Mevlüt Köküş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Antalya S.M.M.M ve Bağımsız Denetim A.Ş.
mevlut.kokus@antsmmm.com.tr

İşçinin Devlete Karşı Suç İşlemesi Halinde, İşçiye Tazminat Ödenir Mi?

Hayatın akışı içerisinde insanoğlu isteyerek ya da istemeyerek suç işleyebilir. Genel hukuk kuralları çerçevesinde suçun bilerek işlenmesi halinde farklı ceza, bilmeyerek işlenmesi halinde farklı, cezalar uygulanmakta. Belirtmek gerekir ki; temel hukuk doktrini olan Masumiyet karinesi gereğince; suç kesinleşmediği sürece kimsenin hükümlü sıfatıyla değerlendirilemeyeceği esastır.

Peki İş Hukukunda, çalışanların suç işlemesi, tutuklanması, hüküm giymesi durumunda, İşverenler ne yapılabilir ?

İŞ HUKUKUNDA İŞÇİNİN SUÇ İŞLEMESİ HALİNDE YAPILACAKLAR

İş Hukukuna göre; suçun işyerinde İŞVERENE karşı işlenmiş olması ve suçun işyeri dışında işleriyle alakalı olmaksızın işlenmiş olması olarak ikiye ayırmak mümkün. İşçinin gözaltında olması ve tutuklanması halinde 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25'inci maddesinin,

II- "Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri" başlıklı "f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi" ve IV- “İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17 nci maddedeki bildirim süresini aşması.” maddelerine göre işlem yapılmakta.

Ancak; İşçi feshin yukarıdaki bentlerde öngörülen sebeplere uygun olmadığı iddiası ile 18, 20 ve 21 inci madde hükümleri çerçevesinde yargı yoluna başvurabilir.

İşveren,işçisini haklı nedenle işten çıkartabilmesi için, haklı bir sebebe dayandırmalı. Haklı bir sebep olmadan işçisini çıkartması halinde işçinin yasal haklarını ödemekle yükümlü, eğer ödemez ise yargı yolu açık…

SUÇUN NEREDE VE KİME KARŞI İŞLENDİĞİ ÖNEMLİ

Suç İşyerinde ve İşçinin İşi İle İlgili İse: Kanuna göre; bu durumlarda işçinin işverene karşı ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranması gerçekleşmekte. Bu nedenle İşçinin, işyerinde 7 günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemsi halinde, işe gelmemesi nedeniyle, işveren haklı nedenle iş sözleşmesini tek taraflı fesih ediyor, Kıdem tazminatı ve İhbar tazminatı ödenmiyor.

Suç İşyeri Dışında ve İşçinin İşi İle İlgili Değilse: İşçinin işyeri dışında ve işiyle alakalı olmaksızın bir suça karışması, çalışmış olduğu işverenine karşı sorumluluğu kapsamında değildir. Kanunun 17 maddesinde belirtilen süreler aşıldığı halde İŞVERENİN haklı nedenle derhal fesih hakkı doğmakta. 17.maddedeki süre işçinin çalışma süresine göre 2 ile 8 hafta arasında değişiyor. Öyleyse, suç işyeri ile alakalı değilse, kanunun 17.maddesi gereği ihbar öneli sürelerine göre işlem yapmak gerekmekte. Yani işçinin ihbar öneli süresince devamsızlık yapma hakkı var. Bu süre sonunda iş akdi, işveren tarafından haklı nedenle tek taraflı fesih edebiliyor.

O zaman, İşçi gözaltı veya tutukluluk nedeni ile ihbar öneli süresini doldurursa İhbar Tazminatı ödenmeyecek, ancak Kıdem Tazminatı hak ediyor. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin vermiş olduğu E:2006/27023, K:2007/13749 sayılı kararda bu yönde.

“Davacının işyeri dışında işlediği esrar satmak suçundan dolayı tutuklandığı, daha sonra mahkûm olduğu anlaşılmaktadır, işyeri dışında işlenen ve işle ilgili olmayan suçtan dolayı tutukluluk

nedeniyle işe devamsızlık zorlayıcı nedene dayandığı dairemizin yerleşik içtihatlarıyla kabul edilmektedir. Bu nedenle kıdem tazminatının karar altına alınması gerekir."

 

PEKİ İŞ KANUNUNDA YER ALMAYAN “DEVLETE KARŞI İŞLENEN SUÇLARIN” OLMASI HALİNDE NE OLACAK ?

İş kanununa göre işçinin sorumluluğu, kusuru ve yükümlülüğü çalışmış olduğu işyerine dolayısıyla İşvereninedir. İş Kanununda Devlete karşı işlenen suç tanımı ve müeyyidesi yer almamaktadır. Devlete karşı işlenen suçlar için ayrı bir düzenleme olmadığı için yine İş Kanunun 25/IV. maddesine göre, İşveren işçi ile arasındaki iş sözleşmesini tek taraflı fesih edebiliyor. İşçinin işyerinde, işiyle alakalı olmasa bile Devlete karşı işlediği suçlar için işten çıkartılması halinde KIDEM tazminatının ödenmeyeceği yönünde YARGITAY kararları mevcuttur.

Bu yönde emsal karar; Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin 16.12.2008 tarih ve E:2008/40694 K:2008/33770 sayılı kararı “devlet aleyhine işlenen suç sebebiyle devamsızlık haklı fesih sebebidir”

 

ÜCRET ÖDEMESİ YAPILACAK MI?

Çalışma yoksa ücret de yok ilkesi gereği; İşçinin tutuklu veya göz altında olması hallerinde, çalışmadığı günler için ücret ödenmeyecek.( Yargıtay 9.HD. 02.05.2011 E.2009 K.2011/12782 sayılı kararı )

 

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

İşçi, işyerinde işverene karşı suç işlerse, yasadaki şartların gerçekleşmesi halinde işçiye, KIDEM tazminatı verilmiyor.

İşçinin, işyeri dışında suç işlemesi halinde, İhbar Tazminatı açısından, ihbar öneli süresine göre (2-8 hafta arası ) değerlendirilip, İhbar tazminat ödenip ödenmeyeceği belirleniyor, Yani işçinin tutuklanması halinde derhal haklı nedenle iş sözleşmesi fesih edilemiyor. İşveren İhbar öneli süresini beklemeden, işçi ile arasındaki iş sözleşmesini derhal fesih ederse İhbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir. İhbar öneli süreri beklense de beklenmese de Kıdem tazminatı ödeniyor.

Devlete karşı işlenen suçlardan ötürü ise; Her ne kadar İş Kanununda yer almasa da yargı süreci sonunda YARGITAY’ın tazminat ödenmez kararları mevcut.

YARGITAY bu yönde TAZMİNAT ödenmez yönünde kararlar veriyor, ancak Devlete karşı işlenen suçlar ve sonucunda yapılması gerekenler İŞ KANUNUNDA ve ilgili kanunlarda yer alması fayda sağlayacaktır. Bu sayede; Devlete karşı suç işleyeceklerin ekonomik olarak da cezalandırılması yönünde caydırıcılık olması ve yaşanabilecek olası sorunların çözülmesi için uzunca bir yargılama sürecinin beklenmesine gerek kalmaz…

22.08.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.