Muhammed Kutub Bağırgan
Yeminli Mali Müşavir
EMA YMM A.Ş.
muhammed.bagirgan@emaymm.com.tr

BDDK Tarafından Şirketlerin TL Cinsinden Nakdi Ticari Kredi Kullandırılmasına Getirilen Sınırlama

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun 24.06.2022 Tarih ve 10250 Sayılı Kararı ile şirketlerin kredi başvurusu yaptıkları tarih itibarıyla yabancı para nakdi varlıklarının (altın dahil, efektif döviz ile bankalardaki YP mevduat) Türk Lirası karşılığının 15 milyon TL’nin üzerinde olması halinde, hangi şartlarda TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kullandırılıp kullandırılmayacağına dair belirlemeler yapılmıştır.

Söz konusu kararın amacı dolarizasyonla mücadele ve Türk Lirasının özendirilmesi olsa da, yabancı kaynak ağırlık çalışan ve yaptığı ticaretin tabi doğası gereği elinde döviz tutan firmaları çok zorlayacağı aşikardır. Konunun anlaşılır kılınmasını sağlamak adına, kararı parçalara ayırarak, kararın mahiyetini açıklamaya ve örneklerle mevzuyu basitleştirmeye çalışacağız.

YABANCI PARA NAKDİ VARLIKLARININ TÜRK LİRASI KARŞILIĞININ 15 MİLYON TL’NİN ÜZERİNDE OLMASI HALİ

Bağımsız denetime tabi şirketlerin, kredi başvurusu yaptıkları tarih itibarıyla yabancı para (YP) nakdi varlıklarının Türk Lirası (TL) karşılığının 15 milyon TL’nin üzerinde olması halinde; bu Şirketlerin YP nakdi varlıklarının, en güncel finansal tablolarına göre aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unu aşması durumunda, söz konusu Şirketlere TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullandırılmamasına karar verilmiştir.

Bu karar kapsamına Bankalar ve finansal kuruluşlar girmemektedir.

Karar ile nakit varlıklardan kastedilen, altın, efektif döviz ile bankalardaki YP mevduatlardır. Metnin içeriğinde “vb.” ifadesinin kullanılmaması nedeniyle, portföyde ve tahsilde bulunan döviz cinsi çeklerin girmeyeceği anlaşılmaktadır.

BU KURALIN İSTİSNASI, YP cinsinden kredi kullanması mümkün olmayan Şirketlerle sınırlı olmak üzere, bu Şirketlerin bankaya kredi başvurusunda bulunduğu tarihten itibaren 3 aylık dönem içinde yabancı para net pozisyon açığı bulunduğunu, bağımsız denetim kuruluşları tarafından en güncel finansal tabloları üzerinden yapılacak incelemeye göre tespit ettirmeleri ve bu kuruluşlarca onaylanmış belgelerle bankaya başvurmaları şartıyla, bu Şirketlere yalnızca başvuru tarihini izleyen 3 aylık dönemdeki, söz konusu tespit edilen pozisyon açığı ile sınırlı olmak üzere TL cinsinden nakdi ticari kredi kullandırılabilmesine imkan tanınmaktadır.

YABANCI PARA (YP) NAKDİ VARLIKLARININ TÜRK LİRASI (TL) KARŞILIĞININ 15 MİLYON TL’NİN ALTINDA OLMASI HALİ

YP nakdi varlıklarının TL karşılığı 15 milyon TL’yi aşmayan Şirketler ise, kredi başvuru tarihi itibarıyla;

1. Mevcut YP nakdi varlıkları ile
2. En güncel finansal tablolarına göre aktif toplamını ve son 1 yıllık net satış hasılatını,

Bağımsız denetim kuruluşuna tespit ettirmeleri gerekmektedir.

Ayrıca bu firmaların kullanacakları kredinin vadesi boyunca YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşmayacağını beyan ve taahhüt etmelerinin yanında, beyan ve taahhüdün banka tarafından kontrolünün sağlanması amacıyla şirketlerin her ayın ilk 10 iş günü içinde bir önceki ay sonu bilançosuna göre YP nakdi varlıklarının, aktif toplamının ve bir önceki ay sonu itibarıyla son 12 aylık net satış hasılatının güncel değerini bankaya iletmeleri halinde bu uygulamadan muaf tutulacaklardır.

DİĞER HUSUSLAR

YP nakdi varlıkların TL karşılığının hesaplanmasında, hesaplama tarihine ait (yahut en yakın tarihli) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kurunun kullanılması gerekmektedir.

