Muhammed Orhan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
muhammedorhan61@gmail.com

Vergide Kaçakçılık Suçu ve Sonuçları

Vergi kaçakçılığı, tanım olarak, vergi ile yükümlülüklerin vergi kanunlarına aykırı olarak kısmen veya tamamen yerine getirilmemesidir. Daha genel bir ifadeyle, vergi yükümlüsü olan kişi ve kurumların, ödemeleri gereken vergileri kanuna aykırı bir şekilde eksik hesaplamaları veya hiç hesaplanmamasıdır. Vergi mükellefleri, bilinçli olarak vergisel yükümlüklerinden kaçınarak vergi ziyaına sebebiyet vermektedir. Dünyada ve Ülkemizde, vergi kaçakçılığı ile ilgili yoğun bir mücadele verilmektedir. Bununla ilgili caydırıcı cezalar konulmaktadır. Vergi Usul Kanunumuzun (V.U.K) 359.maddesinde kaçakçılık suçlarının tarifi ve cezai müeyyideleri açıklanmıştır.

1. Vergi Kaçakçılığının Nedenleri:

Vergi kaçakçılığı konusunda yapılan araştırmalarda, aşağıda belirtilen nedenlerle vergi yükümlülerinin, mazeret teşkil etmese bile, vergi kaçırma yoluna gittikleri belirlenmiştir.

• Eğitim Düzeyi ve Vergi Ahlakı: Eğitim düzeyi yüksek olan kişilerin, eğitim düzeyi düşük kişilere göre, verginin doğru hesaplanıp ödenmesi konusunda bilinçli olduğu yapılan araştırmalara göre tespit edilmiştir. Herkes kaçırıyor düşüncesinde olan vergi mükellefleri, vergiyi kaçırma teşebbüs edebilmektedir.
• Gelir Düzeyi veya Ekonomik Durum: Gelir düzeyi düşük olan kişilerin, daha fazla vergi vermekle zor duruma düşecekleri kaygısı veya rakipleriyle rekabet edemeyecekleri düşüncesi ile vergi kaçırma yoluna gitmelerine yol açmaktadır. Yüksek enflasyon yaşanan ekonomilerde, artan girdiler nedeniyle, zora giren mükellefler verginin daha az ödeme yoluna gidebilmektedir.
• Vergi Oranları ve İlave Vergi Yükü: Vergi oranlarının yükselmesi ve konulan ilave vergiler nedeniyle, gelir kaybına uğrama düşüncesiyle, önceki dönemlerde ödedikleri vergi tutarında vergi ödemek istedikleri için verginin kaçırılması yoluna gidebilmektedir.
• Denetim Olasılıkları ve Eksiklikleri: Denetim alanındaki yapısal sorunlar ve eksikler,  vergi denetim memurlarının azlığı, denetim olasılığının düşük olması gibi nedenlerle vergi kaçırmada belirleyici bir faktör olabilmektedir.

2. Kaçakçılık Suçları ve Cezaları:

            Vergi Usul Kanunun 359. Maddesinde kaçakçılık suçları tarifi ve cezai müeyyideleri belirtilmiştir:

• Vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen, saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan;

A. Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler

B. Defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar

Hakkında on sekiz aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Varlığı noter tasdik kayıtları veya sair suretlerle sabit olduğu halde, inceleme sırasında vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, gizleme olarak kabul edilir. Gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belge ise, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgedir.

• Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Bu Kanun hükümlerine göre ancak Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan kişilerin basabileceği belgeleri, Bakanlık ile anlaşması olmadığı halde basanlar veya bilerek kullananlar iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Ancak, kaçakçılık fiilini VUK 371. Maddede yazılı pişmanlık şartlarına uygun olarak durumu ilgili makamlara bildirenler hakkında bu madde hükmü uygulanmaz.

3. Kaçakçılık ve Vergi Ziyaı Cezası:           

VUK. 341. Maddesine göre, vergi ziyaı, mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili yükümlülüklerini zamanında yerine getirememesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden, verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesini veya eksik tahakkuk ettirilmesidir. Vergi ziyaına VUK. 359.maddesinde yazılı fiillerle sebebiyet verilmesi halinde, ziya uğratılan verginin üç katı tutarında, bu fiillere iştirak edenlere ise bir kat olarak ceza kesilir.

Sonuç olarak, devlet yatırımlarının ve sosyal harcamaların karşılanabilmesi için vergi kaçaklarının önlenmesi için gereken önlemlerin ve tedbirlerin alınması zorunlu hale gelmektedir. Bunun için, bu sorunun her yönüyle incelenmesi, iktisadi, sosyal ve hukuki boyutlarının ele alınarak değerlendirilmesi gerekir. Vergi mükelleflerinin, verginin tam olarak hesaplanıp beyan edilmesi konusunda bilinçlendirilmesi gerekir.

Faydalı olması dileğiyle

02.04.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.