Muhammed Orhan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
muhammedorhan61@gmail.com

Katma Değer Vergisinde Tarhiyat ve Cezai Durumlar

1.Tarh Nedir?       

Tarh, tanım olarak, vergi alacağının kanunlarda gösterilen matrah ve oranlar üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak bu alacağı miktar itibariyle tespit eden idari işlemdir. Genel olarak ifade etmek gerekirsek, malın teslimi veya hizmetin ifası akabinde vergi ortaya çıkmış olur. Bunun akabinde ortaya çıkan vergi mükellef tarafından vergi dairesine bildirerek vergi tarh edilir.

2. Tarh Türleri:

Verginin tarhiyatı 4 şekilde gerçekleşmektedir;

A) Beyana Dayanan Tarh : Bu tarh usulünde, mükellefin kendi vergisini hesaplayıp vergi dairesine bildirmesi ve vergi dairesince hesaplanmasıdır.

B) İkmalen Vergi Tarhı : Her ne şekilde olursa olsun bir vergi tarh edildikten sonra, bu vergiye ilişkin olarak meydana çıkan ve defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak miktarı tespit olunan bir matrah veya matrah farkı üzerinden alınacak verginin tarh edilmesidir.

C) Re’sen Vergi Tarhı : Vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden verginin tarh olunmasıdır.

D) İdarece Tarh : Mükelleflerin verginin tarhı için vergi kanunları ile belirlenen zamanlarda müracaat etmemeleri veya aynı kanunlarla kendilerine yüklenen mecburiyetleri yerine getirmemeleri sebebiyle zamanında tarh edilemeyen verginin kanunen belli matrahlar üzerinden idarece tarh edilmesidir.

3. Cezalı Tarhiyata Konu Olan İşlemler:

• Verginin eksik veya hatalı hesaplanması, vergi matrahına ilişkin bilgilerin gösterilmemesi
• Defter, belge ve kayıtların vergi matrahının tespit edilmesine imkan vermeyecek şekilde noksan, usulsüz ve karışık olması veya gerçeği yansıtmadığına ilişkin delil bulunursa

• Beyannamenin süresi geçtikten sonra beyan edilmesi halinde, bu beyannamede gösterilen matrah üzerinden re’sen gerekli tarhiyat yapılır ve bu beyannameyle ilgili re’sen takdir komisyonuna sevkedilmez. Ancak vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevkedilmesinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler için bu hüküm uygulanmaz.
• Re’sen vergi tarhını gerektirir bir sebep yanında ikmalen vergi tarhını da lüzumlu kılan bir durum mevcutsa re’sen takdir sonucu beklenmeksizin gerekli ikmal tarhiyat yapılır.
• Fiili ya da kaydi envanter sırasında belgesiz mal bulundurulduğu veya belgesiz hizmet satın alındığının tespiti halinde, bu alışlar nedeniyle ziya uğratılan KDV, belgesiz mal bulunduran veya hizmeti satın alan mükelleften aranır. Bu alışları belgelendirmesi için mükellefe idare tarafından bir süre tayin edilir. Mükellefin belge ibraz edememesi halinde, tespit tarihindeki emsal bedel üzerinden hesaplanan KDV, idare tarafından mükellef adına re’sen tarhedilir. Bu tarhiyata vergi ziyaı cezası da uygulanır.
• Belgesiz mal ve hizmetleri satanlar için, bu satışlarla ilgili olarak, vergi inceleme raporuna dayanılarak KDV tarhiyatı yapıldığı takdirde, ziya uğratılan vergi ve buna ilişkin ceza ayrıca alıcılardan aranmaz.
• İhraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından teslim edilen mallara ait KDV ödenmez. Beyannamede bildirilmek şartıyla tecil olunur. Ancak ihracatın kanunlarda belirtilen süresi içerisinde gerçekleşmemesi halinde (mücbir sebepler dışında olmak üzere), daha önce tarhiyata konu olan vergi, gecikme zammıyla birlikte idare tarafından tahsil olunur.
• Yatırım Teşvik belgesinde belirtilen yatırımların öngürüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faiziyle birlikte idare tarafından tarh edilerek tahsil edilme yoluna gidilir.
• AR-GE istisnası kapsamında alınan makine ve teçhizatın, teslim tarihini takip eden takvim yılının başından itibaren üç yıl içinde, AR-GE, yenilik ve tasarım faaliyetleri dışında kullanılması veya elden çıkarılması hallerinde, zamanında alınamayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı uygulanarak gecikme faiziyle birlikte tahsil edilir.

Kaynaklar;

1. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu

2. 3065 sayılı KDV Kanunu

13.03.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.