Murat Kalyoncu
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
mkalyoncu2002@yahoo.com

Son Düzenlemeler Işığında Bordrodaki Damga Vergisi Hesaplamalarına Dikkat

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu, “Mükellefiyetler ve İstisnalar” başlıklı birinci bölümde yer alan 1. madde damga vergisine tabi olan konuları belirlemiştir. Bu madde uyarınca; “Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga vergisine tabidir. Bu kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade ettiği” belirtilmiştir.

Söz konusu (1) sayılı tablonun “Makbuzlar ve Diğer Kağıtlar” başlıklı maddesinin makbuzlar fıkrasının (b) bendi uyarınca  “Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak carî hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kâğıtlar” da damga vergisine tabi olduğu düzenlenmiştir. 

Bilindiği gibi, 9 Kasım 2022 tarihli, 32008 sayılı resmi gazetede yayınlanan 7420 sayılı “Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile bordro hesaplamalarında bazı değişikliklerin önü açıldı.

Bu değişiklikler;

-193 sayılı Kanunun “Müteferrik İstisnalar” başlıklı altıncı bölümünde yer alan ücretlerdeki gelir vergisi istisnalarını içeren 23. maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinin parantez içi hükmü “işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir.” (Madde 2) ile,

-“İşverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 Türk lirasını aşmayan ödemeler, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre prime esas kazanca dâhil edilmez ve bu tutar üzerinden 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu uyarınca gelir vergisi hesaplanmaz.” (Geçici Madde 1) olarak karşımıza çıkmaktadır.

Dolayısıyla, yemek bedelinden gelir vergisi, elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerinden de gelir vergisi ve prim hesaplanmayacak. Bununla birlikte iki istisnadan da damga vergisi istisna edilmemiştir. Dolayısıyla bu iki olası bordro kaleminden damga vergisi hesaplanacaktır.

Çünkü; 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu uyarınca “Damga Vergisinden İstisna Edilen Kağıtlar” içeren (2) sayılı tabloda “Ticari ve Medeni İşlerle İlgili Kağıtlar” başlıklı 4. maddesinin 34. fıkrasında ücretle ilgili düzenlenen istisna, aylık brüt ücrete isabet eden kısım olarak belirtilmesinin dışında bununla bir düzenleme bulunmamaktadır.

Bu çerçevede üst sınır olarak belirlenen bir günlük yemek bedeli olan 51,00 TL ile, yine üst sınır olarak belirlenen elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık öngörülen aylık 1.000,00 TL’nin her ne kadar toplumsal düzeyde algılananın aksine net olarak değil, brüt olarak değerlendirilip, bordroya yazılması gerekmektedir.

Buna göre;

Örneğin; aylık 1.000,00 TL ve altı için (üst sınırdan verildiğini varsayalım) üzerinden damga vergisi (%,0759-7,59 TL) düşülerek, 1.000,00 TL - 7,59 TL = 992,41 TL,

Yemek tutarının ise bir günlük yemek bedelini 51,00 TL (ay içerisinde 26 gün çalıştığını varsayalım)

51,00 TL X 26= 1.326,00 TL (Çalışılan günlerin brüt yemek istisna tutarı), 

1.326,00 TL üzerinden de (%0759-10,06 TL) düşülerek 1.326,00 TL–10,06 TL = 1.315,94 TL

olarak ödemesi gerçekleştirilmelidir.

Yararlanılan Kaynaklar

488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu

7420 sayılı Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

Murat Kalyoncu (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir)

27.12.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.