Murat Tokat
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
murat_tokat_50@hotmail.com

Vergi Resim Harç İstisna Belgesinin Turizm İşletmelerindeki Önemi

Bildiğimiz gibi ihracat ve diğer döviz kazandırıcı faaliyetlerde damga vergisi ve harç istisnası ile ilgili olarak uygulama genel tebliği; 18.05.2017 tarih ve 30070 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. (Aynı gün hem ekonomi bakanlığı tebliği, hem maliye bakanlığı tebliği ayrı ayrı yürürlüğe girmiştir. )

Yayınlanan bu tebliğlerle daha önce yürürlükte bulunan; Devlet bakanlığı (dış ticaret müsteşarlığının daha önce bağlı olduğu bakanlık) ve Maliye bakanlığının ortak tebliği olan 27.02.2004 tarih 25386 sayılı resmi gazete tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.  

Yeni tebliğ, genel hatları ile eski tebliğ ile aynı olmakla birlikte, uygulamada bazı önemli değişiklikler meydana getirmiştir. Bu değişikliklere aşağıda değineceğiz. Ancak 09.08.2016 tarihinden önceki dönemlere ilişkin ihracat ve diğer döviz kazandırıcı faaliyetler bakımından söz konusu eski tebliğ geçerliliğini koruyacaktır.

Söz konusu yeni tebliğin; “Diğer döviz kazandırıcı faaliyetler” başlıklı 5. Maddesinin h) fıkrası ile turizm işletmeleri eski tebliğde olduğu gibi kapsamda bulunmaktadır.

 “5. Madde/h) Turizm müesseseleri ile seyahat acentelerinin yurt içindeki ve yurt dışındaki turizm faaliyetleri sırasında yaptıkları döviz karşılığı hizmet satışları”.

DAMGA VERGİSİ VE HARÇ İSTİSNASINDAN YARARLANILMASI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

Vergi Resim Harç İstisna Belgesi Sahibi Olmak

(Döviz kazandırıcı faaliyet taahhüdünde bulunmak)

Ekonomi Bakanlığı’na bağlı Dış ticaret müsteşarlığınca istenen evraklarla (18.05.2017 tarih 30070 sayılı resmi gazete Ekonomi bakanlığı tebliği ek-1 VRHİB almak için istenen belgeler) birlikte müracaat ederek VRHİ belgesine sahip olmak.  İlgili tebliğde belirlenen şartları sağlamak ve gelecek 24 ay içinde tahmin edilecek tutar kadar yurt dışından döviz kazandırıcı faaliyette bulunulacağı taahhüt edilecektir.

Taahhüt Kapatma İşlemini Yapmak

İlgili 24 ay sürenin bitişinden itibaren 3 ay içinde Merkez bankası şubesine müracaat ederek, döviz kazandırıcı faaliyeti faturalarla, ve Banka Döviz Alım Belgeleri (DAB) ile tevsik etmek.

Burada bilinmesi gereken husus; belge alınırken taahhütte bulunulan tutar tahmin üzerine yazıldığından, tevsik edilecek tutar genellikle bu tutarın altında olmaktadır.  Tevsik edilecek belgelerin toplam tutarı da zaten yararlanılmış olan istisna rakamları üzerinden merkez bankasının hesaplaması neticesinde belirlenmektedir.

BELGENİN SAĞLADIĞI AVANTAJLAR

a. Damga vergisi istisnası

Turizm işletmeleri ile seyahat acenteleri arasında imzalanan kontenjan sözleşmelerinde 2018 yılı için ödenmesi gereken damga vergisi tutarı 330,30 TL dir.

(62 seri nolu damga vergisi genel tebliği- 29.12.2017 – 30285 (Mükerrer) Resmi Gazete)

Söz konusu 330,30 TL lik tutar; şayet sözleşme 2 nüsha yapılmış ise; Maktu damga vergisi sınıfına girdiğinden her iki taraf için ayrı ayrı ödenmesi gerektiği bilinmektedir.

Tebliğde belirlenen şartları sağlayan VRHİ belgesi sahiplerinin ayrı ayrı ödemeleri gereken; 330,30 TL lik damga vergisi;  her iki taraf için İSTİSNA olacaktır.

