Murat Sarıgöl
Yeminli Mali Müşavir
E.Vergi Başmüfettişi
ozantax@gmail.com

Akaryakıt Sektöründe 213 V.U.K 359/Ç Sorunu

Ülkemizde çok sayıda akaryakıt istasyonu otomasyon verilerinin silinmesi  sureti ile vergi kayıp kaçağına sebep olduğu  şüphesiyle vergi incelemesine alınmıştır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu 359 maddesine  ç bendi şu şekildedir.

“ç) (7318 sayılı kanunun 4 üncü maddesiyle eklenen fıkra. Yürürlük: 30.04.2021)Hazine ve Maliye Bakanlığınca yetkilendirilmediği halde, ödeme kaydedici cihaz mührünü kaldıran, donanım veya yazılımını değiştiren veya yetkilendirilmiş olsun ya da olmasın ödeme kaydedici cihazın hafıza birimlerine, elektronik devre elemanlarına veya harici donanım veya yazılımlarla olan bağlantı sistemine ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemlere fiziksel veya bilişim yoluyla müdahale ederek; gerçekleştirilen satışlara ait mali belge veya bilgilerin cihazda kayıt altına alınmasını engelleyen, cihazda kayıt altına alınan bilgileri değiştiren veya silen, ödeme kaydedici cihaz veya bağlantılı diğer donanım ve sistemler ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemler tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığı veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini önleyen veya bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine sebebiyet verenler üç yıldan (7394 sayılı kanunun 4 üncü maddesiyle değiştirilen ibare. Yürürlük: 15.04.2022) sekiz (**)  yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

213 sayılı Vergi Usul Kanunun Bazı Kaçakçılık Suçlarının Cezalandırılmasında Usul başlıklı 367/4. maddesinde ise,

“(7318 sayılı kanunun 5 inci maddesiyle eklenen fıkra. Yürürlük: 30.04.2021)359 uncu maddenin (7423 sayılı kanunun 2 nci maddesiyle değişen ibare. Yürürlük: 01.01.2024)(ç) ve (d) fıkralarında (**)yazılı suçların işlendiğinin inceleme sırasında tespiti halinde incelemenin tamamlanması beklenmeksizin, sair suretlerle öğrenilmesi halinde ise incelemeye başlanmaksızın Vergi Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları tarafından bu tespitlere ilişkin rapor düzenlenir ve rapor değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla birlikte keyfiyet Cumhuriyet başsavcılığına bildirilir. Kamu davasının açılması için incelemenin tamamlanması şartı aranmaz.”  denilmektedir.

Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliğinin “Vergi Suçu Raporu ” başlıklı 54. maddesinde, “213 sayılı Kanunun 359. maddesi kapsamındaki fiillerin tespiti durumunda aynı Kanunun 367. maddesi uyarınca yeterli sayıda vergi suçu raporu düzenlenir.” denilmektedir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunun 359/a ve b bentleri kapsamında yapılacak suç duyurularında inceleme sonuçlandıktan sonra vergi suçu raporu düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak 359/ç bendi kapsamında yapılan suç duyurusunda ise vergi inceleme elemanlarınca yapılacak incelemenin sonuçlanması beklenmeksizin 367. maddenin 4. bendi uyarınca suç duyurusunda bulunulması gerektiği belirtilmektedir.

Söz konusu madde pek çok akaryakıt istasyonun  mağdur olmasına sebep olmaktadır. Zira 359 maddenin ç bendine göre fiilin gerçekleşmesi mühürün kaldırılması, kayıtların silinmesi, yazılıma müdahale ve Hazine Maliye Bakanlığı ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına bildirilmesi gereken bilgilerin iletilmesine engel olunmasıdır. Vergi kaçakçılığı fiili ise vergi inceleme elemanlarınca yapılacak vergi incelemesi sonucunda ortaya çıkarılabilecek bir durumdur.

Uygulamada vergi inceleme elemanları 367 maddenin 4 bendini dikkate alarak inceleme sonucunu beklemeksizin savcılıklara suç duyurusunda bulunmaktadır. Bu durum inceleme tamamlanmadan şirket müdürleri hakkında dava açılmasına sebep olmaktadır. Böylece açılan dava sayıları artmış ve adliyenin de iş yükü artmıştır. 

Kanun koyucu ile yapılmak istenen düzenleme akaryakıt sektöründe kayıp kaçağa sebep olan mükelleflerin tespiti ve cezalandırılması iken mükellefiyet görevlerini yerine getiren mükelleflerde mağdur olmaya başlamıştır. Bu durumun engellenmesi için 359/c bendinin 367.maddeye eklenen 4. bendin gözden geçirilerek yeni bir düzenleme yapılması gerekmektedir.

İnceleme yapılmadan veya tamamlanmadan, mükellefler hakkında suç duyurusunda bulunulması şirket müdürlerini henüz baştan sahte veya yanıltıcı belge kullanan veya düzenleyen konumuna düşürmektedir ki bu durum da Hukuk Devleti ilkesi ile bağdaşmamaktadır.

13.01.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.