7440 Sayılı Yasa Kapsamında: Matrah ve Vergi Artırımı - İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi

5. MADDE -  MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI

GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN

2018, 2019, 2020 ve 2021 YILLARI İÇİN

5/1-a

GV ve KV Mükellefleri

31/05/2023 tarihine Kadar

2018

35%

Oranında Matrah artırmaları halinde kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için GV ve KV yönünden inceleme ve daha sonra başka bir tarhiyat yapılmaz.

2019

30%

2020

25%

2021

20%

Azami Artırılacak Matrahlar

5/1-b

Gelir Vergisi Mükellefleri İçin

Zarar beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş olunması (Hiç Mükellefiyetinin Bulunmaması)

Bilanço ve SMK

İşletme Hes.

Diğer Vergi Türleri

2018 - 94.000

2018 - 63.800

Basit Usul

Bilanço Esasına göre belirlenenin 1/10 'u

2019 - 99.600

2019 - 66.400

GMSİ

Bilanço Esasına göre belirlenenin 2/5 'i

2020 - 105.800

2020 - 70.500

Diğer Gelir türleri

İşletme Hesabı Esasına Göre Belirlenen Tutarlardan az olamaz

2021 - 112.400

2021 - 75.000

5/1-c

Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin

Zarar beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş olunması (Hiç Mükellefiyetinin Bulunmaması)

2018

200.000

2019

215.000

2020

230.000

2021

260.000

5/1-ı

KIST DÖNEM

Yıl İçinde İşe Başlama veya İş Bırakma Nedeniyle

Yıl İçinde İşe Başlama veya İş Bırakma Nedeniyle

Kıst Dönem Faaliyette Bulunanlar İçin

ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak) dikkate alınarak hesaplanır.

2022 YILI İÇİN

Geç.1

GV ve KV Mükellefleri

2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını %25 oranından az olmamak üzere artırmalıdır.

ASGARİ TUTAR

GV MÜK. - İŞLETME HESABI ESASINDA

105.000

GV MÜK. - BİLANÇO VE SMK

200.000

KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ

500.000

ŞARTLAR

1- 2022 Yılına ilişkin olarak GV ve KV Yönünden Beyanname Verilmiş Olması

2- 2022 yılına ilişkin verilen beyannamede, beyan edilen matrahın

2021 Yılı Matrahının

122,93% oranında artırılması suretiyle bulunan tutar

ikisinden yüksek olanından, az olmaması (EŞİT OLABİLİR)

2022 3. Geçici Matrahının

40% oranında artırılması suretiyle bulunan tutar

3- Asgari Matrahı Aşmalı

Not: 01/01/2023 tarihinden itibaren matrahı azaltıcı düzelme verilir ise; düzeltme öncesi matrah esas alınır.

Not: 2022/3. dönem geçici beyan yok ise; 2. dönem matrahın %100'ü, bu da yok ise 1. dönem geçicinin %300'ü dikkate alınır.

Not: 2021 yılı ve 2022/3. dönem geçici döneminde zarar beyan edilmiş yahut matrah oluşmamış veya beyan verilmemiş ise; bu şart aranmadan doğrudan asgari artırılması gereken matraha bakılır.

Diğer Hükümler

5/1-ç

Artırılan matrahlar üzerinden %20 Vergi Hesaplanır.

 Artırımda bulunmak istedikleri yıla ait

yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, bu vergi türlerinden tahakkuk eden vergiler ile DAMGA VERGİSİNİ süresinde ödemiş  veya bu kanunun 2. ve 3. madde hükümlerinden yararlanmamışlarsa

%15 Vergi Hesaplanır.

5/1-g

ZARAR MAHSUBU

2018, 2019, 2020 ve 2021 için

matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50’si

2022 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmez.

Geç.1

2022 yılı için

2022 yılına ait zararlarının tamamı (%100'ü)

2023 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmez.

5/1-h

İDARENİN İNCELEME HAKKI

Vergi İadesine İlişkin inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır.

Geç.1

2022 yılına ilişkin, sadece bu yıla dair alınacak EK VERGİ'ye (%10 ve %5) dair inceleme ve tarhiyat yapılabilir.