Ayrıca Damga vergisi konusuna değinmişken bilinmesi gereken bir hususu da açıklamakta yarar olacaktır. 09 Ağustos 2016 tarih 29796 sayılı Resmi gazetede yayınlanan 6728 sayılı kanunun 23. Maddesi hükmü gereği; nispi damga vergileri sadece bir nüshası damga vergisine tabidir şeklinde değiştirilmiştir.

Kanun metninde yazıldığı şekli;

“Bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kâğıtlardan, maktu vergiye tabi olanların her bir nüshası ayrı ayrı aynı miktarda; nispi vergiye tabi olanların ise sadece bir nüshası damga vergisine tabidir.”

Belge kapsamında ödenmemiş olan damga vergisi için yapılması gereken işlem;

Sözleşme tarihinden itibaren 1 ay içinde, belge sahipleri tarafından kendilerinin bağlı bulunduğu vergi dairesine, Maliye bakanlığı tebliğinin ek-1’nde (18.05.2017 tarih ve 30070 Resmi Gazete Maliye Bakanlığı ek-1 tebliği) belirtilen tablo ve VRHİB örneği her bir sözleşme için ayrı ayrı doldurularak gönderilmelidir.

(Sözleşmenin bir suretinin vergi dairesine gönderilmesine gerek yoktur.)

Burada dikkat edilmesi gereken husus damga vergisi istisnasından yararlanabilmek için her iki işlem tarafının da belge sahibi olması gerektiği hususudur.  Bir önceki tebliğde böyle bir şart bulunmazken Mayıs 2017 tarihinde yayınlanan tebliğ ile bu husus değiştirilmiştir.

Bu makalemiz ile Hem maliye bakanlığı, hem ekonomi bakanlığı birimlerine bu konuda eleştirimiz;

Belge sahibi olan firmanın bu istisnadan yararlanması gerektiği hususudur. (Karşı firmanın belgesinin olup olmaması durumu, belgesi olan tarafı etkilememelidir)

a. Karşıdaki firmanın belgesinin olmaması nedeni ile belgesi olan tarafın bu istisnayı kullanmaktan mahrum bırakılması yani bize göre cezalandırılması usul ve yasalara aykırıdır.

b. Ayrıca özellikle turizm işletmeleri ve acentelerinde birçok kez karşı firma; yurtdışında faaliyet gösteren acente ve tur operatörü olması nedeni ile (Türkiye’de vergi mükellefiyeti bulunmadığından) bu belgeye sahip olması mümkün olmamaktadır. Yine burada da belge sahibi firmanın bu istisnayı kullanmaktan mahrum bırakılması yani bize göre cezalandırılması usul ve yasalara aykırıdır.

Kaldı ki turizm işletmelerinin kullanmış olduğu bu damga vergisi istisnası; “maktu damga vergisi” sınıfına girmesi nedeni ile, nüsha sayısı üzerinden damga vergisine tabiidir. Sonuç olarak;

belgesi olan tarafın;  kendisi için almış olduğu nüsha için, bu istisnayı kullanması gerektiği,

belgesi olmayan tarafın ise; sadece bir nüsha için damga vergisini ödemesi gerektiği şeklinde bir düzeltme yapılmasına ihtiyaç olduğunu düşünmekteyiz.

b. Banka kredilerini DÖVİZ olarak kullanma imkanı

05.01.2018 tarihinde yayınlanan 30312 sayılı resmi gazete kararına göre; döviz geliri olmayan kişilere döviz kredisi kullanılmasına 02.05.2018 tarihinden itibaren kısıtlama geleceği resmi gazetede ilan edilmiştir.

Söz konusu kararda döviz gelirinden kasıt edilen ise ; “İlgili mevzuat ile belirlenen ihracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerden elde edilen gelirler” şeklinde açıklanmıştır.

Söz konusu karara göre döviz kazandırıcı faaliyet belgesine sahip (VRHİ Belgesine sahip olmak) firmalar döviz kredisini sorunsuz bir şekilde kullanabileceklerdir.

Bu belgeye sahip olmayan, özellikle turizm işletmelerinde nasıl bir belge isteneceği konusunda şu an için netlik bulunmamaktadır.

c. Banka Kredilerinde BSMV İstisnası

VRHİ Belgesi kapsamında kullanılan kredilerin faiz tutarları üzerinden alınan %5 tutarındaki BSMV, İSTİSNA olacaktır. (05.12.2008 tarih 27075 Sayılı resmi gazete ile yayınlanan Dış Ticaret Müsteşarlığı tebliği) 

21.03.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.