Murat Atik
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
muratatik@mamusavirlik.com.tr

AYM Tarafından 2021 Yılında Enflasyon Düzeltmesi Yaptırılmamasına İlişkin Hükmün İptalinin Neticeleri Hk

Anayasa Mahkemesi (AYM) 16.01.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 30/11/2023 Tarihli ve E: 2023/105, K: 2023/208 Sayılı Somut norm denetimi Kararı ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun (VUK) geçici 33 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan "...2021" ibaresinin anayasaya aykırı olduğuna ve iptaline oybirliği ile karar verdi.

Her ne kadar Söz konusu karar , 2021 yılı için enflasyon şartlarının oluşmasına rağmen söz konusu geçici madde ile enflasyon düzeltmesi yaptırılmaması nedeniyle fazladan vergi ödediğini ileri sürerek ihtirazî kayıtla beyanda bulunan ve yapılan tahakkukumun iptali ve tahakkuk ettirilen kurumlar vergisinin terkini ve fazla ödenen verginin faiziyle birlikte iadesi talebiyle açtığı davada itiraz konusu kuralın Anayasaya aykırı olduğu kanısına varan bir mahkemenin itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesine yaptığı başvuru sonucunda alınmış olsa da , Söz konusu iptal kararının sadece, ihtirazi kayıtla dava açmış olan mükellefleri kapsamadığın görüş ve kanaatindeyiz.

Bilindiği üzere 1982 Anayasa’sının 153. Maddesinin son fıkrası uyarınca yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlamaktadır.  İş bu sebeple söz konusu iptal kararı, vergi mahkemesinde dava açmayan yani ilgili döneme ait beyannamelerini ihtirazi kayıtla vermeyen mükellefler içinde  hüküm içermektedir. 

Söz konusu kararın geriye yürümeyeceğine dair Anayasamızın 153. Maddesinde hüküm yer almış olsa da , “hangi tür kararların geriye yürümeyeceği” konusunda bir belirlilik yoktur. Lakin Doktrinde söz konusu hükmün “kişilerin lehine olan kanun hükmünün iptal edilmesi durumunu (kazanılmış hakların korunmasını) kapsadığı” yönünde görüş birliği olduğunu söyleyebiliriz.      

Her ne kadar söz konusu iptal kararından sadece dava açanların faydalanabileceği ve bu nedenle derdest davası olmayan mükellefler iptal hükmünün kapsamında olmadığı iddia edilmiş olsa da bu görüşe katılmamız mümkün değil.  Nitekim  Danıştay VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU'nun 21.11.2012 tarihli ve Esas: 2010/630-Karar:2012/383 sayılı kararında bunu açıkça ifade etmiştir. Şöyle ki ;  : "İdari işlem oluşturmak amacıyla idari makamlara başvuru olanağı tanıyan 2577 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesinin, vergi hukukuna ilişkin başvuru ve işlemler hakkında da uygulanabileceğinde kuşku bulunmamaktadır. Davacının Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının doğurduğu yeni hukuki durumdan faydalanabilmek için yaptığı başvurunun, idari davaya konu olabilecek bir işlem kurulması amacıyla yapılmış olması nedeniyle 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun 10'uncu maddesi kapsamında bir başvuru olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.  Bu nedenle, vergi ziyaı cezalı tarhiyata ilişkin vergi mahkemesi (ret) kararı kesinleşmiş olsa bile ve bu kesinleşmeye bağlı olarak düzenlenen ödeme emrine karşı dava açma süresi de geçmiş olsa bile AYM nin iptal kararından geçmişe etkili olarak yararlanmak amacıyla İYUK madde 10 kapsamında idareye başvurulması, idarenin gerekli düzeltmeleri yapmaması halinde vergi mahkemesinde dava açılması anayasal bir haktır"

İş bu sebeple 2021 dönemine ait beyannamenin ve buna bağlı tarhiyatın söz konusu iptal kararı ile ortaya çıkan yeni hukuksal koşula (yeni hukuki duruma/yeni hukuki vakıaya) göre, yani (enflasyon düzeltmesi uygulanmış haline göre) düzeltilmesi amacıyla İYUK madde 10 kapsamında vergi dairesine başvuru yapılması mümkün olduğunu, idareden açık ya da zımni red geldiğinde ise konuyu doğrudan vergi mahkemesine taşımalarının önünde herhangi bir hukuki engel bulunmadığı görüş ve kanaatindeyiz.

Not: Yazının hazırlanmasında teorik olarak ufkumuzu saçan büyük üstad Zübeyir BAKMAZ hocamıza teşekkürü borç bilirim.

19.01.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.