GELİR STOPAJ VE KURUM STOPAJ VERGİSİ YÖNÜNDEN

5/2-a ve Geç.1

GVK 94/1 Hizmet Erbabı Ücretleri için

31/05/2023 tarihine Kadar

Her bir dönemde verilen Muh. Bey. Ücret gayri safi tut. YILLIK TOPLAMI üzerinden

2018

6%

Oranında Matrah artırmaları halinde kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için STOPAJ yönünden inceleme ve daha sonra başka bir tarhiyat yapılmaz.

2019

5%

2020

4%

2021

3%

2022

2%

5/2-b

EN AZ 1 DÖNEM VEYA HİÇ BEYAN VERMEME

En az 1 Dönem Muh. Beyanı Vermişse

Ücret Gayri Safi Tutarı 1 Yıla İblağ Edilerek YILLIK TOP. MATRAH Bulunur

Yukardaki Oranlarda Stopaj Hesaplanır.

Hiç Beyan Vermemişse

Her Ay İçin Hesaplanacak Asgari Stopaj Vergisine Esas en az

1- yayımdan önce, ilgili yılda verilen Aylık Prim ve hizmet Belgesindeki ort. İşçi Sayısı

çalıştırıldığı kabul edilmek ve ilgili yılın son vergilendirme döneminde geçerli olan asgari ücretin brüt tutarı esas alınarak hesaplanan gelir (stopaj) vergisi matrahı üzerinden Yukardaki Oranlarda Stopaj Hesaplanır.

2- yayımdan önce, ilgili yılda hiç Aylık Prim ve hizmet Belgesi verilmemişse yayıma kadar verilen izleyen dönem ilk ay ort. İşçi Sayısı

3- yayımı tarihine kadar aylık prim ve hizmet belgesinin hiç verilmemiş olması hâlinde en az 2 işçi

5/2-c

GVK 94/2 SM Erbabına Yapılan Ödemeler, GVK 94/3 KVK15/1-a KVK 30/1-a YYİO, GVK 94/5 Mal Ve Hakların Kiralanması, GVK 94/6 KVK15/2 Kar Dağıtımı, KVK15/1-b Koop. Gayrimenkul Kiralaması GVK 94/11 Çifçilerden Alınan Zirai Mahsul, GVK/13 Esnaf Muaflığından Yararlananlar

31/05/2023 tarihine Kadar

Her bir dönemde verilen Muh. Bey. Ödemelere İlişkin gayri safi tut. YILLIK TOPLAMI üzerinden

SM Erb. Ödemeler, mal ve Hak Kiralamalarında, Kar Dağıtımında, Koop. Ait Gayrimenkul Kşralamalarında,

2018 - %6, 2019 - %5, 2020 - %4, 2021 - %3, 2022 - %2

YYİO

2018 ila 2022 - Her Yıl İçin %1

Çifçilerden Alınan Zirai Mah. Ve Esnaf Muaf. Yararlananlara Ödemeler

Her Yıl İçin Geçerli Olan Tevkifat Oranın %25'i (Ör. Hayvansal Ür %4 x %25 = %1)

5/2-ç

HİÇ BEYAN VERMEME VEYA ÖDEME TÜRÜNÜN BEYANNAMEDE BULUNMAMASI

SM Erbabına Yapılan Ödeme

ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarının %50’si

Üzerinden  %15 oranında hesaplanan vergi

Mal ve Hakların Kiralanması ve Koop. Ait Gayrimenkul Kşralamalarında

ilgili yıllar için GMSİ elde eden gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarı

Üzerinden  %15 oranında hesaplanan vergi

YYİO İşleri

ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarı

Üzerinden  %3 oranında hesaplanan vergi

Kar Dağıtımlarında

İlgili yıllarda artırılan matrahların %80'inden az olmamak üzere belirlenen tutarlar

Üzerinden  %15 oranında hesaplanan vergi

Çifçilerden Alınan Zirai Mah.

ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarı

Üzerinden  %2 oranında hesaplanan vergi

Esnaf Muaf. Yararlananlara Ödemeler

ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiş asgari gelir vergisi matrah tutarı

Üzerinden  %5 oranında hesaplanan vergi

KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN

5/3-a ve Geç.1

KDV Mükellefleri 31/05/2023 tarihine Kadar

İhtrizi Kayıtla Verdikleri Beyanlar da Dahil V.D. İtibariyle Verdikleri Beyanlardaki Yıllık Toplam Hesaplanan KDV Tutarı Üzerinden

2018

3%

Oranında Vergi artırmaları halinde kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için KDV yönünden inceleme ve daha sonra başka bir tarhiyat yapılmaz.

2019

3%

2020

2,5%

2021

2%

2022

2%

Not: KDV 11/1-c ve Geçici 17. Mad. Yararlananlar artırıma esas tutarın belirlenmesinde, tecil edilen vergiler hesaplanan vergiden düşülür.

5/3-b

Bir Aylık Vergilendirme Dönemine Tabi KDV Mük.

En Az 3 Ay Beyan Vermişse

Verilen Beyanlardaki Hes. KDV Tutarı Ortalaması 1 Yıla İblağ Edilip

Bu Tutar Üzerinden Yukardaki Oranlarda Vergi Hesaplanır.

Hiç Beyan Vermemiş Veya 3'den Az Beyan Vermişse Yada İstisna, Tecil Terkin Nedeniyle Hes. KDV Olmaması Halinde

İlgili Yıl GV/KV Yönünden Matrah Artırımı Şartıyla, Artırılan GV/KV Matrahı Üzerinden

%18 oranında hesaplanan vergi Hesaplanır.

5/3-c

 3 Aylık Vergilendirme Dönemine Tabi KDV Mük.

En Az 1 Beyan Vermiş Olanlar

Bu Beyandaki Tutarı 1 Yıla İblağ Edip

Üzerinden ilgili yıla göre % 3,3,2,5,2,2 oranlarında vergi hesaplanır.

Hiç Beyan Vermemiş

İlgili Yıl GV/KV Yönünden Matrah Artırımı Şartıyla, Artırılan GV/KV Matrahı Üzerinden

%18 oranında hesaplanan vergi Hesaplanır.

5/3-d

Daha Önce Kesinleşen Tarhiyatlar

12.03.2023 Tarihinden önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar, ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınır.

5/3-e

Matrah Artırılan Yıllar İçin Sonraki Döneme Devreden KDV, İhraç Kayıtlı Terkin İşlemleri ve İade İncelemeleri ile Belgesiz Mal Bulundurma ve Müteselsil Sorumluluk yönünden inceleme yapılabilir.

ARTIRIM YAPILAN TÜM VERGİ TÜRLERİ İÇİN DİĞER HÜKÜMLER

5/4

ÖDEME

PEŞİN VEYA 1. TAKSİT

30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) Tarihinden Başlayarak Ödenmesi

DİĞER TAKSİTLER

Birer Aylık Taksitler Halinde azami 12 Taksit

Not: Md.9/1-b de yer alan "İlk Taksit Dahil azami 48 eşit taksit" hükmü bu madde için geçerli değil.

İLAVE İNDİRİM

Tahakkuk eden vergilerin tamamının 30/06/2023'e kadar peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden (damga vergisi hariç)  %10 indirim yapılır ve katsayı uygulanmaz.

5/7

DEVAM EDEN VERGİ İNCELEMELERİ

Matrah Artırımı Yapılsa bile yayımdan önce başlayan incelemelere devam olunur.

Ancak Bu incelemeler, mükelleflerin yukardaki şekilde matrah/vergi artırmaları halinde, en geç yayım tarihini (12.03.2023) izleyen 7 iş günü sonuna kadar (19/03/2023) tamamlanmalı.

7 iş günü sonuna kadar inceleme tamamlanırsa, sonuçlandırılan vergi incelemeleri ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma talepleri dikkate alınmaz.

İnceleme sonucunda matrah/vergi farkı ortaya çıkar ve mükellefte matrah artırımında bulunmuş olursa

İncelemeyle bulunan fark ile matrah artırımı sonrası ortaya çıkan vergiler kıyaslanarak işlem yapılır.