ÖRNEK-1

KLM A.Ş. 27.01.2023 tarihi itibariyle TL cinsi ticari kredi temin etmek amacıyla A Bankasına başvuruda bulunmuştur. Kredi başvuru tarihinde firmanın mevcut yabancı para cinsinden varlıkları aşağıda ki gibidir:

Hesap	Döviz Tutarı	Kur (Başvuru Tarihi İtibariyle TCMB Döviz Alış Kuru)	TL Tutarı
100.01- Dolar Kasa	45.000,00	20,00	900.000,00
100.02- Euro Kasa	26.000,00	22,00	572.000,00
102.01- A Bankası Dolar Mevduat	400.000,00	20,00	8.000.000,00
102.02- B Bankası Euro Mevduat	50.000,00	22,00	1.100.000,00
102.03- C Bankası Sterlin Mevduat	110.000,00	25,00	2.750.000,00
TOPLAM	631.000,00		13.322.000,00

KLM A.Ş.’nin 27.01.2023 (kredi başvuru) tarihi itibariyle, mevcut YP nakdi varlıklarının, 15 Milyon TL’yi AŞMAMASI nedeniyle, kredi kullanabilmesi için;

1. Mevcut yabancı varlıkların 13.322.000,00-TL olduğunu,
2. En güncel finansal tablolarına göre (31.12.2022) aktif toplamını ve son 1 yıllık net satış hasılatını,

Bağımsız denetim kuruluşuna tespit ettirmesi;

1. Kullanacağı kredinin vadesi boyunca, YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşmayacağını beyan ve taahhüt etmesi,
2. her ayın ilk 10 iş günü içinde bir önceki ay sonu bilançosuna göre YP nakdi varlıklarının, aktif toplamının ve bir önceki ay sonu itibarıyla son 12 aylık net satış hasılatının güncel değerini bankaya iletmesi,

gerekmektedir.

ÖRNEK-2

XYZ A.Ş. 27.01.2023 tarihi itibariyle TL cinsi ticari kredi temin etmek amacıyla Q Bankasına başvuruda bulunmuştur. Kredi başvuru tarihinde firmanın mevcut yabancı para cinsinden varlıkları aşağıda ki gibidir:

Hesap	Döviz Tutarı	Kur (Başvuru Tarihi İtibariyle TCMB Döviz Alış Kuru)	TL Tutarı
100.01- Dolar Kasa	35.000,00	20,00	700.000,00
100.02- Euro Kasa	28.000,00	22,00	616.000,00
102.01- A bankası Dolar Mevduat	600.000,00	20,00	12.000.000,00
102.02- B bankası Euro Mevduat	143.000,00	22,00	3.146.000,00
102.03- C bankası Sterlin Mevduat	250.000,00	25,00	6.250.000,00
102.04- Altın	1.000.000,00		1.000.000,00
TOPLAM	2.056.000,00		22.712.000,00

Yukardaki tabloda görüleceği üzere, XYZ A.Ş.’nin 27.01.2023 (kredi başvuru) tarihi itibariyle, mevcut YP nakdi varlıkları, 15 Milyon TL’yi aşmıştır.

Bu durumda firmanın en güncel finansal tablolarına göre (31.12.2022) aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unun, mevcut yabancı para tutarını (22.712.000,00-TL) aşıp aşmadığının kontrol edilmesi gerekmektedir.

Firmanın 31.12.2022 tarihli bilançosu ve kar zarar tablosuna göre aktif toplamı ve 1 yıllık net satış hasılatı aşağıdaki gibidir:

AKTİF TOPLAMI	190.000.000,00
1 YILLIK NET SATIŞ HASILATI	400.000.000,00

Yukarıda gösterilen aktif toplamı ve 1 yıllık net satış hasılatından yüksek olan, 1 yıllık net satış hasılatıdır. Bu tutarın %10’u 40.000.000,00-TL’dir. Firmanın kredi başvuru tarihi itibariyle yabancı para poziyonu (22.712.000,00-TL) 40.000.000,00-TL’nin altında olması nedeniyle kredi kullanımına kısıtlama getirilmeyecektir.

Ancak, firmanın 1 yıllık net satış hasılatının 200.000.000,00-TL olması halinde, bu tutarın %10’u 20.000.000,00-TL olacağı için,  Firmanın kredi başvuru tarihi itibariyle yabancı para poziyonu olan 22.712.000,00-TL’nin altında kalması nedeniyle, bu firmaya TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullandırılmayacaktır.

Konunun daha taze ve sıcak olması nedeniyle, beraberinde birçok tartışmayı da getireceği aşikardır. Ancak tüm bu sorunların, zamanla çözüleceğini umut ediyoruz.

27.06.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.