2023 yılı bilanço kalemlerinden;
söz konusu kıymetler için, düzeltme katsayılarının belirlenmesi gerekmektedir.
2023 hesap dönemi sonuna ait bilançonun düzeltilmesi işlemi sırasında düzeltme katsayılarının hesaplanmasında, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından Türkiye geneli için hesaplanan ve aylar itibariyle açıklanan Yİ- ÜFE değerleri göz önünde bulundurulacaktır.
2023 hesap dönemi sonuna ait bilançonun düzeltilmesi işlemi, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından Türkiye geneli için hesaplanan ve aylar itibariyle açıklanan Yİ- ÜFE değerleri göz önünde bulundurularak aşağıdaki formüle göre saptanacak olan düzeltme katsayıları kullanılarak yapılacaktır:
Düzeltme Katsayısı |
= |
Mali Tablonun Ait Olduğu Aya (Aralık/2023) İlişkin Yİ-ÜFE |
------------------------------------------------------------ |
||
Düzeltmeye Esas Alınan Tarihi İçeren Aya İlişkin Yİ-ÜFE |
Örneğin; Düzeltmeye esas tutarı 440.000,00-TL olan iştirakler hesabında yer alan bir kıymetin, düzeltmeye esas tarihi (Satın Alma Tarihi) 11.06.2021’dir. Söz konusu kıymetin “Düzeltmeye Esas Alınan Tarihi İçeren Ay” Haziran(2021) olup, bu aya İlişkin Yİ-ÜFE oranı ise 693,54’dür. (Mali Tablonun Ait Olduğu Aya (Aralık/2023) İlişkin Yİ-ÜFE’nin ise 3.000 olduğu varsayılmıştır.)
Düzeltme Katsayısı |
= |
3.000 |
------------------------------------------------------------ |
||
693,54 |
||
Düzeltme Katsayısı |
= |
4,32563 |
İştirakler hesabının 31.12.2023 tarihli düzeltilmiş tutarı ise şu şekilde hesaplanacaktır:
İştirakler Hesabının Düzeltilmiş Tutarı |
= |
Düzeltmeye Esas Alınacak Tutar |
X |
Düzeltme Katsayısı |
İştirakler Hesabının Düzeltilmiş Tutarı |
= |
440.000,00 |
X |
4,32563 |
İştirakler Hesabının Düzeltilmiş Tutarı |
= |
1.903.278,83 |
Formüle göre bulunacak ve düzeltmeye esas olacak katsayının hesabında, kesirli (virgülden sonraki) kısım 5 (beş) hane olarak (altıncı hane dikkate alınarak beşinci hane yuvarlanarak) dikkate alınacaktır.
Örneğin; formül ile hesaplana düzeltme katsayısının 3,213577777… çıkması halinde virgülden sonraki kısım 5 (beş) hane olarak dikkate alınacak ve altıncı hane beşinci haneye yuvarlanarak 3,21358 olarak hesaplanacaktır.
Aylar itibariyle Yİ-ÜFE'de oluşan farklılıklar nedeniyle düzeltme katsayısının birden küçük çıkması hali, ilgili kıymetlerin düzeltme sonrası değerinde düşüklüğe sebep olmakla birlikte bu durum, yukarıdaki formüle göre bulunan (birden küçük) değerin düzeltme katsayısı olarak dikkate alınmasına engel teşkil etmemektedir.
Edinim tarihi 2005 yılı öncesine rastlayan parasal olmayan kıymetler için, düzeltmeye esas tarih olarak 31/12/2004 tarihi (yani Aralık/2004) baz alınacaktır.
Örneğin; enflasyon düzeltmesine tabi tutacağı kıymeti edindiği yıl 1998 olan şirket, söz konusu kıymeti enflasyon düzeltmesine tabi tutarken baz alacağı düzeltmeye esas tarih 31/12/2004 tarihi (yani Aralık/2004) olacaktır.
Evet. Yapılmakta olan yatırımlar hesabı, yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak olan, her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerle ilgili harcamaların yapıldığı hesaptır.
2023 Yılı sonu bilançoda hala 258 – Yapılmakta Olan Yatırımlar hesabında görünen tutarın enflasyon düzeltmesi; geçmiş her kesinleşmiş harcama tutarının (faturalandırılan) ayrı ayrı düzeltilmesi şeklinde yapılacaktır.