5/8

DAMGA VERGİSİ

Matrah veya vergi artırımı dolayısıyla beyannameler için damga vergisi 1.000 Türk lirası olarak alınır. TAKSİTLENDİRİLMEZ

5/9

MATRAH ARTIRIMINDAN YARARLANAMAYACAK İNCELEME TÜRLERİ

1- VUK 359/b kapsamındaki kaçakçılık suçları (SAHTE BELGE DÜZENLEME), VUK 359/ç kapsamındaki kaçakçılık suçları

Not: 359/ç bendinde yer alan fiilin, 2022 yılında işlendiği tespit edilirse, diğer dönemler dahil mükellef yararlanamaz.

2- Terör suçundan hüküm giyenler

3- Suç/Terör örgütleri ile bağlantısı bulunanların, adli makamlar, genel kolluk kuvvetleri veya Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında vergi incelemesi yapılması, terörün finansmanı suçu veya aklama suçu kapsamında inceleme ve araştırma yapılması

Yürürlülük tarihi itibariyle haklarında SBD incelemesi devam edenlerce matrah/vergi artırımında bulunulması halinde artırım ile ilgili tahakkuk işlemleri bekletilir.

Matrah artıran mükellefler hakkında yürütülen SBD incelemeleri yayımı izleyen aydan itibaren 12 ay içinde tamamlanmalıdır. Aksi halde inceleme kapatılarak mükellef matrah/vergi artırımından yararlanarak tahakkuk işlemleri gerçekleştirilir.

12 Ay içinde SBD incelemesi tamamlanır ve kaçakçılık fiili tespit edilirse, matrah artırımı dikkate alınmaz.

İlerleyen yıllarda ise mükellefler hakkında SBD yönünden inceleme yapılabilecektir. Lakin inceleme sonucunda ilgili yıllar için  herhangi bir tarhiyat yapılamayacaktır.

Not: Matrah ve Vergi artırımından SBK İncelemesi devam edenler faydalanabileceklerdir. Ancak bu mükellefler hakkında kaçakçılık (Bilerek Kullanma) yönünde VSR yazılabilecektir.

9/6

İHLAL

Daha önceki yasaların aksine, 1. ve 2. taksitlerin zamanında ve eksiksiz ödenmesi halinde, diğer 10 taksitin ihlali durumunda, ihlal edilen tüm taksitler, son taksiti izleyen ayın sonuna kadar Geç Ödeme Zammı ile birlikt edenirse, ihlal olmaz. (Not: Borç Yapılandırma maddelerinde ilk iki taksit sonrası 1 takvim yılında en fazla 3 taksitin ihlaline izin verilmektedir.)

İNCELEME

A

Yayım Tarihinden önce başlayıp, tamamlanan ve ihbarname tebliğ edilip dava açma süreci geçen ve neticede KESİNLEŞEN incelemeler sonucu yapılan tarhiyatlar ve kesilen cezalar için

2. MADDE -  KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR Kapsamında Başvuru Yapılmalı

B

Yayım Tarihinden önce başlayıp, tamamlanan ve ihbarname tebliğ edilip dava açma süresi geçmeyen veya dava açılıp karar aşamasında olan dolayısıyla KESİNLEŞMEYEN tarhiyatlar ve kesilen cezalar için

3. MADDE -  KESİNLEŞMEMİŞ VE DAVA AŞAMASINDA BULUNAN ALACAKLAR Kapsamında Başvuru Yapılmalı

C

Yayım Tarihinden Önce Başladığı Halde Yayım Tarihinde Bitmemiş olan incelemeler neticesinde yapılan  tarhiyatlar ve kesilen cezalar için

4. MADDE -  İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN ALACAKLAR Kapsamında Başvuru Yapılmalı

C- maddesine göre incelemesi devam eden mükelleflerce, 31/05/2023 tarihine kadar matrah/vergi artırımında bulunulması halinde Müfettişlerce inceleme bu tarihe kadar tamamlanmaz ise kapatılmak zorundadır. Matrah/vergi artırımı önce yapılıp, raporlar VD'ne yetiştirilir ise kıyaslama yapılır.

