Muhammed Kutub Bağırgan
Yeminli Mali Müşavir
EMA YMM A.Ş.
muhammed.bagirgan@emaymm.com.tr

Sahte Belge Ticaretinin Engellenmesi Adına Getirilen Yeni Düzenleme Ne Getirir Ne Götürür?

İçinde vergi mevzuatına yönelik çok önemli değişiklikleri barındıran, ayrıca Türk Vergi Sistemine üç yeni vergiyi kazandıran 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 07.12.2019 tarih ve 30971 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Bu yeni vergiler ve düzenlemeler ihdas eden kanuni düzenlemeler, sahte belge ticaretine de erken teşhis koyabilmek adına 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 160/A maddesini ticari hayata  kazandırmış oldu.

Bu yeni düzenlemenin kanuni dayanağı oluşmuştu lakin uygulamaya yönelik usul ve esaslar için bir müddet beklendi ve netice de 520 Sıra No.lu VUK GT ile literatüre, idarenin Re’sen Terkin yöntemlerinden biri daha kazandırılmış oldu.

YENİ DÜZENLEME İLE BİRLİKTE RESEN TERKİN İŞLEMLERİ

520 Sıra No.lu VUK GT ile Sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu tespit edilen mükelleflerin Re’sen Terkin işlemleri özetle aşağıdaki tablodaki gibidir.

Bakanlık İlgili Birimi	è	Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlık/Vergi Dairesi Müdürlüğü	è	Vergi Dairesi Nezdinde Oluşturulan Komisyon	è	Vergi Dairesi Başkanı Veya Defterdar
Re’sen Ya Da İhbar, Şikâyet, Diğer Kurum Ve Kuruluşlar Veya Başkanlık Birimleri Tarafından Yapılan Bildirimler Üzerine Yapacağı Analiz Ve Değerlendirme Çalışmaları Neticesinde Sahte Belge Düzenleme Riskinin Yüksek Olduğu Tespit Edilen Mükelleflere İlişkin Bilgiler		Ittılaına Girmesini Müteakiben Mükellefin                                          a-Bilinen İş Yeri Adresinde 1.Yoklama,                                          b- Mernis Adresinde 2. Yoklama                    (Yoklamada Mükellefin Hakikatte Faaliyette Bulunduğunu Veya Bulunmadığını İspatlamaya Matuf Hususlar Tespit Edilir)		Değerlendirme Neticesinde, Mükellefiyetin Terkin Edilmesi Veya Edilmemesi Gerektiğine Yönelik   Komisyon Görüşü Bir Tutanağa Bağlanır Ve İlgisine Göre Vergi Dairesi Başkanı Veya Defterdar Onayına Sunulur.		1- Re'sen Terk Onayı,                     2- Onay Verilmezse Bakanlık İlgili Birimine Gerekçeli Sevk

İlgili tebliğin devamında ise, mükellefiyet kaydı terkin edilen mükelleflerin veya ilişkili kişilerin yeniden işe başlama bildirimi halinde uygulanacak Teminat sistemi hakkında bilgi verilmekte olup, konunun ayrı makale konusu oluşturacak kadar uzun olması nedeniyle bu yazımızda bilgilendirme yapılmayacaktır.

YENİ DÜZENLEME ÖZETLE NE GETİRDİ ?

Daha önce mükellefiyetin Re’sen Terkinine yönelik kanuni düzenleme VUK 153/A ve 160. Maddelerinde bulunmaktaydı. Özetle:

1. Gelir İdaresi Başkanlığının 2016/2 Uygulama İç Genelgesi minvalinde, iş bırakma bildiriminde bulunmayan bir mükellefin işi bıraktığının tespit edilmesi veya yapılan araştırma ve yoklamalar sonucunda bilinen adreslerinde bulunamaması ve başka bir adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilememesi halinde idarece mükelleflerin beyannameleri matrahlı matrahsız olsun iş bırakmış addolunur ve mükellefiyet kaydı terkin edilir.
2. Başkaca bir ticarî, ziraî ve meslekî faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğinin vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilmesi ve mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediğinin raporda belirtilmesi halinde de mükellefiyet kaydı idarece Re’sen terkin edilir.

Vergi Usul Kanununun 160/A maddesi ile yukarda 2 no.lu bentte belirtilen Re’sen Terkin işlemi ile aynı süreci ve amacı izleyen yeni Re’sen Terkin müessesi kazandırılmış oldu.

