Musa Albayrak
Sosyal Güvenlik Denetmeni
albayrak_musa@hotmail.com

Eksik Bildirilen Prime Esas Kazanç Tutarlarında İdari Para Cezası Muafiyet Durumu

5510 sayılı Kanunun 102. maddesi Sosyal Güvelik Kurumu tarafından uygulanacak idari para cezalarını konu almaktadır. Bu maddede özel sektör işverenlerin ve kamu idarelerinin Kanunda belirtilen yükümlülükleri yerine getirmemeleri durumunda karşılaşacakları yaptırımlardan bahsedilmektedir. 

Bu maddenin birinci fıkrası, hangi yaptırımları içermektedir?

- Sigortalıların işe giriş ve işten ayrılış bildirimlerinin yapılmaması veya geç yapılması,

- İşyeri bildirgelerinin verilmemesi veya geç verilmesi,

- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin/Muhtasar Prim ve Hizmet Beyannamelerinin verilmemesi veya geç verilmesi,

- Kuruma eksik işçilik tutarı bildirilmesi,

- Kurumca istenen yasal defter ve belgelerin ibraz edilmemesi veya ibraz edilen belgelerin geçersiz sayılması,

- Kamu kurum ve kuruluşlarının, Kurumca istenen bilgi ve belgeleri yasal süresi içinde göndermemesi,

- Sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodunun, gerçeğe aykırı bildirilmesi …

Yukarıda sayılan yükümlülüklerin Kanunda belirtilen süre ve şekilde yerine getirilmemesi halinde her biri için ayrı ayrı idari para cezası uygulanabilmektedir. Uygulanacak idari para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde ödenir veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir.

5510 sayılı Kanunun 102. Maddesinin ikinci fıkrası ne diyor? 

Kanunun 102. maddesinin ikinci fıkrasında; “Kurumca, birinci fıkrada belirtilen bildirge, beyanname, belge veya defterlere istinaden sigortalıların ve çalışma gün sayılarının eksiksiz bildirilmesi şartıyla bildirilen prime esas kazanç tutarında, fiilin işlendiği tarihteki brüt asgari ücretin üçte birini geçmeyecek ve %1’ini aşmayacak şekilde eksiklik tespit edilmesi durumunda, eksikliğin on beş gün içinde düzeltilmesi için ilgiliye yazılı ihtar verilir. Bu süre sonunda tespit edilen eksik tutarın Kuruma bildirilmemesi halinde birinci fıkranın ilgili hükümlerine göre idari para cezası verilir. Eksikliğin işverence tespit edilmesi durumunda bu süre; bildirge, beyanname, belge veya defterlerin Kuruma verilmesinden itibaren on beş gündür.” hükmü amirdir. 

Söz konusu madde hükmü ile Kuruma verilmesi gereken bildirge, beyanname, belge veya defterlerdeki tutarlarda, belirtilen oranlardaki eksikliklerin giderilmesi için işverenlere 15 günlük bir süre verilmesi öngörülmekte; idari para cezalarının, eksikliklerin bu süre sonunda da giderilmemesi durumunda uygulanacağı belirtilmektedir.

Belirtilen muafiyet uygulaması; 

Kurumun denetim ve kontrol ile görevli memurları tarafından yapılan tespitler, diğer kurum ve kuruluşların denetim elemanlarının yaptıkları tespitler, kamu kurum ve kuruluşlarından alınan bilgi ve belgelere istinaden yapılan tespitler ve mahkeme kararları ile elde edilen belgelere göre; sigortalı sayısının ve bu sigortalıların prim gün sayılarının eksiksiz bildirilmiş olması kaydıyla sadece prime esas kazançlarında eksiklik olması halinde uygulanacaktır. 

