Murat Atik
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
muratatik@mamusavirlik.com.tr

Vergiye Uyumlu Mükelleflere %5 Vergi İndirimi Uygulaması

8 Mart 2017 tarih 30001 sayılı  Resmi Gazete ‘de yayımlanan 6824 sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun “un 4. maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu'nun mülga mükerrer 121. maddesi başlığıyla birlikte değiştirilerek 1.1.2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere "Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi" uygulaması getirilmiştir.

Bize göre son derece yerinde ama mükellefler nezdinde bir o kadar risk arz eden bir düzenleme yapılmış olup, vergi yapılandırma ve aflar sebebiyle kendisine terettüp eden vergiyi yasal süresinde ödeyen mükelleflerin belleklerinde yer etmiş olan güvensizliği ve olumsuz düşünceyi belli oranda da olsa düzeltecektir.

Bu yazımızda mesleğimiz ve mükellefler nezdinde faydalı olduğunu düşündüğümüz “vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi” uygulamasına değinmek istedik.

Uygulamanın Kapsamı

Kurumlar vergisi mükellefleri indirim uygulamasının kapsamına giriyor. Bununla birlikte, finans ve bankacılık sektöründe faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları indirim imkanından yararlanamıyorlar.

İndirim uygulaması gelir vergisi mükelleflerinden ise sadece ticari, zirai veya serbest meslek faaliyetinde bulunanlar için geçerli.

Yani esnaflar, beyanname veren büyük çiftçiler ve serbest çalışan doktor, avukat, mimar, mali müşavir gibi serbest meslek erbabı bu indirim uygulamasının kapsamına giriyor.

Vergi İndiriminden Faydalanmanın Şartları

• İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş “Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak sonradan düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla beyanname verilmiş olması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmıyor”. Ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması, “Ancak her bir beyanname itibarıyla 10 liraya kadar yapılan eksik ödemeler bu şartın ihlali sayılmıyor”
• İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması, “Ancak yapılan tarhiyatın, indirimin hesaplanacağı gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken süreden önce kesinleşmiş yargı kararlarıyla veya uzlaşma ya da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış olması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmıyor. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son 2 yılla ilgili olarak sonradan da vergi incelemesi yapılabilir. Bu inceleme sonucunda söz konusu yıllardan biri için ikmalen, resen veya idarece tarhiyat yapılıp bu tarhiyat kesinleşirse, indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergilerin geri ödenmesi gerekiyor. Ancak bu durumda vergi ziyaı cezası kesilmiyor.”
• Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibariyle vergi aslı ( vergi cezaları dahil) 1.000 Türk Lirasının Üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması “Söz konusu bin liralık borcun hesabında Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergi asılları ile vergi cezalarının (vergi ziyaı cezası, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları) toplamı dikkate alınırken, borcun hangi döneme ait olduğunun önemi bulunmuyor.”
• Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde sayılan fiillerin işlenmemiş olması şarttır.”İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki 4 takvim yılında 359. maddede sayılan bu ve buna benzer fiilleri işlediği tespit edilenler de vergi indirimi imkânından yararlanamıyorlar.”

Yürürlülük Tarihi

Bilindiği üzere, Yasa 8 Mart 2017’de yürürlüğe girdi. Mamafih, indirim uygulaması 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri için geçerli.

Daha açık bir ifade ile,  vergi indiriminden ilk olarak 2018 yılının Mart ve Nisan aylarında verilmesi gereken 2017 yılına ilişkin gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri için yararlanılabilecek. Tabiî ki 2018 yılının Mart ve Nisan aylarında verilecek olan 2017 yılına ilişkin gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinde bu indirim imkânından yararlanacak olan mükelleflerin, 2017, 2016 ve 2015 yıllarına ilişkin vergi beyannamelerini kanuni süresinde vermiş olması ve indirimden faydalanmanın diğer şartlarını da taşıması gerekmektedir.

Uygulama

Şu an itibari ile İndirim oranı yüzde 5 olarak belirlenmiş durumda. Mükellefler, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan ve kendilerine terettüp verginin % 5’i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden tenzil edildikten sonra kalan tutarının ödenmesi suretiyle indirim imkânından yararlanılmış olacak. Ancak hesaplanan indirim tutarı hiçbir suretle 1 milyon liradan fazla olamaz.

Örneğin, 2017 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde 500 bin lira matrah beyan eden ve 90 bin lira geçici vergi ödemesi bulunan bir kurumun, indirim şartlarını sağladığı varsayımına göre, 2018 Nisan ayında vereceği kurumlar vergisi beyannamesinde yararlanacağı indirim ve ödeyeceği kurumlar vergisi tutarları aşağıdaki gibi hesaplanacak.

2017 yılına ilişkin kurumlar vergisi matrahı	500.000,00
Hesaplanan kurumlar vergisi (% 20)	100.000,00
Ödenen geçici vergiler (-)	90.000,00
Ödenmesi gereken kurumlar vergisi (100.000-90.000)	10.000,00
Mahsup edilecek vergi indirimi (100.000 * % 5)	5.000,00
Ödenecek kurumlar vergisi (10.000-5.000)	5.000,00

SONUÇ

1.1.2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere "Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi" uygulaması getirilmiştir. Söz konusu indirimden faydalanma hakkına sahip olan mükelleflerin yukarıda sayılan şartların hepsini bir arada sağlaması gerekiyor.

Yani, indirim hakkına sahip olan mükellef bir defaya mahsus olsa da vergi beyannamesini zamanında vermemiş ise ya da ödemesini bir defaya mahsus olarak geciktirir ise indirim hakkını kaybedecektir. Örnek vermek icap ederse, geçici vergi çıkmadığı için verilen gelir vergisi geçici vergi beyannamesi üzerindeki 33.90 TL tutarındaki damga vergisinin ödenmesinin unutulduğu bir durumda uygulamadan yararlanılamayacağı sonucu çıkmaktadır.

Belki mükellefler nezdinde en önemli risk arz eden durum, indirimden yararlanılan yıla ilişkin olarak sonradan yapılan vergi incelemesinde tarhiyat yapılır ve kesinleşir ise,  vergi zıyaı cezası kesilmese de yararlanılan indirim tutarı mükelleften talep edilmesidir ki bunun anlamı da; mali idare indirimden yararlanmak isteyen mükelleflerin sadece bugünü ve geçmişi değil aynı zamanda geleceği de görebilme ve kontrol etmelerini beklemektedirler ki bununda indirimden faydalanmak isteyen mükellefler açısından çok riskli olduğunu düşünmekteyiz.

09.01.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.