Mevlüt Köküş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Antalya S.M.M.M ve Bağımsız Denetim A.Ş.
mevlut.kokus@antsmmm.com.tr

Katma Değer Vergisi Artışındaki Adaletsizlik

Yılın tüm aylarında (2011-2015)  KDV tahsil etmeyen İşletmeler KDV artışı yapınca,  yılın tüm aylarında KDV tahsil eden işletmelerden daha fazla KDV ödeyebiliyor.  Nasıl yani daha az KDV tahsil eden işletmeler, KDV artışı yapınca daha fazla vergi öder mi?   Evet ödüyor. Kamuoyu tarafından Af yasası olarak bilinen 6736 sayılı kanunun 5/ 3-b fıkrasına göre  KDV artışın yapan işletmelerin başına böyle bir durum geldi.

Türk Vergi sisteminin temel dayanağı olan Anayasanın 73.maddesi;  “Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, malî gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür.Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır. Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır.Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapmak yetkisi Bakanlar Kuruluna verilebilir” şeklindedir.

OLAY NEYDİ?

İşletmelerin  2011-2015 yılları arasında KDV artışı yapma hakları vardı.  KDV’sini arttırdıkları yıllar için her hangi bir vergi incelemesi yapılmayacaktı. Ancak; yasada, yılın sadece bir ayında , elinde olmayan sebeplerden dahi olsa KDV tahsil etmeyen  işletmelerden yılın tüm ayında KDV tahsil eden işletmelere göre  daha fazla vergi ödeyenler oldu. Yaşanan bu adaletsizlik Anayasa’nın “Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır” maddesine aykırı’dır.

 

YASANIN İLGİLİ MADDESİ

6736/5-3b-3 İlgili takvim yılı içindeki işlemlerin tamamının istisnalar kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşması veya diğer nedenlerle hesaplanan katma değer vergisi bulunmaması ile tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşması hâlinde, ilgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla artırılan matrah üzerinden %18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunmak suretiyle bu fıkradan yararlanılır. Şu kadar ki, ilgili takvim yılı içinde bu alt bentte belirtilen durumların yanı sıra vergiye tabi diğer işlemlerin de mevcudiyeti nedeniyle hesaplanan vergisi çıkan mükelleflerin bu fıkra hükmüne göre ödemeleri gereken katma değer vergisi tutarı, yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanacak %18 oranındaki katma değer vergisi tutarından aşağı olamaz. Bu kapsama giren mükellefler, gelir veya kurumlar vergisi için matrah artırımında bulunmamaları hâlinde bu fıkra hükmünden yararlanamaz.

 

YASANIN UYGULAMASI YÖNÜNDE TEBLİĞ

İlgili Yıl İçinde En Az Üç Dönemde KDV Beyannamesi Veren Ancak Hesaplanan KDV’si Bulunmayan veya Hesaplanan KDV Beyanları Sadece Tecil-Terkin Uygulaması Kapsamındaki Teslimlerden Oluşan Mükellefler İlgili yıl içindeki işlemlerinin tamamı; 

İstisnalar kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşan veya diğer nedenlerle hesaplanan KDV beyanı bulunmayan, Tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşan mükelleflerin ilgili yıla ilişkin olarak gelir/kurumlar vergisi bakımından matrah artırımında bulunmaları şarttır. KDV artırım tutarı, gelir/kurumlar vergisi matrah artırım tutarına %18 oranı uygulanarak hesaplanacaktır.

Yıl içindeki beyannamelerinin tamamını vermekle birlikte beyannamelerin sadece bir veya birkaçında hesaplanan vergisi bulunan mükelleflerin artırım talebinde  bulunmaları hâlinde, hesaplanan vergi bulunan beyannamelerindeki hesaplanan vergiler toplanacak ve bu toplama, ilgili yıl için öngörülen artırım oranı uygulanarak artırım tutarı hesaplanacaktır. Ancak bu tutar, mükellefin gelir/kurumlar vergisi matrah artırımına %18 oranı uygulanmak suretiyle bulunan tutardan küçük olursa büyük olan tutar dikkate alınacaktır. Bu kapsama giren mükelleflerin, yıllık gelir veya  kurumlar vergisi matrah artırımında bulunmaları zorunludur.

