Musa Çakmakçı
Sosyal Güvenlik Uzmanı
musacakmakci.1907@gmail.com

Fazla Mesai Ücreti Aylık Ücret İçinde Ödenebilir Mi?

1-GİRİŞ

Fazla Mesai çalışma hayatımızdaki en önemli konularından biri olup4857 Sayılı İş Yasası’nın 41’inci maddesinde tanımlanmıştır.Makalemizde,İş Kanunu’nda yer almayan fakat çalışanların iş sözleşmelerinde yasal sınırlar içinde yapılacak olan fazla mesai ücretlerinin sözleşmede belirlenen ücrete dahiledilip edilemeyeceği hususunu değerlendireceğiz.

2- FAZLA MESAİ ÜCRETİ VE GECE ÇALIŞMASI ÜCRETİ

Fazla Çalışmanın tanımı 4857 sayılı iş Kanunu’nun 41.maddesi Hükümlerince belirlenmiş olup bu hükümlere göre çalışma süresini belirleyen İş Kanunu’nun 63.maddesinde haftada en çok kırkbeş saati aşan, her bir saat çalışma karşılığı için işçiye yüzde 50 zamlı ücret veya 1,5 saat serbest zaman kullandırılmaktadır. Bununla birlikte 4857 sayılı iş Kanunu’nun 41.maddesinde”Fazla Çalışma süresi bir yılda toplam 270 saatten fazla olamaz “ denilmektedir.

4857 sayılı iş Kanunu’nun 69.maddesinde çalışma hayatında gece çalışması ve Gece süresi  "gece" en geç saat 20.00'de başlayarak en erken saat 06.00'ya kadar geçen ve her halde en fazla onbir saat süren dönemdiye belirlenmiş olup kanun hükümlere göre “İşçilerin gece çalışma süresini yedi buçuk saati geçemez”diye ifade edilmiştir. İş Kanunu uyarınca gece çalışmalarında fazla çalışma yapılması mümkün değildir hükmü bulunmaktadır.Bukanun hükmüne aykırı şekilde işçisini çalıştırmak için işveren tarafından çıkarılacak işyeri kuralı, işyeri yönetmeliği geçersiz olacaktır. Yargıtay gece çalışmalarında 7,5 saati aşan çalışmaların fazla çalışma olarak değerlendirilmesi ve haftalık 45 saati geçip geçmediğine bakılmaksızın yüzde 50 zamlı olarak fazla çalışma ücreti ödenmesi yönünde karar vermiştir.

3-FAZLA MESAİ ÜCRETİN AYLIK ÜCRETE DAHİL OLMASI

Çalışma hayatında çoğu zaman fazla mesai konusu işveren ile işçi arasında tartışması söz konusu olurken”İş sözleşmelerinde 270 saate kadar fazla mesai ücretinin iş sözleşmesinde belirlenen ücrete dâhildir “ hükmü bulunması konu ile ilgili bir tartışmayı da getirmiştir. Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin İş sözleşmelerinde 270 saate kadar fazla mesai ücretinin iş sözleşmelerinde hüküm bulunması halinde aylık ücrete dahil olunacağı kararları bulunmaktadır. Yargıtay kararlarından anlaşıldığı üzere,iş sözleşmelerinde bu konuya ilişkin madde bulunması koşulu ile işverene çalışanına 270 saate kadar fazla çalışma yaptırma olanağı sunmaktadır.

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi iş sözleşmelerinde fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dahil olduğu yönünde hükümlerini değerlendirirken fazla mesai saatinin 270 saate sınırlı olarak hükümlerin geçerli olduğunu kabul etmektedir. Bu nedenle çalışanın 270 saatten fazla çalışmayı kanıtlaması durumunda 270 saatten fazla çalışma ücretinin ödenmesi gerektiğini belirtmiştir.

4-SONUÇ

Konumuza başlık oluşturan fazla mesai ücretinin sözleşmede belirlenen esas ücrete dahil edilip, edilmeyeceği konusunda Yargıtay yukarda belirttiğimiz gibi iş sözleşmelerinde bu konuya ilişkin madde bulunması koşulu ile işçinin bordroda ihtirazı bir kayıt bulunmaksızın imzasının olması koşulu ile yıllık 270 saate kadar olan fazla mesai ücretinin iş sözleşmesinde belirlenen ücrete dâhil olduğunu kabul etmekle birlikte bu durum“sınırlı olarak değer” verme olarak değerlendirmektedir.İstihdamın sorun olduğu ülkemizde işçilerin işe girdiklerinde işveren, işçi işe alım işlemlerinde bir takım belgeler imzalatırken bu belgelerin içinde iş sözleşmesi de yer almaktadır. İşçi ise iş bulmanın mutluluğu ile gözü kapalı şekilde işverenin vermiş olduğu tüm belge ve sözleşmeleri imzalamaktadır.Sözleşmeyi okusa dahi böyle bir maddeyi gördüğünde itirazın işe alınmama sebebi olabileceği kaygısı ile kendisine sunulan sözleşmeleri yine de imzalamaktadırlar. İleride İşçi ile İşveren arasında çıkacak ihtilaflarda (uyuşmazlıklarda) yargı yoluna başvurulduğu takdirde öncelikle işçi ile işveren arasında iş sözleşmesi var olup olmadığına bakılır,düzenlenen veya düzenlenmeyen İş sözleşmesinin önemi İşçi ve İşveren için yargı sürecinde önemli bir durum arz etmektedir.

28.02.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.