Örneğin; 258 No.lu hesapta toplam harcama tutarının 10.000.000,00-TL olduğunu varsayalım. Bu harcamanın 5.000.000,00-TL’lik kısmı 11/02/2022 tarihinde, 3.000.000,00-TL’lik kısmı 14/11/2022 tarihinde ve 2.000.000,00-TL’lik kısmı 29/05/2023 tarihinde yapılmış olsun. Herbir kesinleşen 3 parça harcamanın, yapıldığı ay baz alınarak 31.12.2023 tarihi itibariyle düzeltmesi yapılacaktır. Buna göre düzeltmeye esas tutarlar ve düzeltmeye esas tarihler aşağıdaki gibi olacaktır:
258 - Yapılmakta Olan Yatırımlar |
|||
Düzeltmeye Esas Tutar |
Düzeltmeye Esas Tarih |
Baz Alınacak Yİ-ÜFE Dönemi |
Baz Alınacak Yİ-ÜFE Oranı |
5.000.000,00 |
11.02.2022 |
Şubat 22 |
1210,6 |
3.000.000,00 |
14.11.2022 |
Kasım 22 |
2026,08 |
2.000.000,00 |
29.05.2023 |
Mayıs 23 |
2179,02 |
Evet. 2023 hesap dönemi sonu itibariyle bilançoda yer almayan, ilgili aktif hesabına bilanço tarihinden önce aktarılmış bulunan ve yapılmakta olan yatırımlar hesabından gelmiş olan değerlerin düzeltmesine dair özel bir düzenleme bulunmaktadır.
Şöyle ki; içinde daha önce yapılmakta olan yatırımlar hesabı barındıran ilgili duran varlığın düzeltmesinde esas alınacak “Düzeltmeye Esas Tarih” olarak, doğrudan ilgili duran varlığın tamamlanarak aktifleştirildiği tarih baz alınmayacaktır.
Bu kıymetlerin düzeltme işlemi iki aşamada gerçekleşecektir:
düzeltilecektir.
Örneğin; bir önceki örnekte yer alan yapılmakta olan yatırımlar hesabının tamamlanarak 10.000.000,00-TL olarak 22.09.2023 tarihinde aktifleştirildiğini varsayalım. Bu taktirde düzeltme işlemi iki aşamada şu şekilde gerçekleşecektir.
1- Aşama: Her bir aya ilişkin yatırım harcaması, harcamanın gerçekleştiği ay sonu itibariyle (ilgili duran varlık hesabına) aktifleştirme tarihine kadar düzeltilecektir.
258 - Yapılmakta Olan Yatırımlar |
|||
Düzeltmeye Esas Tutar |
Düzeltmeye Esas Tarih |
Baz Alınacak Yİ-ÜFE Başlangıç Dönemi |
Baz Alınacak Yİ-ÜFE Bitiş Dönemi |
5.000.000,00 |
11.02.2022 |
Şubat 22 |
Eylül 23 |
3.000.000,00 |
14.11.2022 |
Kasım 22 |
Eylül 23 |
2.000.000,00 |
29.05.2023 |
Mayıs 23 |
Eylül 23 |
2- Aşama: Aktifleştirilen bedel ise, kül halinde aktifleştirme tarihinden 2023 hesap dönemi sonuna kadar,
2… İlgili Maddi Duran Varlık Hesabı |
|||
Düzeltmeye Esas Tutar |
Düzeltmeye Esas Tarih |
Baz Alınacak Yİ-ÜFE Başlangıç Dönemi |
Baz Alınacak Yİ-ÜFE Bitiş Dönemi |
10.000.000,00 |
22.09.2023 |
Eylül 23 |
Aralık 23 |
Not: VUK Geçici 33. Madde ve yayımlanan tebliğ taslağı sonrası, aşağıda yer verilen bilgilendirme yazısının kapsamı, yine tebliğ taslağına (24/11/2023 tarihli) dayanarak ve 31.12.2023 tarihinde yapılması planlanan “Enflasyon Düzeltmesine” ilişkin olarak hazırlanmıştır. Hazırlanan bu yazı içeriği, taslağın resmi gazetede yayımlanmasını müteakip güncellenecektir
05.12.2023
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.