Yani Sahte Belge Düzenleyicilerin Raporla tespitinden önce, idarece yapılacak risk ve analiz değerlendirmesi ile Sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu tespit edilen mükelleflerin mükellefiyet kayıtlarının terkinine izin verilmiş oldu.

YENİ DÜZENLEME YERİNDE BİR DÜZENLEME Mİ?

Tamamen sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet kaydı açtıran firmalar, idarece tespit edilip incelemeye sevk edilene ve inceleme tamamlanıp rapor yazılana kadar, piyasaya naylon faturaları sürüyor daha sonra sırra kadem basarak, firmanın yerinde yeller esiyordu.

Bu faaliyetin üzerinden birkaç yıl geçtikten sonra ise, faaliyet adresinde bulunmayan firma için idarece yoklamalar yapılıyor ve neticede Re’sen terkin işlemi ile birlikte incelemeye sevk işlemi yapılıyordu.

İnceleme ise Tam İnceleme ile maksimum 1 yıl içerisinde tamamlanarak, düzenlenen raporlar idare kayıtlarına girerek, sahte belge kullanıcıları hakkında yeni incelemeler başlatılıyordu.

İşte bu hantal ve zaman alan süreç zamanında müdahale edilmemesi nedeniyle, kangren daha başlangıçta kesip atılabilir haldeyken tüm vücuda yayılıyordu.

Yeni düzenleme ile birlikte, eğer risk ve analiz ve neticede müdahale yerinde ve hızlı şekilde yapılabilirse, erken teşhis ile sahte fatura ticaretinin büyük ölçüde önüne geçilebileceğini düşünmekteyim.

Özellikle bu uygulama, münhasıran yani Tamamen Sahte Belge Düzenleme Faaliyeti ile iştigal eden, bu faaliyetinin yanında başka faaliyeti olmayan mükellefler için çok etkili bir düzenleme olacağını düşünüyorum.

Özellikle, bildirim ve beyanların karşılıklı çakıştırılması, denetim ve yoklamaların analizi, vergi ödeme gayretlerine bakarak bu tür firmaların çok önceden tespiti rahatlıkla yapılabilir. Çünkü bu tür mükellefler herhangi bir büro/ofis, depo veya iş yerini adres olarak gösterip, faaliyete yönelik demirbaş ve ticari mal, işçi olmaksızın elde çanta ile sahte faturaları komisyon karşılığı piyasaya yani kullanıcılara arz ediyorlar.

Bu tür mükelleflerin tespiti kolay ve hızlı şekilde yapılabilir ve anında müdahale edilebilir.

Peki Kısmen Sahte Belge Düzenleyenler için bu geçerli mi?

“KISMEN SAHTECİ” MÜKELLEFLER İÇİN DÜZENLEME NE GETİRİR ?

Yeni nesil sahteciler: “Kısmen Sahte Belge Düzenleyiciler”. Bu mükellefler ticari, zirai ve mesleki faaliyetlerinin yanında sahte belge düzenleme faaliyetinde de bulunan ve stoklarını yine sahte belge temin etmek suretiyle dengeleyen mükelleflerdir.

Bu mükellefler, vergisel ödevlerini yerine getirir. Muhatap, adres, depo, demirbaş, faaliyetine göre makine teçhizat, üretim, işçi, muhtasar, adreste bulunma gibi risk içeren bir çok hususu büyük oranda karşılayan firmalardır. Bunların tespiti kolay değildir.

Eğer “bakanlık ilgili birimi” etkin bir çalışma yapamazsa bu tür mükelleflerin tespiti, vergi müfettişlerince inceleme yapılmaksızın çok zordur. Fiili/Kaydi envanter veya karşıt inceleme gibi, mükellefle birebir görüşme ile yapılabilecek incelemeler bu birimce yapılmazsa, daha net olmak gerekirse inceleme elamanı gibi inceleme yapılamazsa, sadece çoğunluğu mükelleflerin sisteme girdiği elektronik veriler üzerinden tespit çok zor hatta imkansızdır.

Sonuç olarak, tamamen sahte belge düzenlemek amacıyla faaliyet gösteren ve mükellefiyet kaydı açtırmış firmalar için etkili sonuçlar doğuracağına eminim.

Ancak yeni nesil ve profesyonel yani kısmi düzenleyiciler için, yeni düzenlemenin etkin ve verimli olup olmayacağını ise zaman gösterecektir.

14.10.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.