Bu muafiyetten yararlanabilmek için işverenlerin bazı şartları taşıması gerekmektedir

-İşyerinden bildirilen sigortalıların ve bu sigortalıların çalışma gün sayılarının eksiksiz bildirilmesi, 

- Eksikliğin sadece bildirimi yapılan sigortalıların prime esas kazançlarına ilişkin olması, 

- Eksik bildirilen prime esas kazanç tutarının, fiilin işlendiği tarihteki brüt asgari ücretin üçte birini geçmemesi, 

- Eksik bildirilen prime esas kazanç tutarının, eksikliğe konu aya ilişkin işverence bildirimi yapılan toplam prime esas kazanç tutarının % 1’ini aşmaması, 

şartlarının birlikte gerçekleşmiş olması halinde işverenler söz konusu muafiyetten yararlanabilecektir.

Ayrıca; Eksikliğin Kurum tarafından tespit edilmesi halinde, Kurumca yapılan ihtar üzerine eksikliğin işverence on beş gün içinde giderilmesi, işveren tarafından tespit edilmesi halinde ise eksikliğin bildirge, beyanname, belge veya defterlerin Kuruma verilmesinden itibaren on beş gün içinde giderilmesi gerekmektedir.

Örnek: (A) işyerinden 2021/Ocak ayına ait yasal süresi içinde verilen bildirgede 15 sigortalı için toplam 450 gün ve 60.000-TL tutarında prime esas kazanç bildirildiği tespit edilmiştir.

Yapılan incelemede bildirimi yapılmış olan bu sigortalılardan üçü için 2021/Ocak ayına ait toplam 500 TL tutarındaki sigorta primine esas kazanç tutarının Kuruma eksik bildirildiği tespit edilmiştir.

Açıklama: Burada söz konusu eksiklik, sigortalıların sadece prime esas kazançlarına ilişkindir. Eksik sigortalı bildirimi veya sigortalıların gün sayılarında eksiklik olduğu ile ilgili bir durum yoktur. Şimdi Kanunda belirtilen muafiyet oranları ile ilgili yorum yapılabilir. Örneğe baktığımızda, eksik bildirilen prime esas kazanç tutarının 500 TL olduğu görülmektedir.  

1. kriter: Eksiklik, fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücretin üçte birini geçmeyecek 

2021 yılı brüt asgari ücret 3577,50 TL; bu tutarın üçte biri ise 1192,50 TL’ dir. Eksik prime esas kazancımız 500 TL  olduğundan ilk kriter sağlanmıştır. (500<1192,50)

2. kriter: Eksiklik, ilgili aya ait bildirimi yapılan toplam sigorta primine esas kazancın % 1’ini aşmayacak

İşyerinden 2021/Ocak ayında bildirilen toplam prime esas kazanç 60.000 TL; bu tutarın yüzde 1’ i ise 600 TL’ dir. Eksik prime esas kazancımız 500 TL olduğundan ikinci kriterin de sağlandığı görünüyor. (500<600)

Sonuç: 

Sigortalı sayısında eksiklik yoktur. ✔

Sigortalıların gün sayılarında eksiklik yoktur. ✔

Oranlar ile ilgili iki kriter de sağlanmıştır. ✔

İşte bu durumda işverene hemen idari para cezası uygulanmayacaktır. Kurumca işverene, söz konusu eksikliğin giderilmesi amacıyla ek belgenin/beyannamenin verilmesine yönelik ihtar çekilecektir. Eksikliğin, ihtar yazısının tebliğ tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde yerine getirilmesi halinde idari para cezası uygulanmayacaktır. Ancak, bu süre içinde ek belgenin/beyannamenin düzenlenerek Kuruma verilmemesi halinde, işveren hakkında 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesine göre idari para cezası uygulanacaktır.

Sonuç:

Bu yazımızda işverenler tarafından yerine getirilmesi gereken yükümlülükler ve bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde idari para cezası ile karşı karşıya kalabilecekleri belirtilmiştir. Ancak Kanun hükümleri ve verilen örneklerden de anlaşılacağı üzere işverenlere her durumda ve derhal ceza uygulanmadığı, bazı durumlarda eksiklik tespit edilmesi halinde bu eksikliklerin giderilmesi için süreler verildiği, bu süreler dahilinde de yükümlülük yerine getirilmemişe idari para cezası uygulanmasının kaçınılmaz olacağı aktarılmıştır.

29.04.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.