Mevlüt Köküş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Antalya S.M.M.M ve Bağımsız Denetim A.Ş.
mevlut.kokus@antsmmm.com.tr

Eğitime Katkı Payından Damga Vergisine Geçiş ve Son Durum

16.08.1997 tarihinde kabul edilip, 18.08.1997 tarihinde 23084 Sayılı Resmi Gazete ile yayınlanan 4306 sayılı kanun ile yürürlüğe giren, Eğitime Katkı Payı Uygulaması; Vergi mükellefleri ve vatandaşların Eğitim ve Öğretime, kanun ile belirlenen iş ve işlemleri yapmaları halinde ödenmesi zorunlu bedelleri ifade etmekteydi.    

26.11.1999 tarihinde kabul edilip, 26.11.1999 tarihinde 23888 Mükerrer Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan, 17.8.1999   ve 12.11.1999 tarihlerinde Marmara Bölgesi ve civarında meydana gelen depremin yol açtığı ekonomik kayıpları gidermek amacıyla, bazı mükellefiyetlerin ihdası ve bazı Vergi Kanunlarında değişiklik yapılması hakkında çıkan, 4481 sayılı Kanun ile Eğitime katkı payı yanında Özel İşlem Vergisi alınması yasalaştı. Yasa ile, ödenmesi gereken Eğitime Katkı Payı tutarı  ne kadar ise, aynı tutarda da Özel İşlem Vergisi ödenecekti.

30.11.2000  tarih ve 24246 Sayılı Resmi Gazete ile yayınlanan 4605 Sayılı Kanun ile,  4306 ve 4481 Sayılı Kanunlarda değişiklik yapıldı. Kanunun , 10.maddesi ile Bakanlar Kuruluna  özel işlem vergisi tutarlarını 4306 Sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin (A) fıkrasının (13) numaralı bendine bağlı kalmaksızın ayrı ayrı veya birlikte on katına kadar arttırmaya yetki verildi. Kanunların  ilk çıktığı yıl, Eğitime katkı payı için  500.000 TL,  Özel İşlem Vergisi  1.000.000. TL.’sı(eski Türk Lirası)  olarak ödeniyordu. Bakanlar kuruluna verilen yetki ile yıllar içinde değişiklik gösterdi 

YILLAR İTİBARİYE EĞİTİME KATKI PAYI VE ÖZEL İŞLEM VERGİSİ MİKTARLARI 

DAYANAĞI: 4306 SAYILI KANUN VE 4605 SAYILI KANUN	EĞİTİME KATKI PAYI		ÖZEL İŞLEM VERGİSİ
	01.09.1997	01.01.2001	01.12.1999	01/01/2001 31/12/2001
	31.12.2000		31.12.2000
Vergi Dairelerine ve Belediyelere verilen beyannameler ile S.S.K. ‘ya verilecek olan sigorta prim bildirgeleri için.	500.000	1.000.000	500.000	2.000.000
Gümrük İdarelerine verilen beyannameler için.	1.000.000	4.000.000	1.000.000	8.000.000
Taşıt alım vergisine tabi motorlu taşıtların kayıt, tescil ve devirlerinde.	10.000.000	10.000.000	10.000.000	20.000.000
Spor-Toto, Spor-Loto, Sayısal Loto oyunlarında her bir kolon için.	10.000	20.000	10.000	40.000
At Yarışlarında oynanan her bir bilet için.	20.000	40.000	20.000	80.000
Silah Taşıma ve Bulundurma vesikaları için.	20.000.000	30.000.000	20.000.000	60.000.000
Kara avcılığı ruhsat tezkerelerinden.	10.000.000	15.000.000	10.000.000	30.000.000
Hava yolu ile iç hat yolcu taşımacılığından düzenlenen;	500.000	1.500.000	500.000	3.000.000
Her bir bilet için.
Dönüşlü biletler için.	1.000.000	3.000.000	1.000.000	6.000.000
Cep telefonu için adlarına GSM aboneliği tesis edilenlerden.	2.000.000	5.000.000	2.000.000	10.000.000
Tapu işlemlerinde harç mükellefiyeti doğuran her bir işlemin taraflarından.	5.000.000	5.000.000	5.000.000	10.000.000

