Muhammed Orhan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
muhammedorhan61@gmail.com

İthalatlarda KDV ve Gümrük Vergilerinden Kaçınmak Mümkün Müdür?

İşletmeler, yurtiçinde tedarik edemediği veya fiyatların daha uygun olduğu malları yurtdışından ithal edebilmektedirler. İthal malların gümrük bölgesine gelmesiyle KDV ve gümrük vergileri ortaya çıkmaktadır. Peki ithalat yoluyla gelen mallarda KDV ve gümrük vergilerinden kaçınabilmek mümkün müdür? KDV ve Gümrük Kanunlarında yer alan bazı işlemler nedeniyle vergilerden kaçınabilmek mümkün olabilmektedirler. Bu konularda mevzuatımızda yer alan işlemleri kısaca açıklamaya çalışacağım.

1. Yurtiçi Teslimleri KDV’den İstisna Olan Mal ve Hizmetler

3065 sayılı Kanunun (16/1-a) maddesi ile bu Kanuna göre teslimleri vergiden istisna edilen mal ve hizmetlerin ithalinin, ithalat istisnasından yararlanacağı hükmü getirilmiş ve aynı mahiyetteki işlemlerin yurt içinde yapılması veya yurtdışından ithal edilmesi hallerinde farklı vergi uygulamalarının önüne geçilmiştir.

KDV’den istisna olan teslimlere örnek vermek gerekirsek;

Örnek 1: Külçe altın, döviz, para, damga pulu ithal edilmesi halinde, bunların yurtiçi teslimleri Kanunun (17/4-g) maddesine göre vergiden istisna olduğu için, ithalatı da KDV’den istisnadır.

Örnek 2: Kanunun (17/4-s) maddesine göre, engellilerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programlarının teslimi KDV’den istisna olduğundan, bunların ithali de KDV’den istisnadır.

Örnek 3: Kanunun (17/1)inci maddesinde sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılacak her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları, Kanunun (17/2-b) maddesi kapsamında KDV’den istisna olduğundan, söz konusu teslim veya hizmetlerin yurtdışından temin edilmesi durumunda da bu teslim ve hizmetler Kanunun (16/1-a) maddesi kapsamında KDV’den istisna tutulacaktır.

2. Gümrük Kanununa Göre Gümrük Vergisinden Muaf veya Müstesna Olan Eşya

3065 sayılı Kanunun ithalat istisnasını düzenleyen (16/1-b) maddesinde Gümrük Kanununun bazı maddelerine atıfta bulunularak, bu maddeler kapsamına giren malların ithalinin KDV’den müstesna olduğu hükme bağlanmıştır. Gümrük Kanununun atıfta bulunulan bu maddelerinde, gümrük vergisinden muaf veya müstesna olarak ithal edilecek ve esas itibarıyla gayri ticari nitelik taşıyan bazı mallar sayılmaktadır.

Bu madde hükmüne göre aşağıda sayılan malların ithalinde Gümrük Vergisi ve KDV uygulanmaz:

• Gümrük Kanununun 167. maddesinde yazılı malların ithal edilmesi
• Geçici ithalat yoluyla getirilen mallar (Gümrük Kanunu 128.madde): Serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında, herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihraç edilmesidir.
• Hariçte işleme rejimi kapsamındaki mallar (Gümrük Kanunu 135.madde) : Serbest dolaşımdaki eşyanın hariçte işleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ihracı ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin ithal vergilerinden tam veya kısmi muafiyet suretiyle yeniden serbest dolaşıma girmesidir.
• Geri gelen eşya kapsamındaki mallar (Gümrük Kanunu 168.madde) : Serbest dolaşımda bulunan eşya, Türkiye Gümrük Bölgesinden veya Türkiye’nin anlaşmalarla dâhil olduğu gümrük birliği gümrük bölgelerinin diğer bir noktasından ihraç edildikten sonra üç yıl içinde yeniden serbest dolaşıma girmesi halinde ve beyan sahibinin talebi üzerine, ithalat vergilerinden muaf tutulur. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus ihraç edilen malın niteliğinin değişmemiş olması gerekmektedir.
• Dahilde işleme rejimi kapsamındaki mallar (Gümrük Kanunu 108.madde) : Serbest dolaşımda olmayan eşya, işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla, gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ve vergileri teminata bağlanmak suretiyle, dahilde işleme rejimi kapsamında geçici olarak ithal edilebilir. Eşyanın işlem görmüş ürünler şeklinde ihracı halinde, teminat iade olunur.

3. Bazı Gümrük Rejimlerinin Uygulandığı Mallar

3065 sayılı Kanunun (16/1-c) maddesi, Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile serbest bölge ve geçici depolama hükümlerinin uygulandığı malları vergiden istisna etmiştir. Bu madde hükmü, malın tabi olduğu rejime göre uygulanan bir istisnayı düzenlemektedir.

Gümrük Kanununun 47 ila 50 nci maddelerinde geçici depolama hükümleri, 84 ila 92 nci maddelerinde transit rejimi, 93 ila 107 nci maddelerinde gümrük antrepo rejimi, 152 ila 162 nci maddelerinde ise serbest bölge hükümlerine ilişkin açıklamalara yer verilmiştir. Belirtilen gümrük rejimleri kapsamındaki malların yurtdışından getirilerek bu yerlere konulması ve bu yerlerde teslimi, mal serbest dolaşıma girmedikçe KDV’den istisnadır.

Öte yandan, gümrük mevzuatı uyarınca gümrük antreposu sayılan gümrüksüz satış mağazalarının gerçekleştirdikleri mal teslimleri, 3065 sayılı Kanunun (16/1-c) maddesi uyarınca KDV'den müstesnadır.

4. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Yapılan İthalatlar

Yatırım teşvik belgesine sahip işletmelerin, yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat, gümrük ve KDV vergilerinden muaf olarak temin edilebilmektedir. Bu muafiyete ilişkin düzenleme, 15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar’ın 9. Maddesi ile yapılmıştır.

Söz konusu düzenleme ile “teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı makine ve teçhizatın ithali”, yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergisinden muaf tutulmuştur. Dolayısıyla yatırım teşvik belgesi kapsamında gümrük vergisi muafiyeti uygulanabilmesi için, belge kapsamında temin edilecek yatırım mallarının “makine ve teçhizat” niteliği taşıması ve teşvik belgesinde yer alan makine ve teçhizat listesinde yer alması gerekmektedir.

Sonuç olarak, gümrük ve KDV muafiyetlerinden yararlanmak isteyen işletmelerin gerekli belgeleri ve izinleri önceden alması, alındıktan sonra yapılacak ithalatlar öncesinde çalışılan gümrük müşavirine ve Gümrük Müdürlüğü’ne bildirilmesi gerekir. Zira bu sayede yapılacak muafiyetli işlemlerin aksamaması ve olası vergi yükümlülüklerinden kaçınılabilmesi açısından önem arzetmektedir.

Faydalı olması dileğiyle

Saygılarımla

Kaynaklar:

1. 3065 sayılı KDV Kanunu

2. 4458 sayılı Gümrük Kanunu

15.02.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.