikleri şekilde tanzim edebilirler
İŞ SÖZLEŞMESİNDE YER ALAN ''PERSONEL AY SONUNDA TAHAKKUK EDEN VE KENDİSİNE ÜCRET BORDROSU İLE BİLDİRİLEN ÖDEMELERE 1 HAFTA İÇİNDE YAZILI OLARAK İTİRAZ EDER 1 HAFTA İÇİNDE İTİRAZDA BULUNMAMASI HALİNDE BORDROYA MUTABIK KALDIĞINI KABUL EDER'' ŞEKLİNDE HÜKÜM BULUNMASI GEÇERLİLİK TAŞIR MI?
İZMİR BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 9. HUKUK DAİRESİ
Her ne kadar davanın tarafları arasındaki iş sözleşmesinin 1.7'nci maddesinde yer alan ''Personel ay sonunda tahakkuk eden ve kendisine ücret bordrosu ile bildirilen ödemelere 1 hafta içinde yazılı olarak itiraz eder. 1 hafta içinde itirazda bulunmaması halinde bordroya mutabık kaldığını kabul eder'' hükmü bulunmakta ise de, bu hüküm, Anayasa ve Yasa tarafından düzenlenip koruma altına alınan fazla mesai ücreti talep hakkını ortadan kaldıran nitelikte bulunması nedeniyle geçerli değildir. Hükmü bulunmaktadır.
İzmir BAM 9. HD E. 2017/374 K. 2017/767 29.06.2017
İş sözleşmesinin yer alan ''PERSONEL AY SONUNDA TAHAKKUK EDEN VE KENDİSİNE ÜCRET BORDROSU İLE BİLDİRİLEN ÖDEMELERE 1 HAFTA İÇİNDE YAZILI OLARAK İTİRAZ EDER. 1 HAFTA İÇİNDE İTİRAZDA BULUNMAMASI HALİNDE BORDROYA MUTABIK KALDIĞINI KABUL EDER'' hükmü bulunmakta ise de bu hüküm, ANAYASA VE YASA TARAFINDAN DÜZENLENİP KORUMA ALTINA ALINAN FAZLA MESAİ ÜCRETİ TALEP HAKKINI ORTADAN KALDIRAN NİTELİKTE BULUNMASI NEDENİYLE GEÇERLİ DEĞİLDİR.
18.05.2023
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.