 

DAYANAĞI: 4306 SAYILI KANUN VE 4605 SAYILI KANUN	EĞİTİME KATKI PAYI		ÖZEL İŞLEM VERGİSİ
	22.07.2003		01.01.2002	22.07.2003
Gümrük İdarelerine verilen beyannameler için.	5.000.000		10.000.000	15.000.000
Taşıt alım vergisine tabi motorlu taşıtların kayıt, tescil ve devirlerinde.	10.000.000		20.000.000	20.000.000
Spor-Toto, Spor-Loto, Sayısal Loto oyunlarında her bir kolon için.	20.000		60.000	60.000.000
At Yarışlarında oynanan her bir bilet için.	40.000		120.000	120.000
Silah Taşıma ve Bulundurma vesikaları için.	50.000.000		120.000.000	200.000.000
Kara avcılığı ruhsat tezkerelerinden.	25.000.000		60.000.000	100.000.000
Hava yolu ile iç hat yolcu taşımacılığından düzenlenen;	2.500.000		4.500.000	7.000.000
Her bir bilet için.
Dönüşlü biletler için.	5.000.000		9.000.000	14.000.000
Cep telefonu için adlarına GSM aboneliği tesis edilenlerden.	7.000.000		10.000.000	16.000.000
Tapu işlemlerinde harç mükellefiyeti doğuran her bir işlemin taraflarından.	10.000.000		15.000.000	25.000.000

5035 Sayılı Kanun ile 1.1.2004 tarihi itibariyle bazı işlemlerden alınan Eğitime Katkı  ve Özel İşlem Vergisi uygulama süresi sona erdi. Peki sonra ne oldu?

5035 Sayılı Kanunun 29.maddesi ile,  488 Sayılı Damga Vergisi Kanunda değişiklik yapıldı. Artık belirlenen beyannamelerden, Damga Vergisi alınması yasalaştı. Önceden Eğitime Katkı Payı ve Özel İşlem Vergisi adı altında alınan Vergi, bundan sonra Damga Vergisi adı altında ödenmeye başlanacaktı.

Yasaya göre; İlk yıl uygulanacak tutarlar; 

Yıllık gelir vergisi beyannameleri                                                               (15.000.000 TL.)

Kurumlar vergisi beyannameleri                                                                (20.000.000 TL.)

Muhtasar beyannameler                                                                          (10.000.000 TL.)

Katma değer vergisi beyannameleri                                                          (10.000.000 TL.)

Diğerleri                                                                                                 (10.000.000 TL.)

Belediyelere verilen beyannameler                                                            ( 8.000.000 TL.)

Sosyal Sigortalar Kurumuna verilen sigorta prim bildirgeleri                         ( 8.000.000 TL.)

Gümrük idarelerine verilen beyannameleri için                                           (20.000.000 TL.)

Beyanname ve bildirgelerin internet ortamında gönderilmesi halinde, yukarıda belirtilen miktarları her bir beyanname ve bildirge itibarıyla ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye Bakanlar Kuruluna  yetki verildi. Damga vergisi tutarları da her yıl yeniden değerleme artış oranına göre artış gösterdi.  