6. MADDE -  İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ

6/1 - İŞLETMEDE MEVCUT - KAYITLARDA OLMAYAN EMTİA, MAK.TEÇ. DEMİRBAŞ

6/1-a

GV/KV Mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dâhil)

1- Kendilerince veya 2- Bağlı oldukları meslek kuruluşunca

Tespit Edilecek Rayiç Bedel ile

31/05/2023 Tarihine Kadar Envanter Listesi ile V.D.'ne bildirerek defterlerine kaydedebilecekler.

Bildirilen ATİK'ler için amortisman hesaplanamayacaktır.

6/1-b

Bilanço Usulü Defter Tutanlar

Aktife aldıkları EMTİA, MAKİNA VE DEMİRBAŞ için

Pasifte ayrı ayrı KARŞILIK HESABI açacaklar.

Emtia Karşılığının

Ortaklara Dağıtımı veya Tasfiye Halinde, kar dağırımına bağlı stopaj yapılmaz. (Not: makine ve tec. BU DURUM YOK)

Makine Demirbaş Karşılığı

Birikmiş Amort. Sayılır. Satış veya elden çıkarma anında ters kayıtla kapatılır.

İşletme Hesabı Defter Tutanlar

EMTİA'yı

Defterin GİDER kısmına, SATIN ALINAN MAL şeklinde kaydedecekler.

6/1-c

HESAPLANACAK VERGİ, BEYAN VE ÖDEME

Rayiç Bedel Üzerinden

Kıymetin tabi olduğu oranın (%50) yarısı nisbetinde KDV hesaplanır.

Ayrı bir beyan ile 31/05/2023 Tarihine Kadar ÖDENİR

İNDİRİM - İADE

MAK/TEC. VE DEMİRBAŞ

Ödenen KDV

İndiriLEMEZ

EMTİA

Ödenen KDV

İndirilir ve İadeye Konu EDİLEMEZ.

Not: Bildirilen kıymetler için KDV 9/2 BELGESİZ MAL ALIŞI OLARAK ADLEDİLMEZ.

6/1-ç

KIYMETLERİN SATIŞI

Kıymetlerin SATIŞ BEDELİ, RAYİÇ BEDELDEN DÜŞÜK OLAMAZ.

DİĞER KIYMETLER

6/1-d

ÖTV'YE TABİ MALLAR (I, II, III VE IV SAY. LİST)

Beyan Tarihindeki MİKTAR VE EMSAL BEDEL Üzerinden

ÖTV'yi 31/03/2023'e kadar ödenir.

Bu mallar için belgesiz mal bulundurduğu gerekçesiyle cezalı tarhiyat yapılmaz.

6/2 - KAYITLARDA MEVCUT -  İŞLETMEDE OLMAYAN EMTİA, MAK.TEÇ. DEMİRBAŞ

6/2-a

GV/KV Mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dâhil)

31/05/2023'e kadar

EMTİA

Aynı Nev'iden emtianın cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen GAYRİ SAFİ KAR ORANININI

Fatura Düzenlemek ve Yükümlülüklerini Yerine Getirmek Zorundadırlar.

MAK./TEC. VE DEMİRBAŞ

1- Kendilerince veya 2- Bağlı oldukları meslek kuruluşunca Tespit Edilecek Rayiç Bedel ile

Emtia için gayri safi kar oranı tespit edilemezse, bağlı olduğu MESLEK ODALARINCA belirlenecektir.

ÖDEME

İLK TAKSİT ÖDEME

31.05.2023'e Kadar

DİĞER TAKSİTLER

İlk taksit Ödeme Süresini takip eden 1. ve 2. ayda (3 eşit taksitte)

6/3 - KAYITLARDA MEVCUT -  İŞLETMEDE OLMAYAN KASA VE ORTAKLARDAN ALACAKLAR

6/3-a

Bilanço Usulüne Tabi KV Mükellefleri

31/12/2022 tarihi itibarıyla düzenleyecekleri bilançolarında Görünen

1- Kasa Mevcudu, 2-131 ve 331 Hesaplar Alacak Farkı, 3- Diğer Hesaplardaki Fiktif Tutarlar

31/05/2023'e kadar beyan edip kayıtlarını düzeltebilirler.

6/3-b

VERGİ

Beyan Edilen tutar üzerinden % 3 vergiyi

ÖDEME

31/05/2023'e kadar.