 

BİR ÖRNEK

      Müteahhitlik faaliyeti yürüten X  bir işletme’nin 2012-2015 yılları arası Kurumlar Vergisi matrah artışı  ve KDV artışı yapılması sonucunda;

YILLAR                                       2012                     2013               2014                  2015

K.V Matrah Artışı                         54.487,83.-     31.490,00.-      33.470,00.-       37.940,00.-

KDV Vergi Artışı (Beyana göre)    1.142,62.-           814,50.-            260,38.-        1.325,50.-

KDV Vergi Artışı(Yasaya göre)  9.807,69.-         5.668,20.-          6.024,60.-        6.829,20.-

Tabloya göre; her ay beyan veren bir işletme gibi KDV artışı yapılsaydı toplam ödenecek KDV 3.543,00.- TL iken, her ay beyan vermiş ancak bazı dönemlerde KDV beyan etmemiş (herhangi bir teslim yapmamış, hizmet vermemiş )  olan işletme 28.329,79.- TL KDV ödeyecek. Fark 24.786,79 TL. Bu durumda bu işletmenin yaklaşık 8 kat daha fazla KDV ödenmesi gerekiyor. Diğer işletmelere göre bu oran değişebilir.

Diğer taraftan, bu durumda olan işletmelerden  %18 oranı dışında teslim yada hizmet veren işletmeler de tebliğe göre kıyas yöntemi ile KDV’sini arttırdı. Yani %1 veya %8 KDV oranı ile teslim yada hizmet veren  bir işletme, yılın bazı dönemlerinde KDV tahsil etmedi ise  doğal olarak ilgili dönem KDV beyanında beyan etmedi ve  KDV artışını,  Gelir ya da Kurumlar Vergisi Matrah Artışı tutarının  %18’’ni  hesaplayarak, beyan ettiği KDV ile karşılaştırdı. Tutarın hangisi büyük ise, o beyan edildi.

Bu tür işletmelerden bazıları faaliyetleri süresince %18 KDV oranı ile hiçbir zaman vergi tahsil etmediler… Yılın sadece bir ayında bile KDV tahsil etmeyen işletmeler,  kıyas yöntemi ile arttırdıkları Vergi Martahlarının %18’i oranında  KDV artışı yapmak zorunda kaldılar. 

DEĞERLENDİRME

1-Bir taraftan yıl içinde tüm aylarda KDV tahsil eden ve neticesinde KDV beyanı ile maliyeye bildirim yapan işletme, tahsil etmiş olduğu tutarının yasadaki oranlar nispetinde hesaplanması  suretiyle KDV’sini arttırırken, diğer taraftan yıl içinde tüm aylardan sadece birinde bile olsa, KDV tahsil etmeyen ve neticesinde KDV beyanı ile bildirmeyen işletme, tahsil etmemiş olduğu bir tutardan hesaplanmak suretiyle KDV’sini arttırıyor.

2-Bu gruba; sezonluk iş yapan işletmeler, sanatçılar, serbest meslek erbapları, tarım alanında faaliyet gösteren, kısacası yılın on iki ayında beyan vermiş ancak, bu aylardan sadece bir ayında KDV tahsil etmemiş ve tahsil etmediği KDV’yi haliyle KDV beyanı ile bildirmeyen tüm işletmeler giriyor.

3-Bu durumda olan işletmeler sadece KDV’sini arttıramıyor, Kurumlar yada Gelir Vergisi matrahlarını da arttırmak zorunda kaldılar.  

4-Ayrıca yasal süresinin başladığı ilk günlerde yılın tüm aylarında KDV beyan etmeyen ve  KDV artışı yapan mükellefler bu uygulamaya maruz kalmaz iken, daha sonraki zaman diliminde KDV artışı yapanlar bu düzenlemeye göre ( kıyas yönetime göre ) artış yaptılar ve ödeme planlarını aldılar. Haksızlık içinde haksızlık doğdu.

5-Şimdi ne olacak?  Önceden KDV artışı yapanlar için, önümüzdeki süreçte artışın yanlış hesapladığı gerekçesi ile idare tarafından doğrusu hesaplanıp işletmeye gönderilecek. Daha fazla verginin ödeneceği  bir ödeme tablosu ortaya çıkacak. Kuşkusuz konu ile ilgili davalık olanlar olacaktır.

KDV artışı zorunlu değildi, öyleyse KDV arttırmasalardı diyenler olabilir. Yazımızdaki konumuz Anayasaya göre verginin  adaletli ve dengeli dağılımı.

06.12.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.