01.01.2016 tarihinden itibaren yürürlükte olan damga vergisi tutarları,  

Vergi beyannameleri
Yıllık gelir vergisi beyannameleri	(47,80 TL)
Kurumlar vergisi beyannameleri	(63,80 TL)
Katma değer vergisi beyannameleri	(31,50 TL)
Muhtasar beyannameler	(31,50 TL)
Diğer vergi beyannameleri (damga vergisi beyannameleri hariç)	(31,50 TL)

 

Mükellefiyet Türü (*)	Mükellef Sayısı	Güncel Vergi Tutarı	Aylık Toplam	Yıllık Toplam
Katma Değer Vergisi Mükellefi	2.451.279.-	31,50	77.215.288,50.-	926.583.462,00.-
Kurumlar Vergisi Mükellefi	707.893.-	63,70		45.092.784,10.-
Gelir Vergisi Mükellefi	1.796.389.-	47,80		85.867.394,20.-
Gmsi Mükellefi	1.840.261.-	47,80		87.964.475,80.-
Basit Usul Ticari Kazanç Mükellefi	755.629.-	47,80		36.119.066,20.-
Gelir Stopaj Vergisi Mükellefi (Aylık) **	1.279.804.-	31,50	40.313.826,00.-	483.765.912,00.-
Gelir Stopaj Vergisi Mükelleri (3 aylık) **	1.279.804.-	31,50	40.313.826,00.-	161.255.304,00.-
Ötv Sadece Sıfır Taşıt Satışı (***)	725.596.-	31,50		22.856.274,00.-
			Toplam:	1.849.504.672,30.-
(*Gelir Stopaj Vergisi Mükellef toplamının yarısı aylık diğer yarısının üç aylık beyanname verdiği kabul edilmiştir.
**ÖTV yönünden hesaplama, Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin (ODD) yapmış olduğu çalışma baz alınmıştır. 2015 yılında satılan sıfır araç sayısı 725.596 ad.)

Yukarıdaki tabloda , sadece belirtilen beyannameler için aylık ve yıllık tahakkuk eden damga vergisi (5035 sayılı kanuna göre) çalışması yapılmış olup, mükellef sayıları ÖTV mükellefleri hariç, Gelir İdaresi Başkanlığının Mart 2016 dönemi Resmi verilerinden oluşmaktadır. Bir şirket 5035 sayılı kanuna, düzeltme beyannameleri hariç yılda 1.227,70 TL.’sı damga vergisi  ödemektedir. Şirket hiç faaliyet göstermese yinede Damga Vergilerini ödemek zorunda. Damga vergisi alınmayan tek beyanname, Damga Vergisi beyannamesi.   

Vergi; kamu hizmetlerinin finansmanını sağlamak için gerekli kaynakları oluşturmak ve bazı ekonomik ve sosyal amaçları gerçekleştirmek üzere , egemen kamu otoritesi tarafından kişilerden kamu gücüne dayanılarak alınan pay olarak tanımlanabilir. Yürürlükte olan 1982 Anayasamızda net olarak bir vergi tanımı olmamasına rağmen 73.maddesinde; “Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, malî gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür.Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır. Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır. Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapmak yetkisi Bakanlar Kuruluna verilebilir” şeklinde geçmektedir.

5035 Sayılı Kanuna göre Damga Vergisinde Vergiyi doğuran olay; beyannamelerin ilgili vergi dairelerine bildirimidir. Vergiyi doğuran olayın sadece beyanların bildirimi olması bazı adaletsizlikleri de beraberinde getirmektedir. Adaletsizliğe örnek olarak; ödenecek damga vergisinin de bir kıstas olmamasıdır. Yani hiç gelir elde etmeyen bir şirket de aynı vergiyi ödemekte, vergi rekortmeni olan bir şirket de aynı vergiyi ödemektedir. Mükelleflerin faaliyetine ara vermiş olmalarının (gayri faal) , zarar etmelerinin, tasfiye halinde olmalarının, yanlışını düzeltmelerinin, hatta boş beyanname vermelerinin, bir önemi bulunmamaktadır. Adaletsiz vergilendirmeyi önlemek için 5035 Sayılı Kanununa göre ödenecek damga vergisine kriterler getirerek, yeniden belirlenmesi halinde, adaletli ve dengeli  vergilendirme yapılabilir.

09.05.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.